πηγή: www.mic.gr
- Μουσική από μακριά, Musica Lontana. Πώς προέκυψε ο τίτλος;
Από την ομώνυμη σύνθεση του ιταλού φίλου μας Vincenzo Mastropirro ο οποίος είναι φλαουτίστας και συνθέτης, ενορχηστρωτής, διευθυντής και καθηγητής. Ένας ωραίος τύπος γύρω στα 50. Γνωριστήκαμε απρόοπτα στο Festival Mediterraneo και παίξαμε ως τρίο και του αρέσαμε και μας πρότεινε κάποια κομμάτια του. Κυρίως γοητεύτηκε από τη φωνή της Γεωργίας Συλλαίου επειδή έχει κι αυτός κλασική παιδεία όντας κατά βάση ένας σύγχρονος κλασικός μουσικός. Του άρεσε που η φωνή της Γεωργίας ξεφεύγει από το κλασικό και ξανοίγεται σε πιο ελεύθερα μονοπάτια, αυτοσχεδιαστικά μεν αλλά στα πλαίσια μιας ελεύθερης τεχνικής. Βασισμένος στη φωνή της έγραψε 7-8 κομμάτια και μαζί διαλέξαμε τα 4. Έτσι όταν ξαναπήγαμε στο Μεντιτερανέο τα παρουσιάσαμε στο κοινό.
- Δεν είναι πολύ συνηθισμένο να μελοποιείται ποίηση σε τζαζ φόρμες.
Στο δίσκο αυτό δεν είναι ακριβώς τζαζ. Μας συνδέουν κάποια πράγματα τα οποία είναι περισσότερα από την τζαζ. Είναι η κλασική μουσική (ο Μαστροπίρο και η Γεωργία), ο αυτοσχεδιασμός (ο ποιητής Vittorino Curci, εγώ κι ο Χρήστος Γερμένογλου) και η σχέση με μια νέα μορφή ευρωπαϊκής τζαζ που συνυπάρχει με ιστορίες, εικόνες, κινηματογράφο, χορό (το έχουμε κάνει κι εμείς αρκετές φορές). Πολύ γρήγορα συνεννοηθήκαμε γιατί βρέθηκαν αμέσως τα κοινά μας σημεία. Σε αντίθεση με όλα αυτά τα σημερινά που συμβαίνουν γύρω μας, διαπληκτισμοί και αντιθέσεις, οι μουσικοί ψάχνουν κοινά πεδία σύγκλισης. Η World Music (κι όχι μόνο ο Coltrane) πριν γίνει έθνικ και πάρει την κατιούσα ήταν ανοιχτή σε νέες μουσικές επιμειξίες. Ένας ευρωπαίος έπαιζε μ' έναν ινδό, έναν αφρικανό κ.ο.κ. Γιατί η γλώσσα της μουσικής ξεπερνά τα όρια της λογοτεχνίας. Διαβάζουμε από μετάφραση γιατί δεν γνωρίζουμε τις γλώσσες του κόσμου αλλά στη μουσική μπορούμε να ακούσουμε τα πάντα χωρίς μεσολάβηση. Και μέσω του διαδικτύου ξέρουμε τι γίνεται μουσικά οπουδήποτε στον κόσμο. Αυτή η έννοια της παγκοσμιότητας είναι πολύ διαφορετική από την ισοπέδωση της μετάφρασης γιατί ξέρεις τί συμβαίνει, τί ιδέες έχει ο καθένας σχεδόν παντού στον πλανήτη, άμεσα πλέον. Από τη δεκαετία του '70 έκανα μια ραδιοφωνική εκπομπή, η Παγκοσμιότητα της Τζαζ, όταν δεν υπήρχε ακόμη η παγκοσμιοποίηση. Αυτό είναι το επιθυμητό, η οικουμενικότητα. Κάτι που μπορεί να πάει παντού άρα είναι πιο ανθρώπινο, λειτουργεί εσωτερικά στον καθένα με προσωπικό τρόπο κλπ. Αυτά μας συνέδεσαν λοιπόν και βέβαια η αγάπη για την ποίηση.
- Καλός ποιητής και καλός μουσικός δεν είναι κάτι συχνό, ούτε αυτονόητο.
Κι όμως. Και ο Βιτσέντσο γράφει και ο Βιτορίνο που είναι απίθανος τύπος. Στην Ιταλία κάνει πάρα πολλά σόλο, ίσως και 40 το χρόνο, όπως εδώ εμείς κάνουμε τις παρουσιάσεις βιβλίων. Ανεβαίνει σε μια μίνι σκηνή, διαβάζει ποιήματα σημειωμένα σε χαρτάκια, εκεί που διαβάζει παίζει σαξόφωνο, αλλάζει λέξεις, φυσάει, διηγείται κάτι άλλο, ξεφεύγει ακόμη κι απ' το σημειωμένο κείμενό του. Οπότε αυτή η συνεύρεση μουσικής και ποίησης δεν είναι ακριβώς μελοποίηση (με την οποία έχουμε φρακάρει στην Ελλάδα, να γίνουν οι ποιητές τραγούδια, δεν είναι μόνο η λαϊκή πλευρά). Μπορεί να διαβάζεις ποίηση κι από πίσω να γίνεται ένας μουσικός χαμός. Να αποδιοργανώνει η μουσική όλες τις λέξεις. Μια φορά παίξαμε εγώ, ο Κούρτσι και δυο ιταλοί σαξοφωνίστες κι αυτός έλεγε ένα ποίημα σε ανύπαρκτη γλώσσα. Οπότε παίζαμε με τους φθόγγους. Είναι πειραματιστής αλλά με πολύ ζεστό τρόπο, με ιταλιάνικο ταμπεραμέντο.
- Ειρήσθω εν παρόδω, ακούγονται τέσσερις γλώσσες-ιδιώματα στο σιντί.
Ναι, όπως σου έλεγα και πριν, δεν είναι απλά μια συνεργασία ιταλών και ελλήνων. Τα τέσσερα πρώτα ποιήματα [Musica Lontana, A Museche, Cirte Volte, Malati du Viagge] είναι στη διάλεκτο της Απουλίας, επειδή ο Κούρτσι λατρεύει τον Παζολίνι. Τα άλλα δύο [Liturgia del Buon Principio, Dinastia dei Puri] είναι σε μοντέρνα ιταλικά με την τολμητή του ποιητική γραφή. Εμείς πάλι, είχαμε ένα αρχαιοελληνικό [Επιτάφιος του Σείκιλου, άσμα του 200π.Χ. αφιερωμένο στην Ευτέρπη] και ένα κείμενο της Γεωργίας στα νέα ελληνικά [Film Noir]. Ο λόγος μας δηλαδή, έχει τουλάχιστον τέσσερις πλευρές.
- Να έρθουμε σ' αυτό το κομμάτι που μ' αρέσει πάρα πολύ και λέγεται Film Noir. Έξω έβρεχε καταρρακτωδώς... έτσι ξεκινάει! Και είναι ένα μουσικό φιλμ νουάρ με γυναίκα ηρωίδα!!!
Η Γεωργία είναι τρομερή. Έχει πολλά κείμενα που πλησιάζουν το νουάρ χωρίς να είναι αυτοσκοπός. Είτε μέσα από τον κινηματογράφο είτε από τον τρόπο που βλέπουμε τη ζωή γύρω μας, το σκοτεινό του ανθρώπου, των κινήτρων και της συμπεριφοράς του, την κεντρίζει. Παίζει με τις έννοιες της απώλειας, του τυχαίου, της συνάντησης, της καθημερινότητας. Βρέχει, κάποιος/α ταξιδεύει, κάποιος/α θέλει να φύγει, υπάρχει αντίδραση, και... ένας φόνος όπως σε κάθε φιλμ νουάρ. Αυτό το κείμενο το κάναμε μόνοι μας οι δυο μας αλλά θέλει και το κάτι άλλο του. Κλασικό μπάσο [Αγαμέμνων Μαρδάς] και ντραμς [Γερμένογλου] που είναι απαραίτητα στο φιλμ νουάρ. Επηρεασμένος από το νουάρ κλίμα, ήθελα να δώσω αυτές τις δύο διαστάσεις του. Το πρώτο μισό είναι ένα δικό μου θέμα γραμμένο στα νιάτα μου το 1962 όταν ήμουν φοιτητής (σ' ένα νεανικό γκρουπάκι που έπαιζε μπλουζ και μπίμποπ και σουίνγκ με ελληνικούς στίχους). Το θυμήθηκα αυτό το θέμα και το κράτησα για πρώτο μέρος. Μετά, σκεπτόμενοι τον Miles Davis και το Ασανσέρ για δολοφόνους του Louis Malle, εκεί που αρχίζει το κυνηγητό με τα αυτοκίνητα ο ρυθμός πολλαπλασιάζεται. Το δοκιμάσαμε με τον Γερμένογλου που τα τινάζει στον αέρα και δώσαμε την ευκαιρία στον Κούρτσι με το σαξόφωνο να "φύγει" και να τρέξει σε πιο φρη τζαζ λεωφόρους, όπου όμως υπάρχει και η φωνή της Γεωργίας σε μια δύσκολη ισορροπία. Έγινε όμως. Σκέψου ότι όλο αυτό το υλικό είναι από μία και μόνη ζωντανή ηχογράφηση της συναυλίας που κάναμε το Σεπτέμβριο του 2010 στον Αλέξανδρο. Χάρη στην πρόσκληση του Συλλόγου Φίλων της Τζαζ και του φίλου Γιάννη Κουτσουρίδη που θα μας διαβάσει μάλλον στο MiC από την Φιλανδία όπου βρίσκεται. Αυτό ειλικρινά ήτανε επίτευγμα και έκπληξη μαζί, γιατί είχαμε μόνο δυόμισι μέρες προετοιμασία πριν τη συναυλία. Την 3η μέρα παίξαμε. Δευτέρα βράδυ ήρθε ο ένας, Τρίτη βράδυ ο άλλος... και Παρασκευή παίξαμε. Αυτόν ήταν όλο αλλά είχε τη χάρη του.
- Θα ταξιδέψει συναυλιακά η Musica Lontana Band;
Θέλαμε να πάμε στην Αθήνα αλλά τα πράματα είναι δύσκολα. Η Θεσσαλονίκη καρκινοβατεί και δεν ξέρω ποιος θα αξιολογήσει τέτοιες εκδηλώσεις (που προτείνουμε εμείς). Τα λεφτά δεν είναι το μόνο εμπόδιο. Και λιγότερα να έχει η πόλη, αν επιλέξει σωστά πάλι θα έχουμε ένα αξιοπρεπές πρόγραμμα, ας είναι και μικρό δεν πειράζει. Αυτό ισχύει για όλα τα φεστιβάλ επίσης (Δημήτρια, ΦΚΘ, Φεστιβάλ Τζαζ, Εκατονταετηρίδα Απελευθέρωσης, Γιορτές Νεολαίας). Η ποσότητα δεν πρέπει να χαλάει την ποιότητα, αλλά δεν το προσέχουμε αυτό γιατί η πολιτική πλευρά θέλει να δείξουμε ότι κάνουμε κάτι (φανταχτερό μάλλον).
- Την τζαζ στη Θεσσαλονίκη ή στην Ελλάδα γενικότερα πώς την βλέπεις; Πού πάει;
Υπάρχει μια άνθηση αλλά δεν υπάρχει ανάλογη κριτική αντιμετώπιση ή αξιολόγηση ή σωστή παρουσίαση των τάσεων. Δεν υπάρχουν κριτικοί κι όλοι "ανεβάζουν" δελτία τύπου. Αυτό γίνεται και σε άλλους πολλούς τομείς με εξαίρεση τον κινηματογράφο και το θέατρο που υπάρχει ακόμα μια κάποια κριτική. Στη μουσική μου δεν το βλέπω πια. Ο Σύλλογος Φίλων, ο Δήμος, το Βαφοπούλειο, το Μέγαρο, όλα μαζί έπρεπε να κινητοποιηθούν καλύτερα... αν [ευχή] σε κάθε θεσμό υπήρχε ένας άνθρωπος που να αγαπούσε αυτή τη μουσική... τις τάσεις της! Η κλασική έχει ανθρώπους να την εκτιμήσουνε, η τζαζ... Στη τζαζ κυριαρχεί η αντίληψη του τζαζ κλαμπ. Παίζουνε τα παιδιά και παίζουνε καλά, καλύτερα από ποτέ. Αλλά πιστεύω πως δεν οδηγείται κάπου αυτό αν δεν μπούνε άλλες ιδέες είτε από την προσωπικότητα του ενός ή του γκρουπ είτε από την ανάμειξη στοιχείων. Ποίηση, παράδοση, τεχνολογία, άλλες μορφές κτλ. Γνωστά είναι όλα αυτά αλλά δεν τα έχουμε βάλει στο τραπέζι.
- Το περιοδικό Jazz & Τζαζ πως πορεύεται;
Δεν τα παρακολουθεί καλά τα ελληνικά πράγματα γιατί αφοσιώνεται στην Αθήνα. Αλλά είναι και το μόνο που κάνει κάτι για να μην το αδικήσουμε. Κι εγώ είμαι απ' αυτούς που το ξεκίνησαν και κοντεύει να κλείσει 20 χρόνια. Ας πούμε... δεν μπορεί να κάνει ένα δικό του φεστιβάλ, μια εκδήλωση έστω, με το ζόρι διατηρείται.
- Το κείμενο του κομματιού Film Noir θα εκδοθεί;
Ναι! Μαζί με άλλα περιπλανητικά θα είναι στο βιβλίο της Γεωργίας Συλλαίου, Στο Ακρωτήρι, που τώρα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Οδός Πανός.
- Στο Ακρωτήρι του Φόβου [Cape Fear] παραπέμπει;
Έχει ένα διπλό νόημα. Είναι νουάρ, υπάρχει ο κίνδυνος, αλλά ταυτόχρονα είναι ένα μεταίχμιο ένα ακραίο σημείο και συνδυάζεται με ακραίες καταστάσεις είτε εσωτερικές είτε συμπεριφοράς. Το βιβλίο θα παρουσιαστεί κι εδώ και λέμε να κάνουμε κι ένα μικρό λάιβ στην παρουσίασή του, η Γεωργία με τον Στέργιο Βαλιούλη στο πιάνο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου