Η σφαγή του Διστόμου [Η Αναφορά της Έλλης Αδοσίδου, η οποία στάλθηκε επί τόπου δέκα ημέρες μετά τη σφαγή του Διστόμου από τον Δ.Ε.Σ. (Διεθνής Ερυθρός Σταυρός) - από το βιβλίο του Τάκη Λάππα: «Η σφαγή του Διστόμου. Χρονικό» Αθήνα 1945)]
Το Δίστομο, χωριό 1962 κατοίκων, κείται εντός μικράς κοιλάδος επί της οδού Λειβαδιάς - Αντικύρων, νοτίως του Παρνασσού. Οι κάτοικοί του είναι επί το πλείστον γεωργοί και κτηνοτρόφοι. Το χωριό με άσπρα σπίτια, κηπάρια, κληματαριές, βρύσες και δέντρα, δίδει την εντύπωση της ευημερίας και της ηρεμίας. Από την θέσιν της Σχιστής Οδού ως έξω από το Δίστομο κυματίζουν χωράφια με βαρύ καρπό έτοιμα δια θέρος. Η χρονιά είναι εξαιρετική. Μ’ όλον ότι καθ’ όλην την άνοιξιν είχαν σημειωθεί εις τα πέριξ κινήσεις ανταρτών και μικροσυμπλοκαί οι κάτοικοι του Διστόμου ήσαν μάλλον αμέριμνοι, διότι τους καθησύχαζε μεταξύ άλλων και μία πινακίς που οι Γερμανοί είχαν αναρτήσει εις την είσοδον του χωριού με την παραγγελίαν να μη θιγεί το χωριό αυτό διότι «είναι φιλήσυχο και νομοταγές».
Ούτως είχον τα πράγματα μέχρι της 10ης Ιουνίου 1944.
Την πρωίαν της ημέρας εκείνης, φάλαγξ απαρτιζομένη από 8 περίπου στρατιωτικά γερμανικά αυτοκίνητα, των οποίων προεπορεύοντο δύο αγοραία ταξί με Γερμανούς ενδεδυμένους πολιτικά προς παραπλάνησιν των ανταρτών, κατευθύνετο προς το Δίστομο. Πριν φθάσει εις το Δίστομο η ανωτέρω φάλαγξ, διήλθεν από την θέσιν Τσέρες όπου προέβη εις την σύλληψιν παρευρισκομένων εκεί 18 ανδρών εξ ων τους μεν 6 εξετέλεσαν επί τόπου τους δε 12 έφερεν εις Δίστομον όπου έφθασεν εντός της πρωίας του Σαββάτου 10/6/1944. Αμα τη αφίξει των Γερμανών εις Δίστομο οι άνδρες ήρχισαν την λεηλασίαν του χωριού αφού ενέκλεισαν τους 12 αιχμαλώτους εις το σχολείο του Διστόμου. Εις τας 2 μ.μ. φθάνει η είδησις ότι Γερμανοί κατευθυνόμενοι προς Στείρι (πλησίον Διστόμου) υπέστησαν επίθεσιν εκ μέρους ανταρτών και ότι υπήρχαν θύματα μεταξύ των Γερμανών. Αμέσως ζητείται ενίσχυσις εκ μέρους των γερμανικών βάσεων Λεβαδείας και Αμφίσσης και καταφθάνουν επί τόπου περί τα 37 αυτοκίνητα με στρατόν και πυροβολικό, Πέντε Γερμανοί είχον φονευθεί και τέσσαρες τραυματισθεί. Έξαλλοι οι Γερμανοί επιστρέφουν περί τας 4.30 μ.μ. με τους νεκρούς και τραυματίας των εις Δίστομον και εκτελούν πάραυτα δια πολυβόλου μπροστά εις το σχολείον τους 12 ομήρους που είχον συλλάβει το πρωί εις τους αγρούς. Αμέσως μετά διατάσσονται οι κάτοικοι να κλεισθούν εις τα σπίτια των, δήθεν δια περισσοτέραν των ασφάλειαν, και οι Γερμανοί κυκλώνουν το χωριό καταλαμβάνοντες όλα τα πέριξ επίκαιρα σημεία. Εις τας 5 μ.μ. δίδεται το σύνθημα δια την έναρξιν τής σφαγής και τότε εισβάλουν οι στρατιώται εις τα σπίτια ακρωτηριάζοντες, φονεύοντες με κάθε μέσον δι’ όπλων, ξιφολόγχης, χειροβομβίδων και μαχαίρας άνδρας, γυναίκας, γέροντας και παιδιά. Τα σφαγέντα παιδιά υπολογίζονται εις 50-60% του ολικού αριθμού των φονευθέντων και εξ αυτών τα μικρά ως 5 ετών εσφάγησαν σχεδόν ανεξαιρέτως όλα δια μαχαίρας. Προς το εσπέρας η σφαγή εξηκολούθει ακόμη εντός του Διστόμου και οι χωρικοί, άνδρες και γυναίκες που ειργάζοντο εις τους αγρούς, επέστρεφαν με τα ζώα τους ανύποπτοι εις τα σπίτια τους.
Καμουφλαρισμένα πολυβόλα τους ανέμενον εις την είσοδον του χωριού και αλλεπάλληλοι ριπαί εθέριζαν όλους τους ανθρώπους και τα ζώα. Αγελάδες, ημίονοι, όνοι, ως και σκύλοι και γάτες κάθε τι που ήτο εις την ακτίνα των, εύρισκε άμεσον θάνατον. Τοιαύτη ήτο η μανία των φόνων ώστε ακόμη και όταν μετά 2 ώρας, εις τας 7 μ.μ., εδόθη δια σφυρίγματος το σύνθημα της λήξεως της σφαγής, εξηκολούθησαν το έργον των ώσπου το σκότος ευεργετικά εκάλυψε ζώντας και νεκρούς και ο φόβος νέας ενέδρας των ανταρτών, έπεισε τους στρατιώτας ότι θα ήτο φρονιμώτερον ν’ αποσυρθούν.
Επί 450 τα 37 σπίτια είναι καμμένα. Οι φονευθέντες υπολογίζονται εις 350 περίπου. Η εξακρίβωσις του αριθμού των είναι προς το παρόν αδύνατος, αφ’ ενός μεν διότι όλοι οι επιζήσαντες κάτοικοι διασκορπισθέντες ετράπησαν προς τα βουνά και την θάλασσαν, αφ’ ετέρου διότι επί αρκετόν χρονικόν διάστημα μετά την σφαγήν ανευρίσκοντο πτώματα εντός των αγρών και εις απομεμακρυσμένα μέρη.
Ενδεικτικώς αναφέρομεν μερικά μόνον περιστατικά εν βία περισυλλεγέντα επί τόπου και τα οποία εξιστόρησαν αυτόπται μάρτυρες, συγγενείς των θυμάτων και επιζώντες του χωρίου. Η εξακρίβωσις των λεγομένων εγένετο υπό των ιδίων των Διστομιτών, οι οποίοι διηγούμενοι τα συμβάντα συνεπλήρωναν και ήλεγχον τα εξιστορούμενα.
Περιστατικά:
1) Εις το σπίτι του ιερέως Σωτήρη Ζήση εσφάγησαν 10 άτομα εκ των οποίων 5 παιδιά κάτω των 8 ετών. Η παπαδιά κρατούσε το μικρότερο παιδάκι της, ένα κοριτσάκι ενός έτους στα γόνατά της και της το απεκεφάλισαν δια μαχαίρας και την επλήγωσαν εκείνην σοβαρά.
2) Τον ιεροψάλτην τον έσυραν από το σπίτι του εις τον δρόμον και τρεις μαζί τον εφόνευσαν με μαχαίρια και αυτόματα όπλα.
3) Την Ευφροσύνην Αναστ. Σταθά την σκότωσαν με τα 4 παιδιά της. Το μεγαλύτερό της παιδί ήτο 7 ετών. Το μικρότερο 3 μηνών, το βρήκαν σφαγμένο με τα εντόσθια τυλιγμένα στο λαιμό του και τον αποκομμένον μαστόν της μητέρας του στο στόμα. Εφόνευσαν και τον γέροντα πατέρα της Ευφροσύνης. Τα παιδιά ελέγοντο Γιάννης, Ελένη, Θωμάς και το μωρό Ζωή.
4) Τας Ευσταθίαν Ιω. Ράλλη. ετών 20,Γιαννούλαν Λουκά Κυριακού ετών 20, την Ευτυχίαν Θεμιστ. Κίνια ετών 17, και την Δήμητραν Δήμου Καρούζου ετών 13, καθώς και ένα κοριτσάκι μόλις 11 ετών (εκτός πολλών άλλων μη εξηκριβωμένων αυτήν την στιγμήν) αφού τας εβίασαν επανειλημμένος, έσχισαν δια μαχαιρών τας κοιλίας των εκ των κάτω προς τα άνω.
5) Την οικογένειαν του Λουκά Νικ. Σταύρου εκ 5 ατόμων έσφαξαν ολόκληρον. Το μικρότερο κοριτσάκι της Παναγιώταν, ετών 12, έσφαξαν δια μαχαίρας. Ο πατέρας ήτο ανάπηρος του τελευταίου πολέμου.
6) Την οικογένειαν του υποδηματοποιού Μιλτ. Νεοκλ. Νικολάου απαρτιζομένην από την σύζυγον Κονδύλω και δύο κοριτσάκια, Κατίναν 5 ετών και Μαριγούλαν 3 ετών έσφαξαν ολόκληρη.
7) Την οικογένειαν Νικολάου Παπανικολάου εκ τριών ατόμων έσφαξαν αφού εβασάνισαν ιδιαιτέρως το κοριτσάκι τους Μαργαρίταν 3 ετών και μετά το έσφαξαν με μαχαίρι.
8) Την οικογένειαν Ιωάννου Λουκά Παπαϊωάννου εκ τεσσάρων ατόμων έσφαξαν ολόκληρη και ιδιαιτέρως εβασάνισαν δια μαχαίρας προ της σφαγής τον μικρόν υιόν Λουκάν.
9) Την έγγυον Μαριέτταν Ιωάννου Φιλίππου, εξεκοίλιασαν προτού την σφάξουν και απέσπασαν το έμβρυον και τα σπλάχνα.
10) Τον Ιωάννην Νικ. Καΐλην ετών 75 έσφαξαν δια μαχαίρας αφού εβίασαν επανειλημμένως και έσφαξαν ενώπιόν του τας δύο θυγατέρας του Δήμητραν ετών 28 και Γεωργίαν ετών 22.
11) Τον δασικόν Μιλτιάδην Κουρούμαλην εκ Δελφών και την σύζυγόν του Νεραντζούλαν, εκ Μακεδονίας, κατακρεούργησαν. Δέκα πέντε ώρας βραδύτερον ανεσύρθη κάτω από τα πτώματα τών γονέων του ζων ακόμη ο μικρός οκταετής υιός των, Λουκάς, φέρων δύο τραύματα δια ξιφολόγχης εις τους γλουτούς. Το μικρό ήτο βαμμένο από το αίμα των γονέων του και εξελήφθη ως νεκρόν και ούτω εσώθη.
12) Τον πενταετή Ευστάθιον Δημ. Σταθάν εφόνευσαν δια μαχαίρας αφού πρώτον τον βασάνισαν κόπτοντες λουρίδες κρέατος από τον βραχίονα και κατεβάζοντες τες σάρκες των κνημών εις λουρίδες κάτω από τις φτέρνες του. Ο πατέρας τού μικρού ο οποίος με βλέμμα απλανές διηγήτο τον θάνατον τού παιδιού του προσέθεσε: «Δεν με κατατρέχει τόσο η ιδέα του θανάτου τού παιδιού μου, αλλά το μαρτύριό του, το αφάνταστό του μαρτύριο».
13) Ολόκληρος η οικογένεια του Παναγιώτη Ο. Καραγιάννη απαρτιζομένη από τέσσαρα άτομα (από τους γονείς και δύο παιδιά) και του γαμβρού των Ιωάννη Λεμονή, εξολοθρεύθη τελείως.
14) Δύο ημέρας μετά την σφαγήν του Διστόμου, την Δευτέραν 12 Ιουνίου, ο φαρμακοποιός Γεώργιος Γαμβρίλης και όλη του η οικογένεια, ήτοι: η σύζυγός του Θηρεσία και τα 4 μικρά των παιδιά Βασίλης, Μήτσος, Ανεστία και Βασιλική, όλα κάτω των 8 ετών, μεταβαίνοντες από το Δίστομον εις Δαύλειαν εξετελέσθησαν δια πολυβόλου εις την θέσιν Βερβά της οδού Αραχώβης - Διστόμου. Ως και το ζώο που έσερνε το κάρο εφονεύθη. Επειδή όμως δεν είχον εκπνεύσει όλοι αμέσως τους εδόθη η χαριστική βολή.
Εις Δίστομον τα πτώματα ετάφησαν εις τάφους κοινούς εντός των κήπων των οικιών. Μίαν εβδομάδα μετά την σφαγήν η αποφορά εντός του τελείως ερημωμένου χωριού ήτο ανυπόφορος. Τα φονευθένα κτήνη κείνται άταφα εντός του χωριού και ένθεν και κείθεν του δρόμου. Όλη η συγκομιδή θα καταστραφεί διότι τα χωράφια θα μείνουν αθέριστα καθ’ όσον κανείς κάτοικος του Διστόμου δεν τολμά να πλησιάσει το χωριό και τον κάμπο. Η καταστροφή που υπέστησαν οι κάτοικοι του Διστόμου είναι ανυπολόγιστος. Το κομιτάτον του Δ.Ε.Σ. διένειμε φάρμακα και τρόφιμα εις Δίστομον, μετέφερε περί τα 150 παιδιά εις Αθήνας, τα οποία ηύραν άσυλον και στοργικήν περίθαλψιν εις την «Αητοφωληάν», εις Κηφισσιάν και εις το «Αναρρωτήριον της Ζωοδόχου Πηγής» του Πατριωτικού Ιδρύματος εις τους πρόποδας του Υμηττού.
Επίσης μετηνέχθησαν μερίμνη του Δ.Ε.Σ. εις τα εδώ νοσοκομεία 10 τραυματίαι από την κλινικήν του ιατρού κ. Καλή, εν Λεβαδεία, ένθα ενοσηλεύοντο.
20 Ιουνίου 1944
Έλλη Αδοσίδου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου