Το παρατηρητήριο-αστεροσκοπείο του Ούλουγκ Μπεγκ
‘‘Αν του ανθρώπου του μέλλεται να γίνει θεός,
Ο θρόνος του θα είναι το βιβλίο’’
Αντρέγιεφ Λεονίντ, Η σκέψη
Στις αρχές του 1220, οι Μογγόλοι ξεκίνησαν τις ανηλεείς ιστορικές τους επιθέσεις και κατέστρεψαν το σύνολο του ανατολικού Ισλάμ. Σε ένα μόνο χρόνο κατέλαβαν τα περισσότερα, καλύτερα και ομορφότερα μέρη και αιχμαλώτισαν μεγάλες μάζες πληθυσμού, σκοτώνοντας, σφάζοντας και βιάζοντας. Μόνο στη Μπουχάρα οι ορδές του Τζένγκις Χαν βίασαν χιλιάδες γυναίκες και έσφαξαν τριάντα χιλιάδες άντρες. Η Σαμαρκάνδη ήταν ένα από τα κύρια θύματα της επίθεσης των Μογγόλων και ταξιδιώτες του δέκατου τέταρτου αιώνα, αναφέρουν ότι η πόλη δεν ήταν παρά η σκιά της προηγούμενης, προ της μογγολικής δηλαδή εισβολής. Ο πληθυσμός σε μεγάλο βαθμό αφανίστηκε, συνολικά περίπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε ολόκληρη την ευρύτερη περιοχή. Οι καταστροφές επεκτάθηκαν στα σχολεία, τους μεντρεσέδες και τα εμπορικά δίκτυα. Οι επιστήμονες της πόλης είχαν επίσης τα δικά τους θύματα μέσα στην ανομολόγητη καταστροφή.
Ένας από τους πιο επιφανείς επιστήμονες που σκοτώθηκε από τους Μογγόλους, ήταν ο Najib al-Din al-Samarkandi. Ήταν γιατρός ο οποίος γεννήθηκε και ήκμασε στην Σαμαρκάνδη, αλλά σκοτώθηκε από τους Μογγόλους κατά τη λεηλασία της Χεράτ μεταξύ των ετών 1222 και 1223. Έγραψε διάφορες ιατρικές εργασίες στα αραβικά, από τις οποίες η σημαντικότερη είναι η ‘‘Kitab al-asbab wasl-alamat’’, οι αιτίες δηλαδή και τα συμπτώματα των νόσων. Επίσης κείμενα σχετικά για την αντιμετώπιση ασθενειών με διαιτητικές συνήθειες, κι ακόμα πραγματεία για τα απλά φάρμακα (al-Adwiya al-Mufrada). Ασχολήθηκε με τους αρχαίους έλληνες συγγραφείς, με το ιατρικό συνταγολόγιο και τη φαρμακολογία. Η πραγματεία αυτή ονομάζεται ‘‘Kitab al-qarabadhin ala tartib al-ilal’’, η οποία σημειωτέον έτυχε και μετάφρασης στην αγγλική γλώσσα. Ο Najib al-Din al-Samarkandi, κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες στον ορθολογισμό της θεραπείας των διαφόρων παθήσεων, ένα θέμα μεγάλου ενδιαφέροντος για την ιστορία της ιατρικής. Αιτιολόγησε τη χορήγηση σύνθετων φαρμάκων σε ασθενείς, δίνοντας τη δική του εξήγηση και τις απαραίτητες προϋποθέσεις γι αυτό: ‘‘Υπάρχουν καταστάσεις που αφορούν τη φύση της συγκεκριμένης ασθένειας, η κατάσταση του οργάνου που πάσχει, όπου κρίνεται σκόπιμη η χορήγηση τέτοιων φαρμάκων’’. Ανέφερε μάλιστα και τους λόγους, δεκατέσσερις συνολικά, που ενδείκνυται η χορήγησή τους.
Ο λόφος του παρατηρητηρίου - αστεροσκοπείου του Ούλουγκ Μπεγκ.
Μελετώντας τους, καθίσταται προφανές πως ο al-Samarkandi έδωσε μεγάλη έμφαση σε μια εμπειρική μορφή θεραπείας. Η εξέλιξη αυτή του εμπειρισμού στην ιατρική εισήλθε μετά από την αραβική περίοδο στην Ευρώπη, αργά αλλά σταθερά. Σημαντική θέση στις θεωρίες του παίζει η ποσότητα του φαρμάκου. Η χυμική ιδέα εξακολουθεί να είναι παρούσα, αλλά οριοθετείται από άλλους σημαντικότερους παράγοντες, όπως τη δύναμη του φαρμάκου, την αξία και την έλλειψη χρησιμότητας, τη σημασία ή την μη ύπαρξη πλεονεκτημάτων, την ανατομική θέση του νοσούντος οργάνου σε σχέση με το στομάχι, τη βλάβη σε μερικά όργανα ή την ανεπάρκεια-αδυναμία των φαρμάκων πάνω στα όργανα, παράγοντες που εν πολλοίς είναι γνωστοί και σήμερα.
Ωστόσο, η καταστροφή και ερήμωση της Σαμαρκάνδης δεν ήταν πλήρης, όπως έγινε με άλλες γνωστές πόλεις του τότε ισλαμικού κόσμου, τη Μερβ ή τη Νισαπούρ, για παράδειγμα. Η Σαμαρκάνδη σταδιακά ενσωματώθηκε σε εκείνο το τμήμα των Μογγόλων που κυβερνήθηκε από τους απογόνους των Chagatay Χαν. Από την περίοδο αυτή μέχρι και την περίοδο του Τιμούρ, δεν υπάρχουν επιστημονικά επιτεύγματα μεγάλης σημασίας να αναφερθούν. Ο μόνος αξιοσημείωτος επιστήμονας που ήρθε στο προσκήνιο τότε, ήταν ο Aqrabadhin al-Din ibn Ashraf Al-Samarkandi, οποίος γεννήθηκε γύρω στα 1250 στη Σαμαρκάνδη και πέθανε περίπου στα 1310. Έγραψε γύρω από τη θεολογία, τη λογική, τη φιλοσοφία, τα μαθηματικά και την αστρονομία που αποδείχτηκαν σημαντικά, για τον επιπρόσθετο λόγο ότι παρείχαν σημαντικές σχετικά με τα έργα και τα επιτεύγματα των άλλων επιστημόνων της εποχής του.
Το σημερινό Μουσείο του αστεροσκοπείου ψηλά στο λόφο.
Μέχρι τα μέσα του δέκατου τέταρτου αιώνα ο Chagatay έχασε τον έλεγχο της Τρανσοξανίας και αντικαταστάθηκε από διοικητική αναρχία, μέχρι που ο Τιμούρ (1336-1405), ένας τοπικός οπλαρχηγός με θολές διασυνδέσεις ανέλαβε την εξουσία και έκανε τη Σαμαρκάνδη πρωτεύουσα του βασιλείου του. Από τη οργή και καταστροφική μανία του Τιμούρ, γλύτωσε μόνο μια μερίδα πολιτών. Κουβάλησε όλους τους τεχνίτες, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που εμπλέκονταν στην παραγωγή υάλου, στην Σαμαρκάνδη. Μετά απ’ αυτό η πόλη έζησε την καλύτερη περίοδο της ιστορίας της, οι επιστήμες άνθισαν και κατασκευάστηκε το φημισμένο παρατηρητήριο του Ούλουγκ Μπεγκ.
To παρατηρητήριο της Σαμαρκάνδης χρονολογείται από το 1424 και χτίστηκε από τον Ούλουγκ Μπεγκ (1394-1449). Ήταν ένα από τα πιο όμορφα κτίρια σε όλη την Κεντρική Ασία, σύμφωνα με τους ιστορικούς του 19ου αιώνα. Έπαιρνε ο ίδιος προσωπικώς πληροφορίες (τη σημερινή συνέντευξη των υποψηφίων- το διεθνώς γνωστό interview) από τους υποψήφιους να διδάξουν, ελέγχοντας έτσι τις γνώσεις και τα προσόντα τους και οργάνωνε υψηλού επιπέδου επιστημονικές συζητήσεις με θέμα την αστρονομία. Η κατασκευή του παρατηρητηρίου ετούτου έδωσε κίνητρα και δημιουργήθηκαν και άλλα παρόμοια στον ισλαμικό κόσμο. Χτισμένο για ηλιακές και πλανητικές παρατηρήσεις, ήταν εξοπλισμένο με τα καλύτερα διαθέσιμα μέσα της εποχής. Η κύρια χρήση του ήταν να προσδιορίσει τις βασικές σταθερές της αστρονομίας, όπως είναι το μήκος του τροπικού έτους. Με τα εξελιγμένα του εργαλεία, ήταν δυνατόν να προσδιοριστεί κάθε μέρα το μεσημέρι το ύψος του ήλιου, η απόστασή του από το ζενίθ, καθώς και η απόκλιση του. Σ’ αυτό το παρατηρητήριο μαζεύτηκαν πάνω από εκατό μεγάλοι επιστήμονες, οι καλύτεροι της εποχής. Ανάμεσά τους συγκαταλεγόταν ο al-Kashi, ο οποίος έγραψε μια στοιχειώδη εγκυκλοπαίδεια μαθηματικών για τοπογράφους, αστρονόμους, αρχιτέκτονες, επιστήμονες γενικώς και εμπόρους, καθώς και ο Qadi-Zada ο οποίος ήταν ο επικεφαλής του μεντρεσέ και ο οποίος επρόκειτο να διαδεχθεί τον al-Kashi μετά το θάνατό του. Το Παρατηρητήριο ετούτο λειτούργησε μέχρι σχεδόν το 1500. Οι πίνακες που αναφέρονται στις πλανητικές παραμέτρους και τις θέσεις των αστέρων, προέρχονται από πρωτότυπες παρατηρήσεις του προσωπικού του.
Ο κατάλογος των αστέρων προκάλεσε αργότερα μεγάλο ενδιαφέρον στην Ευρώπη, ειδικά στις αρχές του δέκατου έβδομου αιώνα. Χάρη στις τιμές που βρέθηκαν σε αστρονομικούς πίνακες, οι αστρονόμοι μπορούσαν, για παράδειγμα, να υπολογίσουν την ώρα του ανατέλλοντος ηλίου και το ύψος ενός ουρανίου σώματος. Ορισμένες αστρονομικές εργασίες περιλαμβάνουν πίνακες που επιτρέπουν, χάρη σε περίπλοκους τριγωνομετρικούς τύπους, τον καθορισμό της κατεύθυνσης της Μέκκας. Άλλα στοιχεία τέλος αφορούν της εκλείψεις της Σελήνης και του Ήλιου, καθώς και στοιχεία των πλανητών, της σελήνης, του ήλιου, κλπ. Επιπλέον ευρήματα αυτού του παρατηρητηρίου, περιλαμβάνουν το αστρικό έτος το οποίο διαπιστώθηκε ότι είναι 365 ημερών, 6 ωρών, 10 λεπτών και 8 δευτερολέπτων, και ένα κατάλογο αστέρων, που περιέχει 1.012 αστέρες. Αυτά και άλλα πολλά σ’ αυτό το παρατηρητήριο, έκαναν την Σαμαρκάνδη ‘‘αστρονομική πρωτεύουσα του κόσμου’’, του τότε γνωστού φυσικά. Το παρατηρητήριο της Σαμαρκάνδης είχε επικεφαλής δύο από τους μεγαλύτερους μουσουλμάνους επιστήμονες, τον Al-Kashi και τον Qadi Zada Rumi !
Ο Jamshid al-Kashi (1380-1429), γεννήθηκε και πέθανε στη Σαμαρκάνδη. Όταν βρισκόταν στην εφηβεία, ο Τιμούρ είχε ήδη καταστρέψει μεγάλες περιοχές του μουσουλμανικού κόσμου. Ενώ ο τελευταίος βρισκόταν σε εκστρατείες, οι συνθήκες πίσω ήταν πολύ δύσκολες λόγω της ευρέως διαδεδομένης φτώχειας. Ο al-Kashi, ζούσε επίσης μέσα στη φτώχεια, μετακινούνταν από πόλη σε πόλη για τα προς το ζην, μέχρι που τελικά αφιερώθηκε στην αστρονομία. Οι προϋποθέσεις βελτιώθηκαν αισθητά όταν αργότερα ανέλαβε τη διακυβέρνηση ο Shah Rokh, ο οποίος έφερε την πολυπόθητη οικονομική ευημερία στην περιοχή και υποστήριξε σθεναρά την καλλιτεχνική και πνευματική ζωή.
Από εδώ κάτω γίνονταν, αιώνες πριν, οι αστρονομικές παρατηρήσεις και μετρήσεις.
Μέσα σ’ αυτή την ατμόσφαιρα βελτιώθηκε και η ζωή του al-Kashi. Το πρώτο επιστημονικό γεγονός στην ζωή του, ήταν η παρατήρηση στο Κασάν (Kashan), μιας έκλειψης Σελήνης η οποία έγινε στις 2 του Ιούνη, 1406. Στις 1 Μάρτη του 1407, ολοκλήρωσε την πραγματεία του ‘‘Sullam Al-sama’’, τα σκαλοπάτια, δηλαδή, του Θεού. Χρόνια αργότερα έγραψε το βιβλίο ‘‘Mukhtasar dar ilm-I-hayat’’, μια επιτομή στην επιστήμη της αστρονομίας και το αφιέρωσε στον Σουλτάνο Ισκαντέρ, όπως αναγράφεται στο αντίγραφο που υπάρχει στο Βρεττανικό Μουσείο. Στα 1413-14, ο Al-Kashi τελείωσε το άλλο βιβλίο του, το ‘‘Khaqani zij’’, που το αφιέρωσε στον Ούλουγκ Μπεγκ, δηλώνοντας στην εισαγωγή του πως εργαζόταν για τα αστρονομικά προβλήματα για μεγάλο χρονικό διάστημα ενώ ζούσε σε συνθήκες ακραίας φτώχειας και ότι δεν θα ήταν σε θέση να το τελειώσει χωρίς την ενεργό στήριξη του Ούλουγκ Μπεγκ. Μεταξύ των άλλων περιείχε επίσης λεπτομερείς πίνακες της κίνησης του ήλιου, της σελήνης και των πλανητών, πίνακες των εκλείψεων και ακόμα της προβολής της σελήνης. Παράλληλα με όλα αυτά εργαζόταν ως γιατρός για να συμπληρώσει το μικρό του εισόδημα από τις προσφερόμενες υπηρεσίες στο παρατηρητήριο αυτό. Στο έργο του ακόμα δίνει πληροφορίες για την προσωπικότητα του Ούλουγκ Μπεγκ και άλλες σχετικά με την κατασκευή του κτιρίου και των μέσων και εργαλείων που διαθέτει.
Το πιο εντυπωσιακό μαθηματικό έργο του, ήταν ωστόσο, το Miftah al-Hisab (Το κλειδί για την Αριθμητική), το οποίο ολοκληρώθηκε στις 2 του Μάρτη 1427. Το έργο, πέντε βιβλία συνολικά, ήταν ένα σημαντικό κείμενο που προοριζόταν να χρησιμοποιηθεί στη διδασκαλία των μαθητών στη Σαμαρκάνδη, ιδίως σε όσους σκόπευαν να μελετήσουν αργότερα την αστρονομία, την τοπογραφία, την αρχιτεκτονική, τη λογιστική και το εμπόριο. Λόγω της υψηλής ποιότητάς του, το έργο ήταν συχνά αντιγράφτηκε και λειτούργησε ως πολυτιμότατο εγχειρίδιο για εκατοντάδες χρόνια σε πολλά πρακτικά θέματα. Ένα παράδειγμα, η μέτρηση των μουκάρνα (muqarnas), ένα είδος διακόσμησης που χρησιμοποιείται για να κρύψει τα άκρα και τις αρθρώσεις σε κτίρια, όπως τα τζαμιά και τα παλάτια. Η διακόσμηση μοιάζει με σταλακτίτες και αποτελείται από τρισδιάστατα πολύγωνα μερικά με επίπεδες και κάποια με καμπύλες επιφάνειες. Ο Al-Kashi χρησιμοποίησε δικούς του τύπους για τον υπολογισμό της συνολικής επιφάνειας των διαφόρων τύπων muqarnas. Στην κούμπα (qubba) πάλι, τον τρούλο δηλαδή του ταφικού μνημείου διάσημων προσώπων, ο Al-Kashi βρήκε σωστές μεθόδους για να υπολογίσει τον όγκο του όλου κελύφους και την επιφάνεια του θόλου του.
Ο Qadi Zada al-Rumi, γεννήθηκε το 1364 στην Προύσα της Τουρκίας και πέθανε το 1436 στη Σαμαρκάνδη. Qadi Zada σημαίνει ‘‘γιος του δικαστή’’ και πρέπει να υποθέσουμε ότι ο πατέρας του μάλλον ήταν δικαστής. Ο Qadi Zada ανατράφηκε και ολοκλήρωσε την εκπαίδευσή του στην πόλη της καταγωγής του, την Προύσα, και στη συνέχεια σπούδασε γεωμετρία και αστρονομία δίπλα στο θεολόγο και εγκυκλοπαιδιστή al-Fanari (1350-1431). Ο δάσκαλός του συνειδητοποίησε νωρίς ότι ο Qadi Zada ήταν ένας νέος άνθρωπος με μεγάλες ικανότητες στα μαθηματικά και την αστρονομία και εκείνος τον συμβούλεψε να επισκεφθεί τα πολιτιστικά κέντρα της αυτοκρατορίας, τη Χορασάν ή την Τρανσοξανία, όπου θα μπορούσε να επωφεληθεί τα μέγιστα με το να έρθει σε επαφή με τους κορυφαίους μαθηματικούς της εποχής του, δίνοντάς του παράλληλα και τις κατάλληλες συστατικές επιστολές. Μετά από αυτό, ο Qadi Zada σπούδασε μαθηματικά και αστρονομία στην Τρανσοξανία, ένα μεγάλο τότε πολιτιστικό κέντρο. Το 1383 ήδη, ο Qadi Zada κέρδισε μεγάλη φήμη ως μαθηματικός συμπληρώνοντας μια πραγματεία για την αριθμητική, το ‘‘Risala fil Hisab’’, ένα έργο το οποίο καλύπτει την αριθμητική και κυρίως την άλγεβρα. Επισκέφτηκε διάφορες πόλεις και στα 1410 περίπου, έφτασε στην Σαμαρκάνδη. Όταν συνάντησε τον Ούλουγκ Μπεγκ στη Σαμαρκάνδη, ο τελευταίος ήταν μόλις δεκαεπτά ετών και πιο πολύ ενδιαφερόταν για τις επιστήμες και τον πολιτισμό, παρά για πολιτικά και στρατιωτικά θέματα ως όφειλε λόγω της αρμοδιότητάς του ως κυβερνήτης της περιοχής. Ο Qadi Zada είχε συχνά τον Ούλουγκ Μπεγκ μαθητή στην τάξη του. Η συνάντηση με αυτόν, σίγουρα ήταν ένα σημείο καμπής για τον Qadi Zada, γιατί θα περάσει το υπόλοιπο της ζωής του εργαζόμενος στη Σαμαρκάνδη. Έγραψε ακόμα και μια μεγάλη σειρά άρθρων σχετικά με τα μαθηματικά και την αστρονομία, κατά τα πρώτα ήδη χρόνια του στη Σαμαρκάνδη.
Ο κατάλογος του Ούλουγκ Μπεγκ με τα 1018 άστρα.
Το 1417, ίσως ενθαρρυμένος από τον Qadi Zada, ο Ούλουγκ Μπεγκ ξεκίνησε την οικοδόμηση ενός μεντρεσέ, μπροστά στην πλατεία Ρεγκιστάν της Σαμαρκάνδης, που ολοκληρώθηκε το 1420 και ο Ούλουγκ Μπεγκ στη συνέχεια άρχισε να διορίζει τους καλύτερους επιστήμονες που μπορούσε να βρει σε θέσεις διδασκόντων στο πανεπιστήμιό του. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι οι al-Kashi, Qadi Zada and Ούλουγκ Μπεγκ, ήταν οι μεγαλύτεροι αστρονόμοι και μαθηματικοί σε αυτό το αναγνωρισμένου κύρους ίδρυμα της Σαμαρκάνδης. Η κατασκευή του παρατηρητηρίου ξεκίνησε το 1424 και ενώ βρισκόταν υπό κατασκευή, ο al-Kashi έγραφε στον πατέρα του, εξαίροντας τις μαθηματικές ικανότητες των Ούλουγκ Μπεγκ και Qadi Zada. Μετά το θάνατο του al-Kashi, ο Qadi Zada έγινε ο διευθυντής ετούτου του παρατηρητηρίου. Οι κύριες εργασίες του ήταν η αναγραφή του καταλόγου των άστρων, ο οποίος κατάλογος ήταν σε ισχύ και χρησιμοποιούνταν επιστημονικά μέχρι και τον δέκατο έβδομο αιώνα. Δημοσιεύθηκε το 1437, τον επόμενο χρόνο από το θάνατο του Qadi Zada και δίνει τις ακριβείς θέσεις 992 αστέρων. Ο κατάλογος ήταν μια συλλογική προσπάθεια από συγκεκριμένους επιστήμονες που εργάστηκαν στο Παρατηρητήριο, αλλά οι κύριοι συνεισφέροντες ήταν σίγουρα οι al-Kashi, Ούλουγκ Μπεγκ και Qadi Zada.
Στα περίχωρα της Σαμαρκάνδης, στο λόφο Kukhak, βρίσκεται το Παρατηρητήριο-Αστεροσκοπείο του Ούλουγκ Μπεγκ, μοναδικό ιστορικό και αρχιτεκτονικό μνημείο. Έχοντας κληρονομήσει την εξουσία από τον παππού του Τιμούρ, ο Mirzo, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα του Ούλουγκ Μπεγκ, προσπάθησε να συνδυάσει επιτυχώς τα βασιλικά του καθήκοντα με τις επιστημονικές ανησυχίες και δραστηριότητες. Μετά τον τραγικό θάνατο του Ούλουγκ Μπεγκ, όμως, το κτίριο καταστράφηκε ολοκληρωτικά και ο μαθητής του al-Kashi, διέφυγε στην Κωνσταντινούπολη και κατόρθωσε με τον τρόπο αυτό ευτυχώς να διασώσει τον πολυτιμότατο κατάλογο Ziji jadidi Gurgani. Ξεφυλλίζω να συμβουλευτώ ξανά ιστορικά κείμενα και σημειώσεις που βρίσκονται εδώ και μήνες στην ταξιδιωτική μου τσάντα, σ’ ένα αναγκαστικό διάλλειμα σε κάποια γωνιά μιας αίθουσας, μέσα στο μουσείο του παρατηρητηρίου. Τριγύρω ελκυστικά βιογραφικά των σπουδαίων αστρονόμων, αρχαία αστρονομικά μέσα πολύτιμα εργαλεία της εποχής παρόμοια με αυτά του 15ου αιώνα, αστρονομικοί πίνακες, σχεδιαγράμματα πλανητών, χάρτες συμπαντικοί, δυσεύρετα βιβλία περασμένων αιώνων και αρκετές ανατυπώσεις τους από την ήπειρο της Ευρώπης, εκπληκτικά τα μαρμάρινα μέρη από τον οριζόντιο δίσκο του αζιμούθιου με γυαλιστερή επιφάνεια και αυλακώσεις, κύκλους και αριθμούς, αναπαραστάσεις του αστεροσκοπείου όπως ήταν στις ένδοξες εποχές του, ερεθίζουν ακόμα και τον αδιάφορο ή μη γνώστη έστω, της συγκεκριμένης επιστήμης των μαθηματικών και της αστρονομίας με τα θαυμαστά προαναφερθέντα, που βεβαίως δεν είναι και τα μόνα, επιτεύγματα. Δίπλα στο μουσείο βρίσκεται ένα μνημείο του Ούλουγκ Μπεγκ, από τον διάσημο γλύπτη του Ουζμπεκιστάν, Mukhtar Musabaev.
Για πολλά χρόνια κανείς δεν ενδιαφέρθηκε για το συγκεκριμένο παρατηρητήριο-αστεροσκοπείο και ξεχάστηκε. Το 1908, ο Αμπού Σαΐντ Μαχζούμ (Abu Sayid Mahzum), ειδικός στα σπάνια χειρόγραφα, βρήκε μια αναφορά σχετικά με την κατασκευή αυτής της δομής, ενώ ο αρχαιολόγος L. Vyatkin κατόρθωσε να καθορίσει τη θέση των ερειπίων του στην κορυφή του λόφου Kukhak. Το κτίριο του παρατηρητηρίου είχε κυκλικό σχήμα και είχε τρία επίπεδα. Αυτό το κυλινδρικό κτίριο, διακοσμημένο με πλακάκια, άφηνε κατάπληκτους τους επιστήμονες της εποχής του με την πρωτοτυπία του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού του, τόσο διαφορετική από τις γνωστές παραδοσιακές δομές της ασιατικής αρχιτεκτονικής. Όσοι έτυχε να δουν το παρατηρητήριο έγραψαν ότι ήταν διακοσμημένο περίτεχνα με ψηφιδωτά και εφυαλωμένα πλακίδια. Οι τοιχογραφίες αντιπροσωπεύουν το θόλο του ουρανού, τα αστέρια, τις θέσεις και τις τροχιές των πλανητών. Το 1915 χτίστηκε ένας θόλος για να σκεπάσει το σωζόμενο τμήμα του κτιρίου. Το εσωτερικό του μουσείου είναι διακοσμημένο με τοιχογραφίες που απεικονίζουν στιγμιότυπα από τη ζωή των μεγάλων εκείνων επιστημόνων. Παρά το μικρό διασωθέν τμήμα του, τη στενότητα του διαθέσιμου χώρου, ακόμα και σήμερα εντυπωσιάζει ευχάριστα τους υπομονετικούς επισκέπτες, όσους βέβαια αναλογίζονται ότι με εκείνα τα πενιχρά και στοιχειώδη μέσα, οι αστρονόμοι της εποχής έφτασαν την επιστήμη τους σε τόσο υψηλό και ζηλευτό επίπεδο, κι όχι μόνο για τα δεδομένα εκείνων των καιρών.
Εδώ, στο 24grammata.com, κατεβάστε το σε μορφή pdf.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου