Το αρχαίο φρούριο των Αιγοσθένων.
Το αρχαίο φρούριο των Αιγοσθένων βρίσκεται στο ανατολικό άκρο του Κορινθιακού κόλπου, στους βορειοδυτικούς πρόποδες του όρους Πατέρας, δίπλα στον οικισμό Πόρτο Γερμενό, οι διαστάσεις του είναι περί τα 190 μ. επί 450 μ. και τα τείχη του φτάνουνε μέχρι την ακτή. Το πιθανότερο είναι πως κατασκευάστηκε το 343 π.Χ. από τους Αθηναίους, οι οποίοι εγκαταστήσανε φρουρά για να υποστηρίξουνε τούς τότε συμμάχους τους Μεγαρείς από τούς Θηβαίους. Είναι το καλύτερα διατηρημένο αρχαίο φρούριο στον ελλαδικό χώρο. Αυτό οφείλεται και στο ότι επί τουρκοκρατίας αυτή η περιοχή της αττικής ήταν τελείως έρημη ανθρώπων και τα δομικά υλικά τού φρουρίου δεν αποτέλεσαν εύκολη πηγή υλικών που θα ενσωματωνόντουσαν σε κατασκευές της περιόδου τής τουρκοκρατίας.
Η αρχαία κώμη Αιγόσθενα, που υπήρχε στην περιοχή που σήμερα λέγεται Πόρτο Γερμενό, γνώρισε μεγάλη ακμή από το 1.500 έως το 700 π.Χ. Αργότερα πέρασε στην κυριαρχία των Μεγαρέων και μετά των Αθηναίων ενώ υπήρξε μέλος της Αχαϊκής Συμπολιτείας και του Κοινού των Βοιωτών. Η κατοίκιση στην περιοχή συνεχίστηκε τουλάχιστο μέχρι τους πρώτους αιώνες της βυζαντινής αυτοκρατορίας όπως μαρτυρά η πεντάκλιτη βασιλική του 5ου αι. μ.Χ., με ψηφιδωτό δάπεδο, που βρίσκεται δίπλα στο νεότερο εκκλησάκι της Θεοτόκου, και κτίστηκε με αρχαίο οικοδομικό υλικό, ενώ στην ύστερη μεταβυζαντινή περίοδο ο χώρος της ακρόπολης φιλοξένησε μοναστήρι, από το οποίο σώζονται ερείπια κελιών, το καθολικό και ο Ι.Ν. του Αγίου Γεωργίου.
Στην ανατολική πλευρά του φρουρίου υπάρχει ακρόπολη διαστάσεων 190 μ. επί 80 μ. με τα τείχη τής ανατολικής της πλευράς να ενισχύονται από τέσσερις πύργους ενώ υπάρχει και μικρή πύλη. Εντυπωσιακότερος των πύργων αυτών είναι ο νοτιότερος ύψους 18 μ. και πλευράς τής (τετράγωνης) βάσης 20 μ. Ο εν λόγω πύργος υπέστη μεγάλες ζημιές από το σεισμό του 1981, με επίκεντρο τις Αλκυονίδες νήσους (που βρίσκονται μόλις 20 χιλιόμετρα σε ευθεία από το Πόρτο Γερμενό). Οι εργασίες συντήρησης και αποκατάστασής του όπως ήταν στα αρχαία χρόνια, προϋπολογισμού 2.184.000 €, ξεκινήσανε το 2011 και ολοκληρωθήκανε πρόσφατα. Το 2013 ξεκίνησαν οι εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης τού βόρειου πύργου της ανατολικής πλευράς τού φρουρίου, προϋπολογισμού 980.000 €, οι οποίες συνεχίζονται.
Η ακρόπολη συνδεόταν με το λιμάνι με παράλληλα τείχη μήκους 370 περίπου μ. με διεύθυνση από ανατολικά προς τα δυτικά. Από τα τείχη αυτά, σήμερα, σώζονται τμήματα μόνον από το βόρειο, το οποίο ήταν ενισχυμένο με οκτώ πύργους και είχε τουλάχιστον δύο πύλες. Συνολικά το φρούριο διέθετε 16 πύργους.
Μεταξύ των τειχών, της ακρόπολης και της θάλασσας υπήρχε η Κάτω Πόλη, στην οποία υπήρχε ιερό του ήρωα τής περιοχής και μάντη Μελαμπόδα.
Οι φωτογραφίες του παρόντος ακολουθούν πορεία από δυτικά (την ακτή) προς τα ανατολικά.
Πληροφορίες:
