Συνέπεια

Θα ξεκινήσω με μια ιστορία από τις ιστορίες του Koyner του Μπρεχτ (βλέπε κι εδώ).
Τεράστιας αξίας έργο και δυστυχώς όχι ευρέως γνωστό.

-------------------------------------------------------------------

Ο κ. Koyner και η συνέπεια.

Μια μέρα ο κ. Koyner ρώτησε ένα φίλο του τούτο:

Εδώ και λίγο καιρό κάνω παρέα μ’ έναν άνθρωπο που μένει σ’ ένα σπίτι απέναντι στο δικό μου. Τώρα πια δεν έχω όρεξη να κάνω παρέα μαζί του. Ωστόσο δε μου λείπει μοναχά ο λόγος να κάνω παρέα, μα και η αιτία για να διακόψω. Τελευταία, όμως, ανακάλυψα πως όταν πριν από λίγο καιρό αγόρασε το σπίτι που ως τότε το ‘χε νοικιασμένο, έβαλε αμέσως να κόψουν μια δαμασκηνιά μπροστά στο παράθυρό του, γιατί λέει του ‘κοβε το φως, μολονότι τα δαμάσκηνα δεν είχαν ωριμάσει ακόμα. Να το πάρω λοιπόν αυτό σαν αιτία για να μην κάνουμε παρέα ή να διακόψω μια και καλή τις σχέσεις μαζί του;

Μετά από λίγες μέρες ο κ. Koyner είπε στο φίλο του:

Ξέρεις, τελικά έκοψα τις σχέσεις με τον τύπο. Σκέψου ότι πριν από μερικούς μήνες είχε κιόλας ζητήσει από τον τότε ιδιοχτήτη του σπιτιού να κόψει το δέντρο που του ‘κοβε το φως, μα εκείνος αρνήθηκε να το κάνει γιατί ήθελε να μαζέψει τα δαμάσκηνα. Και τώρα που ο γνωστός μου αγόρασε το σπίτι βάζει στ’ αλήθεια να κόψουν το δέντρο που ήταν ακόμα γεμάτο άγουρα δαμάσκηνα!
Έκοψα λοιπόν τις σχέσεις μαζί του γιατί η συμπεριφορά του δεν είχε συνέπεια!    

-----------------------------------------------------------------------------

Τη λογοτεχνία δεν την βλέπω παρά ως κάτι αλληλένδετο με την καθημερινότητα.
Κάποτε σε κοινωνίες που δεν υπάρχουν πια ήταν μια ποιητική διάσταση αυτής.
Σήμερα δεν μπορεί παρά να είναι η περιγραφή [με τον όποιο άμεσο ή έμμεσο (συμβολικό, αλληγορικό, κλπ) τρόπο θέλει ο δημιουργός] της καθημερινότητας και η ανάγκη να εκφραστεί η θέλησή μας να αλλάξει.
Ο Μπρεχτ είναι ένας από τους μεγαλύτερους λογοτέχνες και απόλυτα συνεπής με την ανάγκη αλλαγής την οποία πρέσβευε.
Αλλαγής ναι, αλλά προς πού;
Σε μια συζήτηση μεταξύ φίλων, και μάλιστα αριστερών, άνετα θα καταλήγανε ότι αυτή δεν μπορεί παρά να είναι μια κοινωνία (μάλλον πολλές διάσπαρτες κοινωνίες προσαρμοσμένες στο εκάστοτε περιβάλλον με αμοιβαίο σεβασμό μεταξύ τους και με σεβασμό στο περιβάλλον) μη εκμετάλλευσης του ενός ανθρώπου από τον άλλο.
Είναι αυτό εφικτό σήμερα ή στο άμεσο μέλλον. Όχι! Σαφώς όχι.
Και τότε ποιος ο ρόλος της αριστεράς σήμερα; Ποιος λοιπόν μπορεί να είναι ο άμεσος στόχος προς διεκδίκηση της αριστεράς;
Περισσότερο κοινωνικό κράτος προς απάλειψη των συνεπειών της εκμετάλλευσης. Αυτή τη στιγμή δεν μπορεί τίποτα περισσότερο να διεκδικηθεί, αλλά και αυτό πλέον είναι πολύ δύσκολο και απαιτεί τουλάχιστον την ΕΝΟΤΗΤΑ και τη ΣΥΝΕΠΕΙΑ όλων των αριστερών.
Μα, θα πει κάποιος, τι είναι η συνέπεια; Και γιατί ο αναφερόμενος στην ανωτέρω συμβολική ιστορία του Μπρεχτ είναι ασυνεπής;
Η συνέπεια δεν είναι μια σταθερότητα στο χρόνο ανεξάρτητη της τάξης σου και της περιρρέουσας κατάστασης. Κάτι δηλαδή που αγνοεί το γίγνεσθαι. Αν ήταν τέτοια δεν θα είχε καμία αξία ως κάτι αφύσικο.
Η συνέπεια, στο έργο, αφορά το ΣΥΜΦΕΡΟΝ της τάξης που ανήκεις και καθορίζει την άμεση πρακτική σου.
Ως νοικάρης δεν σε ενδιέφερε η δαμασκηνιά, αφού από τα δαμάσκηνα δεν είχες να κερδίσεις, αλλά ο ήλιος που σου είχε στερήσει.
Ως ιδιοκτήτης μετά θα έπρεπε να σε ενδιαφέρει η δαμασκηνιά γιατί θα είχες να ωφεληθείς από τα δαμάσκηνα.
Σήμερα (κυριολεκτώ!) όμως και ωθούμενος από τα γεγονότα το βλέπω και από άλλη γωνία.
Δεν μπορεί η δράση σου και ο λόγος σου πάνω στις ανάγκες της επικαιρότητας να είναι ανεξάρτητα του αν είσαι υπουργός την ώρα που καίγεται η χώρα ή αν μιλάς σε μια παρέα στο καφενείο χαλαρά.
Τα μέλη της αριστερής πλατφόρμας στηρίζουν ή είναι σε μια αριστερή κυβέρνηση την ώρα που καίγεται η χώρα. Το έχουν καταλάβει; Τη ζημιά που προκάλεσαν την έχουν συνειδητοποιήσει;