14 Φεβρουαρίου 2020

[στον αρχαιολογικό χώρο τού Ιερού των Αιγυπτίων Θεών στην Μπρεξίζα 12.02.2020]

Στο παρόν παρουσιάζουμε εικόνες από το χώρο τού Ιερού των Αιγυπτίων Θεών, που βρίσκεται μες στον αρχαιολογικό χώρο τής Μπρεξίζας, στον οποίο υπάρχουνε και άλλα αρχαία ευρήματα όπως το ρωμαϊκό βαλανείο (λουτρό) κ.α. Ο χώρος βρίσκεται σε παραθαλάσσια ελώδη περιοχή βόρεια τής Νέας Μάκρης και ανατολικά τού όρους Αγριλίκι (το οποίο διακρίνεται στις 1η, 11η, 12η, 13η και 14η φωτογραφίες). 
Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι ο χώρος το βράδυ τής 20ης Ιουνίου 2018, βανδαλίστηκε από αγνώστους, οι οποίοι με προφανή, θρησκευτικού τυφλού φανατισμού, κριτήρια προκαλέσανε καταστροφές στα αγάλματα (ευτυχώς στα αντίγραφά τους γιατί τα πρωτότυπα βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μαραθώνα). Σταδιακά τα αγάλματα αποκαθίστανται.





     













Μαραθώνας, Μικρό Έλος.
Ιερό των Αιγυπτίων θεών

Οι αρχαιότητες στην περιοχή του Μικρού Έλους της Μπρεξίζας είχαν επισημανθεί από παλαιούς περιηγητές, οι οποίοι αναφέρουν την θέση με το όνομα Νησί. Σε σχέδιο του Γάλλου πρόξενου στην Αθήνα L.S. Fauvel αποτυπώθηκαν το 1792 τα αρχαία ερείπια πάνω σε μία νησίδα απομονωμένη από τη στεριά με διώρυγα. Οι ανασκαφές αποκάλυψαν εκτεταμένο συγκρότημα ιερού αφιερωμένου σε Αιγύπτιους θεούς και πολυτελούς λουτρού (βαλανείου), καθώς και μεγάλη ελλειψοειδή δεξαμενή νοτιότερα. Το έργο της ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Γ' Κ.Π.Σ.).
Το συγκρότημα ίδρυσε ο Ηρώδης Αττικός περίπου το 160 μ.Χ. Ο μεγάλος ρήτορας και σοφιστής επέλεξε τον Μαραθώνα για την ίδρυση του ιερού γιατί ήταν ο τόπος καταγωγής και διαμονής του. Πιθανόν το συγκρότημα να βρισκόταν μέσα στα όρια του κτήματος που κατείχε στην περιοχή. Προφανώς πρόκειται για το «ιερό του Κανώπου», όπως το αναφέρει ο Φιλόστρατος (2ος - 3ος αι. μ.Χ.), συγγραφέας της βιογραφίας του Ηρώδη. Φαίνεται ότι για την ίδρυσή του ο Ηρώδης μιμήθηκε τον αυτοκράτορα Αδριανό, ο οποίος είχε ανεγείρει Σαραπείο σε τεχνητή νησίδα στην έπαυλή του στο Tivoli, έξω από τη Ρώμη, αντιγράφοντας το Σαραπείο που βρισκόταν στην πόλη Κάνωπο, στο Δέλτα του Νείλου.
Το ιερό αποτελείται από ένα ορθογώνιο χώρο του κυρίως ιερού στα δυτικά και από ένα μικρότερο της εισόδου στα ανατολικά. Το κυρίως ιερό περικλείει ορθογώνιος περίβολος (60,50x64,60 μ.) με τέσσερις εισόδους, μια στο μέσον κάθε πλευράς. Οι είσοδοι, που μιμούνται αιγυπτιακούς πυλώνες, σχηματίζονται από δύο ορθογώνιους πύργους, ανάμεσα στους οποίους διατηρούνται μαρμάρινες βαθμίδες και το κατώφλι.
Στην εξωτερική και εσωτερική όψη κάθε πυλώνα, το άνοιγμα πλαισιωνόταν από ζεύγος αγαλμάτων σε υπερφυσικό μέγεθος, πάνω σε βάσεις. Το ένα ήταν ανδρικό, στον τύπο των αγαλμάτων των Φαραώ, και το άλλο γυναικείο. Απεικονίζεται η θεά Ίσις σε διάφορους τύπους, π.χ. ως Δήμητρα κρατώντας στάχυα ή ως Αφροδίτη κρατώντας τριαντάφυλλα. Σώζονται τρία ζεύγη αγαλμάτων, που εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μαραθώνα, καθώς και βάσεις. Αντίγραφα των αγαλμάτων έχουν τοποθετηθεί στις αντίστοιχες βάσεις τους.
Από τους τέσσερις πυλώνες πλακόστρωτες οδοί οδηγούν στο κέντρο του ιερού, το οποίο καταλαμβάνει βαθμιδωτή κατασκευή, πάνω σε ορθογώνιο άνδηρο. Το άνδηρο περιβάλλεται από διάδρομο. Οι πλακόστρωτες οδοί καταλήγουν στην εξωτερική πλευρά του διαδρόμου, σε μία υπερυψωμένη κατασκευή – εξέδρα, όπου ανέβαινε κανείς με μια κλίμακα.
Δεξιά και αριστερά των εξεδρών υπάρχει από ένα δωμάτιο, πιθανώς βοηθητικό του ιερού. Σε δύο από τα δωμάτια βρέθηκε μαρμάρινο άγαλμα Ίσιδας, αιγυπτιάζουσα Σφίγγα, υπερμεγέθεις λύχνοι με ανάγλυφη παράσταση Σάραπι και Ίσιδας καθώς και μαρμάρινα γεράκια που συμβολίζουν τον θεό Ώρο.
Έξω από τον ανατολικό πυλώνα διαμορφώνεται μεγάλος αύλειος χώρος, προσιτός από μνημειώδες πρόπυλο στην ανατολική πλευρά, απέναντι από τον πυλώνα. Η αυλή περιβάλλεται στις τρεις πλευρές από στοά. Στα νότια ανοίγονται βοηθητικοί χώροι.
Το κέντρο της λατρείας φαίνεται ότι ήταν η βαθμιδωτή κατασκευή. Σύμφωνα με επιγραφή, το ιερό ενδέχεται να ήταν αφιερωμένο στο Σάραπι, εξελληνισμένη μορφή του αιγυπτιακού θεού Όσιρι. Κυρίαρχη θέση έχει η Ίσιδα, σύντροφος του Όσιρι, ενώ συλλατρευόταν ο γυιός τους Ώρος. Η λατρεία των αιγυπτιακών θεοτήτων υιοθετείται σταδιακά στον ελληνικό χώρο από τις τελευταίες δεκαετίες του 4ου αι. π.Χ. και κερδίζει συνεχώς έδαφος. Ο χαρακτήρας της Ίσιδας ανταποκρίνεται στις ελληνικές αντιλήψεις και επιτρέπει να ταυτισθεί με ελληνικές θεές.















Δεν υπάρχουν σχόλια: