Canti – XXXIV – La Ginestra o il Fiore del Deserto – A [Giacomo Leopardi, μετ. ΦΚ]

La Ginestra o il Fiore del Deserto

E gli uomini vollero piuttosto le tenebre che la luce.
Giovanni, III, 19

A’

Qui su l'arida schiena
Del formidabil monte
Sterminator Vesevo,
La qual null'altro allegra arbor né fiore,
Tuoi cespi solitari intorno spargi,
Odorata ginestra,
Contenta dei deserti. Anco ti vidi
De' tuoi steli abbellir l'erme contrade
Che cingon la cittade
La qual fu donna de' mortali un tempo,
E del perduto impero
Par che col grave e taciturno aspetto
Faccian fede e ricordo al passeggero.
Or ti riveggo in questo suol, di tristi
Lochi e dal mondo abbandonati amante,
E d'afflitte fortune ognor compagna.
Questi campi cosparsi

Di ceneri infeconde, e ricoperti
Dell'impietrata lava,
Che sotto i passi al peregrin risona;
Dove s'annida e si contorce al sole
La serpe, e dove al noto
Cavernoso covil torna il coniglio;
Fur liete ville e colti,
E biondeggiàr di spiche, e risonaro
Di muggito d'armenti;
Fur giardini e palagi,
Agli ozi de' potenti
Gradito ospizio; e fur città famose
Che coi torrenti suoi l'altero monte
Dall'ignea bocca fulminando oppresse
Con gli abitanti insieme. Or tutto intorno
Una ruina involve,
Dove tu siedi, o fior gentile, e quasi
I danni altrui commiserando, al cielo
Di dolcissimo odor mandi un profumo,
Che il deserto consola. A queste piagge
Venga colui che d'esaltar con lode
Il nostro stato ha in uso, e vegga quanto
È il gener nostro in cura
All'amante natura. E la possanza
Qui con giusta misura
Anco estimar potrà dell'uman seme,
Cui la dura nutrice, ov'ei men teme,
Con lieve moto in un momento annulla
In parte, e può con moti

Poco men lievi ancor subitamente
Annichilare in tutto.
Dipinte in queste rive
Son dell'umana gente
Le magnifiche sorti e progressive .

Το σπάρτο ή το άνθος της ερήμου

Καὶ ἠγάπησαν οἱ ἄνθρωποι μᾶλλον τὸ σκότος ἢ τὸ φῶς.
ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ, Γ’, 19

A’

Εδώ πάνω στην έρμη, την ξερή κι άνυδρη ράχη

Του τρομακτικού βουνού,

Του εξολοθρευτή Βεζούβιου,

Εκείνη που χαρά δεν δίνει σε άλλο δέντρο

Ή λουλούδι,

Οι μοναχικές σου τούφες φυτρώνουν γύρω

Τριγύρω, αρωματισμένο σπάρτο,

Ευτυχισμένη φύτρα των ερήμων. 

Και σε είδα να ομορφαίνεις με τους μίσχους σου

Τα σταυροδρόμια των Ερμών που έζωναν την πόλη,

Αυτή που ένα καιρό γυναίκα ήταν των θνητών,

Μες τις γωνιές του χαμένου βασιλείου,

Ώστε με την αμίλητη και σοβαρή τους όψη

Να ξυπνούν την πίστη και τη μνήμη των περαστικών.

Μα όμως σε ξαναβλέπω εδώ, σ’ αυτά τα χώματα, 

Τόποι θλιμμένοι, κι απ’ τον κόσμο εγκαταλειμμένοι 

Εραστές, κι όποια άλλη ταλαίπωρη τύχη

Τον καθένα συντροφεύει.

Ετούτοι οι κάμποι είναι σπαρμένοι

Με στέρφα στάχτη, και σκεπασμένοι

Με απολιθωμένη λάβα,

Που τρίζει κάτω απ’ τα βήματα του επισκέπτη.

Που γίνεται φωλιά και μες τον ήλιο

Κουλουριάζεται το φίδι, κι όπου μες τις γνωστές

Και θολωτές φωλιές του καταφεύγει το κουνέλι.

Ήταν επαύλεις κι αγροικίες όλο ζωή γεμάτες,

Κατάξανθες απ’ τα μπαχαρικά, 

Που αντηχούσαν απ’ το βέλασμα των κοπαδιών

Που βόσκανε, και κήποι και παλάτια,

Με των πλουσίων τη σχόλη, οπού

Τη θέλουν όλοι. Κι ήταν και πόλεις

Ξακουστές, που με τα ρέματά του

Το άλλο βουνό τις σκέπασε μαζί με

Τους κατοίκους, σαν ένα πύρινο

Στόμα αστραπιαία, μια μάζα όλα,

Σπίτια κι ανθρώποι. 

Κι έτσι εδώ που κάθεσαι, εδώ γύρω – τριγύρω,

Όλα ένα ερείπιο,

Αγαπητό φυτό,  σαν απ’ το κρίμα

Νάναι, αυτό που κόστισε  σωρό

Καταστροφές μεγάλες στα άλλα είδη

Της ζωής, που μια ευωδιά όλο γλύκα, 

Στέλνεις ψηλά στον ουρανό, ένα άρωμα

Θεσπέσιο, κι αυτό την ερημιά παρηγοράει.

Σε τούτες όλες τις πληγές έλα κι εσύ μαζί,

Ω, ναι, να εξυμνήσεις με όλα τα εγκώμια,

Που η ποιητική έχει σε χρήση, και δες 

Πόσο ευεργετεί και πόσο θεραπεύει

Ετούτο το σινάφι μας όλους τους 

Φυσιολάτρες. Κι η δύναμη πόσο ορθά,

Εδώ με το σωστό το μέτρο, επακριβώς

Το σπόρο τον ανθρώπινο,

Πόσο ακόμα είναι σε θέση να εκτιμήσει,

Που η σκληρή τροφός, όπου λιγότερο φοβάται,

Με μία μικρή κίνηση σε μια στιγμή ακυρώνει 

Εν μέρει, και με κινήσεις

Ελαφρώς λιγότερο απαλές μπορεί απότομα

Ακόμα κι εντελώς να αφανίσει.

Ζωγραφισμένα σ’ αυτές τις όχθες

Είναι απ’ τα έθνη των ανθρώπων

Τα πιο υπέροχα κι εξελιγμένα είδη.