H σύντομη μελέτη (που αναπτύσσεται σε μόλις 36 σελίδες) των Michael Lowy και Oliver Besancenot, "Το Βασίλειο της Ελευθερίας (κατά Μαρξ)", σε μετάφραση Ρεβέκκας Πέσσαχ, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Έρασμος (σειρά Ιδέες), 2020, είναι από τα ωραιότερα πολιτικά / κοινωνικά βιβλία έχω διαβάσει.
Αντί παρουσιάσης θεώρησα ως καλύτερο να μεταφέρω έξι αποσπάσματα μεγάλων διανοητών, τα οποία είναι από αυτά που αποτελούν, τους πυλώνες πάνω στους οποίους στηρίζεται η μελέτη.
Το βασίλειο της ελευθερίας αρχίζει εκεί όπου τελειώνει η εργασία που καθορίζεται από την αναγκαιότητα και τις εξωτερικές συνθήκες: από την ίδια τη φύση των πραγμάτων, βρίσκεται εκτός της σφαίρας της υλικής παραγωγής. Η ελευθερία σε αυτή την περιοχή δεν μπορεί να συγκροτείται παρά ως εξής: Το κοινωνικοποιημένο ανθρώπινο ον [der vergesellschafte Mensch], οι παραγωγοί που συνδέονται με αυτό, ρυθμίζουν ορθολογικά αυτόν τον μεταβολισμό [μεταμόρφωση, υλικός κύκλος –Stoffwechsel] με τη φύση, υποτάσσοντάς τον στον συλλογικό τους έλεγχο, αντί να κυριαρχούνται από αυτόν σαν από μία τυφλή δύναμη. Αυτό το επιτυγχάνουν με τις όσο το δυνατόν λιγότερες προσπάθειες, μέσα στις πιο αξιοπρεπείς και τις πιο επαρκείς συνθήκες της ανθρώπινης φύσης τους. Πέρα απ’ αυτό το βασίλειο αρχίζει η εξέλιξη των δυνατοτήτων του ανθρώπινου όντος, που είναι ο κύριος σκοπός του, που είναι το πραγματικό βασίλειο της ελευθερίας, αλλά το οποίο δεν μπορεί να προσεγγίσει παρά μόνον αν στηριχθεί σε αυτό το βασίλειο της αναγκαιότητας. Η μείωση της καθημερινής εργασίας είναι η βασική προϋπόθεση.
Karl Marx
Ο λόγος για ελεύθερη, ανθρώπινη, κοινωνική, εργασία, για εργασία χωρίς ιδιωτική ιδιοκτησία, συνιστά μια απαξιωτική διατύπωση. Η «εργασία» είναι από τη φύση της μία υποδουλωτική, απάνθρωπη, αντικοινωνική, δραστηριότητα που καθορίζεται από την ιδιωτική ιδιοκτησία. Κατά συνέπεια, η κατάργηση της ιδιωτικής ιδιοκτησίας δεν γίνεται πραγματικότητα παρά εάν θεωρηθεί ως κατάργηση της «εργασίας», κατάργηση η οποία φυσικά δεν γίνεται εφικτή παρά από την ίδια την εργασία, δηλαδή
μέσα από την υλική δραστηριότητα της ίδιας της κοινωνίας. [...]
Karl Marx
Ο μόνος σκοπός του κομμουνιστικού κινήματος, είναι να προσφέρει χρόνο στους ανθρώπους. Να τους δώσει χρόνο, ή να τους κάνει να κερδίσουν χρόνο, ή να τους αφήσει χρόνο, ή να τους ξαναδώσει τον χρόνο, ή να τους δώσει τα μέσα να «διαθέσουν τον χρόνο τους» όπως αυτοί θέλουν. Και τίποτε παραπάνω. Και χωρίς να αναρωτηθεί εξ αρχής, και χωρίς να τους ρωτήσει από την αρχή, που θα τον διαθέσουν αυτόν τον χρόνο. Δεν έχει νόημα να παραθέσουμε εδώ κείμενα του Μαρξ τα οποία προσδίδουν στην επαναστατική εργασία αυτό ακριβώς το νόημα [...]
Κάθε πρόοδος της καπιταλιστικής γεωργίας είναι μία πρόοδος όχι μόνον στην τέχνη της εκμετάλλευσης του εργάτη, αλλά και στην τέχνη της εξάντλησης του εδάφους. Κάθε πρόοδος της τεχνικής για να αυξηθεί η πρόσκαιρη γονιμότητα για ένα διάστημα είναι μία πρόοδος στην καταστροφή των πηγών της που έχουν απομείνει. Όσο μία χώρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Βορείου Αμερικής για παράδειγμα, αναπτύσσεται πάνω στη βάση της μεγάλης βιομηχανίας, τόσο αυτή η διαδικασία της καταστροφής πραγματώνεται γρηγορότερα. Η καπιταλιστική παραγωγή δεν εξελίσσει λοιπόν την τεχνική και τον συνδυασμό της διαδικασίας της κοινωνικής παραγωγής παρά καταστρέφοντας συγχρόνως τις δύο πηγές από όπου αναβλύζει όλος ο πλούτος: τη γη και τον εργάτη.
Karl Marx
Μια παράξενη τρέλα διακατέχει τις εργατικές τάξεις των εθνών όπου βασιλεύει ο καπιταλιστικός πολιτισμός. [...] Αυτή η τρέλα είναι η αγάπη για την εργασία, ένα θανατερό πάθος για την εργασία που ωθεί στα όριά τους τις ζωτικές δυνάμεις του ατόμου και των απογόνων του [...]. Εργασθείτε, εργασθείτε, προλετάριοι για να αυξήσετε την κοινωνική περιουσία και τη δική σας δυστυχία, εργασθείτε, εργασθείτε, διότι με το να γίνετε περισσότερο φτωχοί, θα έχετε περισσότερους λόγους για να εργασθείτε και να είστε δυστυχισμένοι. Αυτός είναι ο αδυσώπητος νόμος της καπιταλιστικής παραγωγής.
Εκείνοι που μιλούν για επανάσταση και ταξικούς αγώνες χωρίς να αναφέρονται ρητά στην καθημερινότητα, χωρίς να καταλαβαίνουν αυτό το ανατρεπτικό που υπάρχει στον έρωτα και το θετικό μέσα στην άρνηση του συγκαταβατικού, αυτοί έχουν μέσα στο στόμα τους ένα πτώμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου