Βασίλης Κομπορόζος - Henry Wadsworth Longfellow 10+5 ποιήματα

Διαβάστε ή κατεβάστε (σε μορφή pdf), ακολουθώντας το σύνδεσμο εδώ, το ενενηκοστό έκτο βιβλίο της σειράς "εν καινώ" των 24Γραμμάτων, την ποιητική συλλογή: "Henry Wadsworth Longfellow 10+5 ποιήματα" σε απόδοση στα ελληνικά: Βασίλη Κομπορόζου.

Δεκα + Πέντε ποιήματα [Απόστολος Θηβαίος]

Βασίλης Κομπορόζος. Οι ευτυχείς μεταφράσεις.

Τα Δέκα Συν Πέντε Ποιήματα του Αμερικάνου ποιητή Λονγκφέλοου αποτελούν τη δεύτερη φάση της ενασχόλησης των 24 Γραμμάτων και της εκδοτικής σειράς Εν Καινώ με έναν απ΄τους αντιπροσωπευτικότερους εκφραστές του αμερικανικού πνεύματος των περασμένων αιώνων. Η δημοσίευση του ογκοδέστατου «The Song of Hiawatha» από τον Γιώργο Πρίμπα, δεκαετίες μετά τις πρώτες συστάσεις του ποιητή με το ελληνικό κοινό, ο Βασίλης Κομπορόζος με την υπεύθυνη, μεταφραστική του προσπάθεια έρχεται να συμπληρώσει το κενό της ελληνικής βιβλιογραφίας, όσον αφορά την αμερικανική ποίηση του 19^ου αιώνα. Πολύ πριν δηλαδή συντελεστεί το ποιητικό γεγονός του Ουρλιαχτού ή καθιερωθούν οι εσωτερικές αναζητήσεις της αμερικανικής ποίησης, εκφρασμένες μέσα από τα μουσικά ρεύματα και τη σύγχρονη ηθογραφία των μεγάλων πόλεων. Συνειδητά, όπως μας πληροφορεί ο ίδιος ο μεταφραστής επιλέχθηκαν τα δέκα συν πέντε, αυτά ποιήματα, μιας ανθολόγησης η οποία σε καμιά περίπτωση δεν ακυρώνει ή περιθωριοποιεί την ποιητική παραγωγή του Αμερικάνου ποιητή, αλλά εισάγει ένα μέρος από την ποικιλία των θεματικών ενοτήτων που το συνθέτουν. Οι δυσκολίες του εγχειρήματος αρκετές. Όμως ο Κομπορόζος, όπως γίνεται φανερό απ΄τις αρχικές, ήδη μεταφράσεις κατορθώνει να διασώσει τα τεχνικά στοιχεία των ποιημάτων, παραμένοντας πιστός και συνεπής απέναντι στη φιλολογική δομή. Μεταβαίνοντας απ΄το ένα μέτρο στο άλλο, υπακούοντας στις απαιτήσεις του πρωτοτύπου όσον αφορά τις ομοιοκαταληξίες και τον παλμό, συντηρώντας αμείωτη τη μεταφυσική ένταση του περιεχομένου ο Βασίλης Κομπορόζος επιτυγχάνει μια ελληνικού ρυθμού διατύπωση των ερεισμάτων που υποστηρίζουν το θεματικό περιεχόμενο των υπό παρουσίαση ποιημάτων.

Η αξία και το μεγαλείο της ζωής, το δέος εμπρός στο φάσμα της συνέχειας έξω και πέρα από τις μονομερείς διαστάσεις ετούτου του κόσμου, η ένταση της πίστης και ο μυστικισμός της, η ομορφιά της φύσης και η ποικιλία των συμβόλων που συντηρούν τις αναζητήσεις στοχαστών όπως ο Έμερσον, προκύπτουν ως αρχές στα επιλεγμένα ποιήματα που δημοσιεύει ο Βασίλης Κομπορόζος. Μια έρρυθμη προτροπή για την επαλήθευση του οράματος της Σούζαν Σόνταγκ για την περισσότερη αίσθηση, την αντίληψη του κόσμου δηλαδή με τις κεραίες και τα όργανα της ψυχής. Πρόκειται για μια ποίηση εξωστρεφή, ποίηση του ήλιου και της ζωής, ποίηση του ύψιστου θαυμασμού για το θαύμα που συντελείται αιώνια, πέρα ακόμη και από την ανθρώπινη παρουσία. Η ποίηση του ανθρώπινου αισθήματος, μια πρωτοπορία που έμελε ν΄αποτελέσει το υλικό της ποιητικής παραγωγής του 20^ου αιώνα, ποίηση του εσωτερικού ρυθμού, στηριγμένη στην ηθική και απόλυτη ελευθερία του Ουώλτ Ουίτμαν. Αυτός ο ρεαλισμός και η αναπαράσταση του κοσμικού μεγαλείου, η έννοια της εμπειρίας εκφρασμένη στη στιχουργική του Λόνγκφελοου, μεταφρασμένη από τον Κομπορόζο, σεβόμενη την ισχύ της παράδοσης  και ολόκληρη τη ζωική σημασία του κόσμου προκύπτει μ΄αμείωτη ένταση σ΄όλα τα εκδοθέντα ποιήματα της συλλογής του Εν Καινώ.

Καθώς ο αναγνώστης μοιράζεται την αίσθηση του Λόνγκφελοου για την ομορφιά αυτού του κόσμου, καθώς βιώνεται ατόφιο το μαρτύριο της ζωής, σε μια πρότυπη εκδοχή των λυτρωτικών μηνυμάτων του χριστιανισμού και μαίνεται η αιωνιότητα της εντύπωσης, ανακαλούμε διατυπώσεις όπως εκείνες που θέλουν την τέχνη ν΄αναπαριστά τον απλό χτύπο της καρδιάς. Τον χτύπο της καρδιάς του ανθρώπου που εμπιστεύεται τον εαυτό του και τις αντιληπτικές ικανότητές του και προσεγγίζει τον κόσμο και το είδος του με λεξιλόγια διεθνή, με κώδικες  και αλφάβητα αναλλοίωτα.

Είναι άγνωστο το κατά πόσον το ποιητικό κοινό θα εκτιμήσει τον ποιητή και το έργο του. Είναι ήδη όμως κεκτημένη η αίσθηση του ποιητή, η ποιότητα και η δυναμική με τις οποίες θέλησε να προικίσει το έργο του, μέσα απ΄τις ρυθμικές και αβίαστες μεταφράσεις του Βασίλη Κομπορόζου. Μια ποίηση γραμμένη πρωτίστως με ψυχή και γι΄αυτό ένα μοντέλο με κυμαινόμενες επιφάνειες, παραφράζοντας τα λόγια του μελετητή Ντε Μικέλι. Η μετάφραστική απόπειρα του Κομπορόζου και η συνέπεια που του επιβάλλει να εκθέσει προλογικά τη μέθοδο και τις λύσεις στα νοηματικά αναχώματα της παρωχημένης αγγλικής επιβεβαιώνουν τον γέρο Έζρα που θέλει τη μετάφραση να συνιστά μια άλλη, πρωτότυπη δημιουργία.

Οι μελετητές και οι επίσημοι κριτικοί θα αποδώσουν στις μεταφράσεις του Κομπορόζου τα τεχνικά και άλλα ουσιώδη χαρακτηριστικά τους. Η δική μας αναφορά στην επίκαιρη έκδοση του Εν Καινώ, σχετίζεται με το θαυμασμό απέναντι στη ζωντανή ποσότητα που διασώζει για πάντα ο Αμερικάνος Λόνγκφελοου. Αυτήν που μας μεταφέρει με το παραδοσιακό του τραγούδι ο μεταφραστής.