Στην αγκαλιά της Ηγησούς
«πρέπει να έχει στομάχι γερό
Η ποίησή μας ώστε
Ν΄ αντέξει λάστιχο,
Κάρβουνο, ουράνιο,
Φεγγάρια και ποιήματα.»
Λ. Σίμπσον
Μια ολόκληρη παράταξη αναμνήσεων τον ακολουθεί. Νύχτες τραγουδισμένες από αλλόφρονες ποιητές, ολόκληρα αποσπάσματα μεταφράσεων, ένας ανάπηρος λαχειοπώλης, 151 αδέσποτα ποιήματα, εντελώς επικίνδυνα και απασφαλισμένα. Μια παράξενη πορεία απ΄ αυτές που δεν έχουμε συνηθίσει τον ακολουθεί. Οι στίχοι του ελεύθεροι μας κατακλύζουν. Πολύ αργότερα ίσως να γίνουν τραγούδια, ίσως χαθούν μες στις ατέλειωτες ανθολογίες των εποχών.
Όμως είναι οι λαϊκές αγορές, οι αναπαραστάσεις από μια ζωή καθημερινή, απαράλλαχτη, οι ερωτικές σκηνές με τα ολόκληρα, γραμμένα ποιήματα για το επέκεινα ενός φιλιού ή την εκκωφαντική μοναξιά ενός που μετρά την ίδια ηλικία με δρόμους των Παρισίων, της Αθήνας, μιας γειτονιάς σκοτεινής σαν εκείνες που τραγούδησε ο Γιώργος Σαραντάρης. Το θέατρο που αγάπησε ο Κώστας Ριτσώνης είναι πάντα πίσω απ΄ τις λάμπες των θεάτρων, εκεί που σαπίζουν τα σκηνικά και αθροίζεται αδιάκοπα η μόνη ηλικία του κόσμου.
Στη μετρημένη αλληλογραφία του που ξαναδιαβάζω βρίσκω ξανά και ξανά γραμμένη τη λέξη “φίλε.” Κρατά την ίδια σημασία μ΄ εκείνη την εκφορά της δικής μας Κατερίνας. Γνήσια λέξη με την απλή σημασία που παραχωρεί κάποιος στα πράγματα, κόντρα σε μια εποχή και μια τέχνη υστερική, εκκεντρική, χαμένη στα συνθήματα και τα υψηλά νοήματα που ποτέ δεν παρηγορούν τη ζωή μας. Όλα του τα ποιήματα είναι στοπ καρέ απ΄ τους μικρούς θανάτους και τις ανείπωτες ευτυχίες που σημαδεύουν τη ζωή μας. Όλοι του οι στίχοι αναδύουν μοναξιές, προθέσεις για ταξίδια απραγματοποίητα, σημάνσεις από έρωτες κατεδαφιστέους, όπως εκείνα τα σπίτια στις οδούς Μαγνησίας, Πριάμου, Κεφαλληνίας, Αμοργού και πέριξ.
Θυμάσαι τον Νίκο Αλέξη Ασλάνογλου που είπε για ποιήματα που φωταγωγούν τις καρδιές μας; Λοιπόν για τέτοια πράγματα σου μιλώ. Τέτοια τραγούδια έγραψε ο Κώστας Ριτσώνης, αποκαθιστώντας έναν προς έναν τους υπόγειους δεσμούς που μας δένουν με τα νοήματα αυτού του κόσμου. Κράτησε το βλέμμα του χαμηλά. Άλλωστε υπάρχουν οι ζωγράφοι και οι ονειροπόλοι για να μας θυμίσουν τις γραμμές και τις καμπύλες αυτού του κόσμου.
Ο θάνατος ενός ποιητή φέρνει ξανά και ξανά στο προσκήνιο τα ποιήματά του. Γυρεύεις να βρεις απ΄ την αρχή τη χαμένη εκείνη αφετηρία που τον ενηλικιώνει. Όμως την πιο κρίσιμη στιγμή φθάνεις εμπρός σ΄ ένα ποίημα και αίφνης ερμηνεύονται τα πρόσωπα και οι σφυγμοί τους. Εκείνοι που δίνουν τον τόνο σ΄ αυτόν τον κόσμο και σηματοδοτούν την αίσθηση μέσα απ΄ την οποία αγγίζεις την ουσία. Χαρτονένιες καρδιές, καφενεία, ποδοσφαιριστές, μια χωρική απ΄ την Αταλάντη, τ΄ ωραίο σφρίγος μιας μικρής καταμεσής του μεσημεριού. Τέτοια πράγματα συγκίνησαν και έθρεψαν την πένα του Ριτσώνη. Θραύσματα μιας ιστορίας λαϊκής. Πρόσωπα βγαλμένα απ΄ τη μυθολογία της ζωής και των πόλεων. Μικρές ανάσες μιας άλλης σημασία, να δηλώνουν το θόρυβο της μοναξιάς του, δίχως να ενοχλούν.
Καλό ταξίδι Κώστα Ριτσώνη. Εμείς πιστοί στο αίσθημά σου θα κάνουμε πράξη όσα μας έμαθες. Θα κάνουμε τραγούδια τα μικρά, τ΄ ατέλειωτά μας πάθη. Μες σ΄ αυτά τα τελευταία, μας δίδαξες πως μπορούν και ζουν οι λάμψεις και τα πυροτεχνήματα και οι φανταστικοί καθρέφτες της ζωής μας.
ΚΑΛΟ ΤΑΞΙΔΙ ΚΩΣΤΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου