Όλων των χρημάτων μέτρον ο άνθρωπος

 

Όλων των χρημάτωνμέτρον ο άνθρωπος

Το βίντεο που συνοδεύει το παρόν κείμενο προέρχεται από μέρος του υλικού του video που υπάρχει στο διαδίκτυο στη διεύθυνση: εδώ (*) και αναπαριστά την ηφαιστειακή έκρηξη του όρους της Αγίας Ελένης που συνέβη το πρωινό της 18ης Μαΐου του 1980 στην πολιτεία Washington στο βορειοδυτικό μέρος των ΗΠΑ. Ενός ηφαιστείου που ανήκει στην περίφημη οροσειρά Cascade με τα δεκαπέντε ενεργά ηφαίστεια, η έκρηξη του οποίου συνοδεύτηκε από την εντυπωσιακή κατάρρευση της βόρειας πλευράς του όρους της Αγίας Ελένης, σκόρπισε το θάνατο σε μερικές δεκάδες ανθρώπους και πολλά ζώα και διαμόρφωσε εκ νέου τη γεωγραφία γύρω από το όρος [για περισσότερα: εδώ]. Επισημαίνουμε ότι το video δεν προέρχεται από κινηματογράφηση του γεγονότος, αλλά φτιάχτηκε σε υπολογιστή με βάση τις πέντε φωτογραφίες που τράβηξε ερασιτέχνης φωτογράφος μεταξύ των στιγμών 08.32.21 και 08.33.18 της 18ης  Μαΐου του 1980 αποθανατίζοντας το γεγονός.

Για τη συγκεκριμένη ηφαιστειακή έκρηξη έχει υπολογιστεί ότι ήταν δείκτη μεγέθους 5 της κλίμακας του VEI (Volcanic Explosivity Index), όταν αυτή της Σαντορίνης, πριν περίπου 3.500 χρόνια, ήταν 7 κι ενός υπερηφαιστείου (supervolcano) 8.

Μια ηφαιστειακή  έκρηξη κατατάσσεται σ’ ένα δείκτη της εν λόγω κλίμακας  με βάση την ποσότητα (τον όγκο) του υλικού που ελευθερώνεται κατά την έκρηξη και συγκεκριμένα:

δείκτης 0 για όγκο υλικών μέχρι 10.000 m³

δείκτης 1 για όγκο υλικών από 10.000 m³ έως 1.000.000 m³

δείκτης 2 για όγκο υλικών από 1.000.000 m³ έως 10.000.000 m³

δείκτης 3 για όγκο υλικών από 10.000.000 m³ έως 0,1 km³

δείκτης 4 για όγκο υλικών από 0,1 km³ έως 1 km³

δείκτης 5 για όγκο υλικών από 1 km³ έως 10 km³

δείκτης 6 για όγκο υλικών από 10 km³ έως 100 km³

δείκτης 7 για όγκο υλικών από 100 km³ έως 1.000 km³ και

δείκτης 8 για όγκο υλικών μεγαλύτερο από 1.000 km³ (πηγή: εδώ )

Αξίζει να σημειώσουμε ότι οι εκρήξεις ηφαιστείων με δείκτη 7 και 8 έχουν, πέρα από τον περιβάλλοντα χώρο, σοβαρές συνέπειες στο παγκόσμιο κλίμα λόγω των τεράστιων ποσοτήτων υλικών που εκτοξεύονται στην ατμόσφαιρα και μεταφέρονται παντού στον πλανήτη. Αυτή του ηφαιστείου Tambora στην Ινδονησία το 1815, με δείκτη 7, προκάλεσε την πιο ψυχρή καταγεγραμμένη από τον άνθρωπο χρονιά, αυτή του 1816, που έμεινε στην ιστορία ως η χρονιά χωρίς καλοκαίρι. Αυτή μάλιστα του ηφαιστείου Toba (σήμερα λίμνη) στην Ινδονησία  με δείκτη 8, πριν από 70.000 χρόνια, κόντεψε να αφανίσει το ανθρώπινο είδος. Μακράν η πλέον εντυπωσιακή ως προς τα αποτελέσματά της ήταν αυτή που συνέβη στη Σιβηρία, πριν 250 περίπου εκ. χρόνια, ως αποτέλεσμα της οποίας ήταν ο μεγαλύτερος μαζικός αφανισμός μορφών ζωής που συνέβη ποτέ στον πλανήτη. Ελευθερώθηκαν κάπου 2.000.000  km³ λάβας  [για να συλλάβουμε το μέγεθος αυτό του όγκου του υλικού της λάβας αρκεί να πούμε πως αν επεκτεινόταν ομοιόμορφα σε όλη τη γη θα μπορούσε να την καλύψει ολόκληρη με ένα στρώμα πάχους 4 μέτρων!]. Μια τέτοιου μεγέθους έκρηξη δεν  μπορεί παρά να οφείλεται σε μια διαδοχική σειρά τεράστιων ηφαιστειακών εκρήξεων ενός πολύ μεγάλου αριθμού ηφαιστείων ή εκτεταμένων ρήξεων του φλοιού της γης που πιθανόν και βάση γεωλογικών μελετών να οφείλονταν σε πτώση αστεροειδούς ή κομήτη. Παρά το μέγεθός της και τις συνέπειές της - η ζωή χρειάστηκε εκατομμύρια χρόνια να ανακάμψει ως προς τη βιοποικιλότητα και αν συνέβαινε σήμερα ο άνθρωπος δεν θα μπορούσε να επιβιώσει - η γεωλογία έχει αποκαλύψει ακόμη μεγαλύτερες ηφαιστειακές εκρήξεις, οι οποίες συνόδευαν φαινόμενα όπως η διάσπαση της πανγαίας κλπ. Η μεγαλύτερη εν δυνάμει απειλή αυτή τη στιγμή είναι το υπερηφαίστειο Yellowstone στην πολιτεία Wyoming των ΗΠΑ, το οποίο έχει ένα κύκλο ζωής γύρω στα 600-700 χιλιάδες χρόνια και η τελευταία έκρηξη του συνέβη πριν 640 χιλιάδες χρόνια. Η έκρηξή του που αναμένεται να συμβεί οποιαδήποτε στιγμή μες στα επόμενα 100 χιλιάδες χρόνια θα προκαλέσει, λόγω των συνεπειών της στη γύρω περιοχή, στην παγκόσμια ατμόσφαιρα και στον υποβιβασμό της ποιότητας του καλλιεργήσιμου εδάφους σε όλον τον πλανήτη δισεκατομμύρια νεκρούς.

Όλα τα παραπάνω δεν γράφτηκαν για να "πληροφορήσουν", στο διαδίκτυο και φυσικά σε βιβλία ο ενδιαφερόμενος μπορεί να διαβάσει πολύ πιο λεπτομερειακά και αναλυτικά στοιχεία από εξειδικευμένους μελετητές, αλλά για να προβληματίσουν. Πριν 2.450 χρόνια ο Πρωταγόρας είχε διακηρύξει πως "πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος" και αυτό στην εποχή μας εξέλιπε, αν υποθέσουμε πως κάποτε ίσχυε, και σίγουρα σήμερα δεν υπάρχει. Η ανθρωπότητα σήμερα, στην συντριπτική της πλειοψηφία, λειτουργεί κανιβαλιστικά ως προς τη φύση θεωρώντας τη ως δεδομένη και σταθερή - πόσοι άνθρωποι δεν έχουν σκοτωθεί και σκοτώνονται ή έστω πιο “πολιτισμένα” κατέφυγαν και καταφεύγουν στα δικαστήρια για να διευθετήσουν την κυριότητα λίγων μέτρων γης; - καθώς  και ως μία διαρκή αστείρευτη πηγή να ικανοποιείται κάθε καταναλωτική ανάγκη δημιουργεί ιδεοληπτικά το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα.

Άνθρωποι αποκομμένοι από τη ζώσα γη, τα όριά της και τις συμπεριφορές της, ξυπνούν και κάθε μέρα θεωρούν ότι η γη είναι η ίδια με χθες. Ίσως να έχουν "δίκιο" αφού στη σύντομη ζωής μας έτσι μάθαμε να βλέπουμε, μόνο που αυτό που μάθαμε να βλέπουμε απέχει παρασάγγας από τον τρόπο που λειτουργεί η φύση καθώς και τη σοφή ρήση του Πρωταγόρα. Η "πληροφορία" όταν μένει πληροφορία και μόνον, οδηγεί σε απλοϊκές κουβέντες: ότι δεν είμαστε τίποτα κλπ τετριμμένα και χιλιοειπωμένα, και δεν γίνεται γνώση και στάση ζωής. Αυτή η πληροφορία δεν είναι απλά άχρηστη αλλά, συνεπικουρούμενη από την αποκοπή μας  από τη φύση, οδηγεί στην αμάθεια ως άγνοια του κόσμου, εξελίσσοντας μόνον την τεχνολογία. Μια τεχνολογία που εξελίσσεται στον αποτελεσματικότερο κανιβαλισμό των φυσικών πόρων.  Στον κανιβαλισμό των φυσικών πόρων ενός κόσμου που τον έχουμε ανάγκη και δεν μας έχει ανάγκη. Ο άνθρωπος, στην προσπάθειά του να επιβιώσει, χρησιμοποιεί πράγματα για να καλύψει τις ανάγκες του. Οι αρχαίοι λαοί, όπως οι ινδιάνοι και διάφορες φυλές που ζούσαν στα τροπικά δάση κλπ, έπαιρναν από τη φύση μόνον ό,τι χρειαζόντουσαν έτσι ώστε να μην προξενούνε ζημιά σε αυτήν. Αν και δεν γνώριζαν τις πληροφορίες στις οποίες εμείς σήμερα έχουμε πρόσβαση εν τούτοις, όταν ήρθανε σε επαφή με τον ευρωπαίο που τους αφάνισε, αδυνατούσανε να καταλάβουν για παράδειγμα πώς είναι δυνατόν κάποιος να δηλώνει κάτοχος  γης, και (αυτό το μέρος που κατείχε) να το εμπορεύεται ή να το καταστρέφει. Ήταν κάτοχοι μιας γνώσης και μιας σοφίας που ο σημερινός άνθρωπος, ο κάτοχος τόσων και τόσων πληροφοριών, δεν την έχει. Η κατανόηση των φυσικών φαινομένων στον πλανήτη μας και γενικότερα στo ηλιακό μας σύστημα, από την ορθολογική σκοπιά των φυσικών επιστημών, θα περίμενε κανείς να μας έχει κάνει τουλάχιστον το ίδιο προσεκτικούς, στις σχέσεις μας με τον πλανήτη, του οποίου αποτελούμε δημιούργημα και συνιστά το χώρο μας, με τον άνθρωπο που έπλαθε μύθους να εξηγήσει τα φαινόμενα. Εν τούτοις, στο όνομα μιας ανθρώπινης απάνθρωπης επινόησης, του κεφαλαίου, καταστρέφουμε τις ισορροπίες που επέτρεψαν να εξελιχθούμε από προγενέστερες μορφές ζωής και να υπάρχουμε ως είμαστε, θέτοντας τις βάσεις του αφανισμού μας. Αφανισμού μας  που θα συνδυαστεί και με μια σημαντικότατη ποιοτική και ποσοτική έκπτωση στη βιοποικιλότητα της ζωής αμέσως μετά από μας, Ζωής που κάποτε θα ανακάμψει και θα συνεχίσει για όσα εκατομμύρια χρόνια ακόμη θα της το επιτρέπει ο ήλιος. Φαινόμενα όπως αυτό, στο video που συνοδεύει την ανάρτηση, θα έπρεπε να διδάσκονται ως οι καλύτερες αποδείξεις της παντοδυναμίας ενός κόσμου που υπάρχει και θα υπάρχει χωρίς εμάς. Ενός κόσμου που αν θέλουμε να μεγιστοποιήσουμε τις πιθανότητες να συνεχίσουμε να υπάρχουμε μέσα του - εκτός του δεν τίθεται θέμα να υπάρχουμε - θα πρέπει να επανακτήσουμε το μέτρο που χάσαμε στη διαχείριση των πραγμάτων του.

(*)