Η σφαίρα είναι το πιο ομοιογενές από τα στερεά σώματα, γιατί κάθε σημείο της επιφάνειάς της απέχει εξίσου απ’ το κέντρο της. Εξαιτίας του φαινομένου αυτού και λόγω της ικανότητάς της να στρέφεται γύρω από έναν άξονα χωρίς να εκτρέπεται από ένα σταθερό σημείο, ο Πλάτων (Τιμαίος, 33) επιδοκίμασε την κρίση του Δημιουργού, που έδωσε στον κόσμο σφαιρικό σχήμα. Ο Πλάτων θεωρούσε ότι ο κόσμος ήταν ένα ζωντανό πλάσμα και στους Νόμους (898) διατύπωσε την άποψη ότι οι πλανήτες και τ’ αστέρια ήταν, επίσης, ζωντανοί οργανισμοί. Έτσι, εμπλούτισε τη φανταστική ζωολογία με κολοσσιαία σφαιρικά ζώα και επέκρινε τους αργόστροφους αστρονόμους, που δεν μπόρεσαν να καταλάβουν ότι η κυκλική τροχιά των θεϊκών σωμάτων γινόταν με τη θέλησή τους.
Στην Αλεξάνδρεια, ύστερα από πέντε και παραπάνω αιώνες, ο Ωριγένης, ένας από τους Πατέρες της Εκκλησίας, δίδασκε ότι οι ευλογημένοι θα ξαναγυρίσουν στη ζωή με σφαιρικό σχήμα και θα μπουν στον Παράδεισο περιστρεφόμενοι.
Στην Αναγέννηση η έννοια του Ουρανού, σαν ζώου, έκανε ξανά την εμφάνισή της στο έργο του Λουτσίλο Βανίνι. Ο νεοπλατωνικός Μαρτσίλιο Φιτσίνο μίλησε για το τρίχωμα, τα δόντια και τα οστά της γης κι ο Τζιορντάνο Μπρούνο πίστευε ότι οι πλανήτες ήταν μεγάλα φιλήσυχα ζώα, θερμόαιμα, με φυσιολογικές συνήθειες και προικισμένα με λογική. Στην αρχή του δέκατου έβδομου αιώνα ο Γερμανός αστρονόμος Γιοχάνες Κέπλερ ήρθε σε σύγκρουση με τον Άγγλο μυστικιστή Ρόμπερτ Φλαντ, για το ποιος από τους δυο είχε συλλάβει πρώτος την έννοια της γης σαν ζωντανού τέρατος «που η ανάσα του, που μοιάζει με την ανάσα της φάλαινας και που αλλάζει μεταξύ ύπνου και ξύπνιου, δημιουργεί την άμπωτη και την παλίρροια της θάλασσας». Η ανατομία, ο τρόπος που γίνεται η θρέψη, το χρώμα, η μνήμη κι οι φανταστικές ιδιότητες του σχήματος του τέρατος μελετήθηκαν επιστημονικά απ’ τον Κέπλερ.
Το δέκατο ένατο αιώνα, ο Γερμανός ψυχολόγος Γκούσταβ Τέοντορ Φέσνερ (πρόσωπο που εγκωμίασε ο Ουίλλιαμ Τζέιμς στο έργο του «Πολυαρχικό Σύμπαν») επανεξέτασε τις προηγούμενες θεωρίες με τη ζέση ενός παιδιού. Όποιος δεν υποτιμά την υπόθεσή του ότι η Γη, η μάνα μας, είναι ένας οργανισμός — ένας οργανισμός ανώτερος από φυτά, ζώα κι ανθρώπους — μπορεί ν’ ανατρέξει στις ευλαβικές σελίδες του έργου του Φέσνερ Zend-Avesta. Εκεί διαβάζουμε, π.χ., ότι το σφαιρικό σχήμα της γης είναι το σχήμα του ανθρώπινου ματιού, που είναι το ευγενέστερο όργανο του σώματός μας. Επίσης, ότι «αν ο ουρανός είναι πράγματι η κατοικία των αγγέλων, οι άγγελοι αυτοί είναι ολοφάνερο πώς είναι τ’ άστρα μια κι ο Ουρανός δεν έχει άλλους κατοίκους».
Από το εξαιρετικό βιβλίο: El libro de los seres imaginarios (Το Βιβλίο των φανταστικών όντων) σε μετάφραση Γιώργου Βέη, 1983 - επανέκδοση 1991, εκδόσεις LIBRO και το 2016 από τις εκδόσεις Πατάκη.
Όπου βέβαια αναδεικνύεται πως η υπόθεση τής Γαίας (James Lovelock, Ελισάβετ Σαχτούρη κ.α.) που αναπτύχθηκε στη δεκαετία τού 1970, έχει τελικά πολύ βαθιές ρίζες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου