Δι’ εμπιστευτικών καταγγελιών απεκαλύφθη κατ’ αυτό το τέλος του λήξαντος έτους, ότι Έλλην τις Ρήγας Βελεστινλής εκ Βιέννης ελθών εις Τεργέστην ήτο έτοιμος ναναχωρήση δια θαλάσσης, φέρων διάφορα έντυπα αποσκοπούντα εις την υποκίνησην επαναστάσεως εν τη Ανατολή.
Ο Ρήγας ούτος συνελήφθη μετά πάντων των ελληνικών δημοσιευμάτων, βιβλίων και πρωτοτύπων επιστολών, ας έφερε, και εφυκακίσθη μετά και άλλου τινός Έλληνος Αντωνίου Κορωνιού, ευρεθέντος αυτόθι υπόπτου. Επειδή δ’ εκ της γενομένης συνοπτικής ανακρίσεως απεδείχθη, ότι και άλλοι πολλοί Έλληνες εν Βιέννη είχον γνώσιν της συντάξεως και διαδόσεως των επαναστατικών τούτων εγγράφων, δια ταύτα προέβη και η ενταύθα μυστική αστυνομία εις την σύλληψιν πέντε εξ αυτών, εν οις ο έμπορος Ευστάθιος Αργέντης και ο διδάκτωρ της ιατρικής Δημήτριος Νικολαΐδης μετά και φοιτητού τινός της ιατρικής και τινών εμπορικών υπαλλήλων.
Η τακτική ανάκρισις εδέησε ναναβληθή επί τινά χρόνον δια τον λόγον ότι ο Ρήγας Βελεστινλής είχε πληγώσει εαυτόν λίαν επικινδύνως και μόνον μετά μακράν αυτού θεραπείαν κατέστη δυνατόν η μεταφορά αυτού ενταύθα προς περαιτέρω εξέτασιν και αντιπαράστασιν.
Εν τούτοις δε η Πύλη έλαβε γνώσιν της συλλήψεως των Τούρκων τούτων υπηκόων, και εξητήσατο την έκδοσιν αυτών δια του ενταύθα ευρισκομένου πρεσβευτού της.
Αλλ’ ο πρέσβυς ούτος ηρκέσθη εις την διαβεβαίωσιν, ότι επειδή και πολλοί των ενταύθα Ελλήνων υπηκόων της Α.Μ. είχον γνώσιν της προκειμένης υποθέσεως, έπρεπε παντός άλλου να προηγηθή ακριβής εξέτασις παρά της διευθύνσεως της μυστικής αστυνομίας, μεθ’ ο έμελλον όχι μόνον να εκδοθώσιν αμέσως οι επί του προκειμένου ευρισκόμενοι ένοχοι Έλληνες υπήκοοι της Τουρκίας, αλλά και το ενταύθα συνταχθέν πρακτικό των καταθέσεων να παραδοθή εις την Πύλην δια του βασιλικού αυτοκρατορικού εξάρχου.
Ταύτα δε και έγειναν αμέσως κατόπιν, εσχηματίσθη δ’ η πεποίθησις περί της πράγματι ήδη παρασκευασθείσης στασιαστικής σκευωρίας προς επανάστασιν της Ελλάδος, τούτο μεν εκ της ιδίας ομολογίας του Ρήγα και των συντρόφων αυτού, τούτο δ’ εκ των πρωτοτύπων αυτών επιστολών, τούτο δε και εκ της αντιπαραθέσεως άλλων τινών, οίτινες είχον γνώσιν των πραγμάτων.
Τα δε ουσιωδέστερα συγκεφαλαιούνται εις τα εξής. Ο Ρήγας, ός τις θεωρητέος ως αυτουργός, είχε συλλάβει μτε’ άλλων Ελλήνων το σ΄χεδιον να μεταβή εις την χερσόνησον του Μωρέως προς τους εν αυτή οικούντας αντάρτας Μανιάτας, να ελκύση την προς εαυτόν εμπιστοσύνην αυτών, να κηρύξη απανταχού την ελευθερίαν, έπειτα δε, βοηθούμενος υπ’ αυτών, να ελευθερώση δια της βίας όλην την χερσόνησον του Μωρέως απ΄οτου τουρκικού ζυγού, μετά δε ταύτα να ειςελάση μετά των επαναστατών τούτων εις την Ήπειρον, ναπολυτρώση την χώραν από του τουρκικού ζυγού, συγχρόνως δε να ενωθεή μετά των κατά την παραλίαν ευρισκομένων Ελλήνων των καλούμενων Κακοσουλιωτών και τέλος εν συνεννοήσει μετά των τελευταίων τούτων λαών να κινήση εις γενικήν επανάστασιν πάσας τας λοιπάς τουρκικάς επαρχίας, ήτοι την Μακεδονίαν, την Αλβανίαν και την κυρίως Ελλάδα και να ρυθμίση πάσας κατά το γαλλικόν πολίτευμα.
Όπως δε παρασκευασθή ο Ελληνικός λαός προς τοιαύτας διαθέσεις, υπεκινήθη υπό του Ρήγα μετάφρασις του Νέου Αναχάρδισος, εχαράχθη ιδία Χάρτα των τουρκικών επαρχιών ελληνιστί εις δώδεκα φύλλα, συνετάχθη υπ’ αυτού του Ρήγα άλλο έργον φέρον τον τίτλον Πολιτικός Τρίπους και τέλος ετυπώθησαν πολλαί χιλιάδες αντιτύπων του συνημμένου εντύπου, εν ω εύρηται έκκλησις προς το ελληνικόν έθνος προς επιδίωξιν της ελευθερίας αυτού από του τουρκικού ζυγού, σχέδιον ιδίου αυτονόμου πολιτεύματος και δημοτικόν άσμα κατά τρόπον της Μασσαλιώτιδος.
Η Πύλη εδέχθη την ανακοίνωσιν του πρακτικού των καταθέσεων, εκ του οποίου εξληχθη το ειρημένον πόρισμα περί της εκτελέσεως του σχεδίου, μετά πολλής ευχαριστίας και βεβαιώσεως της πληρεστέρας αυτής ευγνωμοσύνης. Οκτώ δε των κριθέντων ως των μάλιστα ενόχων Ελλήνων υπόπτων της πύλης ήχθησαν εις Βελιγράδιον, συνοδευθέντες υπό Τούρκου τινός εκ μέρους της ενταύθα τουρκικής πρεσβείας και στρατιωτικής ακολουθίας, εκεί δε και εξελέσθη κρυφίως θανατική απόφασις αυτών, καθ΄α ηκούσαμεν. Τα δε κινδυνώδη έντυπα, όσων υπήρξε κατορθωτή ακόμη η κατάσχεσις ενταύθα, εξηφανίσθησαν, και αυτού δε του τυπογράφου εκλείσθη το εργοστάσιον. Αλλ’ όμως δυνατόν να εξαπλούται ακόμη μεταξύ των Ελλήνων εν τη Ανατολή ηρέμα το πνεύμα της αποστασίας, εφ’ ου των Ελλήνων εκείνων, οίτινες είχον γνώσιν της συνομωσίας ταύτης, τινές, καθ’ α λέγεται, απήλθον απαρατήρητοι εις την Ανατολήν, συμπαραλαβόντες και αντίτυπα των ειρημένων εντύπων, Μαυρογένης δε τις, εξάδελφος του ποτέ ομωνύμου ηγεμόνος νε Βλαχία, λέγεται ότι μετέβη εις Παρισίους επί τω σκοπώ να παρασκευάση παρά τω Διευθυντηρίω τα κατά την εν Ελλάδι εγκαθιδρυτέαν δημοκρατικήν κυβέρνησιν.
Από τα "Ανέκδοτα έγγραφα περί Ρήγα Βελεστινλή και των συν αυτώ μαρτυρησάντων / εκ των εν Βιέννη αρχείων εξαχθέντα και δημοσιευθέντα υπό Αιμιλίου Λεγράνδ, μετά μεταφράσεως ελληνικής υπό Σπυρίδωνος Π. Λάμπρου."
Κατεβάστε το εδώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου