Στο παρόν παρουσιάζουμε εικόνες από το αρχαίο Ιερό Αθηνάς Σουνιάδος, τα ελάχιστα σωζόμενα ερείπια τού οποίου βρίσκονται δίπλα στο χώρο τού περίφημου Ναού Ποσειδώνα και τον ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο στο Σούνιο.
Λίγο πριν τον αρχαιολογικό χώρο Σουνίου, όπως ερχόμαστε από Αθήνα μέσω της παραλιακής στο Σαρωνικό κόλπο λεωφόρου, στο ύψος που η λεωφόρος διακλαδώνεται προς Λαύριο αριστερά και Σούνιο δεξιά, συναντάμε σε ένα χώρο μερικών στρεμμάτων εγκαταλελειμμένα διάσπαρτα κτίρια και τον Ι.Ν. Αγ. Ιωάννη Προδρόμου.
Εγκαταλελειμμένα κατόπιν εντολής τής Αρχαιολογικής Υπηρεσίας αφού τα υλικά που χρησιμοποιηθήκανε για την κατασκευή τους προήλθαν από σύληση τού Ιερού Αθηνάς Σουνιάδος. Μια πράξη θρησκευτικής μισαλλοδοξίας που δεν έλαβε χώρα στους πρώτους αιώνες τής μόλις εκχριστιανισμένης ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, όταν ο φανατισμός των ζηλωτών χριστιανών έβαλε το τέλος στον ελληνικό κόσμο, αλλά στη σύγχρονη εποχή, στο 1919!
Πηγή: lavriaki.gr.
Στις εικόνες λοιπόν που ακολουθούν από το χώρο που βρίσκεται ο Ι.Ν. Αγ. Ιωάννη Προδρόμου και κτίσματα, μες στους τοίχους τους βρίσκονται ενσωματωμένα μέλη τού αρχαίου Ναού Αθηνάς Σουνιάδος και των υπόλοιπων αρχαίων κτιρίων τού χώρου:
Το Ιερό της Αθηνάς Σουνιάδος
Το ιερό της Αθηνάς βρίσκεται στην κορυφή ενός χαμηλού λόφου περί τα 400 μ. βορειοανατολικά του ιερού του Ποσειδώνος, προσιτό κατευθείαν από το λιμάνι. Τραπεζιόσχημος περίβολος (περίπου 46,50 X 44 μ.) από πωρόλιθο περιτρέχει την ισοπεδωμένη κορυφή του λόφου και ορίζει το ιερό, στο οποίο περιλαμβάνονται ο ναός τη Αθηνάς, ο μικρός ναός και ο αποθέτης. Αμέσως προς Β του ιερού βρίσκεται αρχαιότερος ιερός περίβολος, ο αποκαλούμενος του «Φρόντιος».
Ο ναός της Αθηνάς
Σώζονται τα θεμέλια ενός μεγάλου ναού (16,40 Χ 11,60 μ.) (1), ο οποίος αποτελείται από σηκό περιβαλλόμενο από κιονοστοιχία μόνον στην ανατολική και νότια πλευρά, και όχι περιμετρικά όπως ήταν ο κανόνας. Χάριν αυτής της ιδιομορφίας, ο Ρωμαίος αρχιτέκτονας Βιτρούβιος (1ος αι. π.Χ.) τον περιγράφει στο βιβλίο του Περί Αρχιτεκτονικής (V.4), αναφέροντας ότι ήταν αφιερωμένος στην Αθηνά. Ο σηκός χωριζόταν σε τρία κλίτη με δύο ζεύγη κιόνων. Στο πίσω μέρος διατηρούνται τα θεμέλια από το βάθρο του λατρευτικού αγάλματος της θεάς, που απομονωνόταν με κιγκλίδωμα στηριγμένο στους δύο πίσω κίονες. Οι εξωτερικοί κίονες ήταν μαρμάρινοι, αρράβδωτοι και επιστέφονταν με ιωνικά κιονόκρανα.
Ο βωμός των θυσιών (2) βρίσκεται νότια του ναού, ενώ κατά κανόνα ιδρυόταν μπροστά από την ανατολική πλευρά (πρόσοψη) των ναών. Προφανώς, γιατί στα νότια υπάρχει ευρύχωρο πλάτωμα κατάλληλο για να συγκεντρωθούν οι πιστοί και να στηθούν τα αφιερώματα.
Ο ναός χτίστηκε γύρω στα μέσα του 5ου αι. π.Χ. Σύμφωνα με άλλη άποψη, ο σηκός προϋπήρχε των Περσικών πολέμων και απλώς προστέθηκαν οι εξωτερικές κιονοστοιχίες.
Ο μικρός ναός
Στα ΒΑ βρίσκεται ένας μικρός ναός (4,96 X 6,80 μ.) (3), που αποτελείται από έναν απλό σηκό με δύο κίονες στην πρόσοψη (πρόστυλος). Στο πίσω μέρος υπάρχει η βάση για το λατρευτικό άγαλμα, από γκρίζο μάρμαρο Ελευσίνας. Μπροστά από την πρόσοψη βρίσκεται ο ορθογώνιος βωμός (4). Ο ναός ήταν πιθανώς αφιερωμένος στην θεά Αρτέμιδα. Χρονολογείται στην αρχαϊκή περίοδο (600-550 π.Χ.) και καταστράφηκε από τους Πέρσες (480 π.Χ.). Κατ’ άλλους, είναι σύγχρονος ή και νεώτερος από το μεγάλο ναό της Αθηνάς.
Κιονόκρανα και άλλα αρχιτεκτονικά μέλη που βρέθηκαν στην αρχαία Αγορά των Αθηνών, δείχνουν ότι οι ναοί του ιερού αποδομήθηκαν κατά την πρακτική των ρωμαϊκών χρόνων σχετικά με τους εγκαταλελειμμένους ναούς της περιφέρειας, και μεταφέρθηκαν με σκοπό τον εξωραϊσμό της Αγοράς του άστεως.
Ο αποθέτης
Στη νοτιοανατολική άκρη του ιερού υπάρχει όρυγμα βάθους 15 μ., προσιτό με 15 λαξευτές βαθμίδες. Η αρχική χρήση του είναι ασαφής, αλλά στη συνέχεια, πιθανώς μετά τα Περσικά, αποτέθηκαν εκεί τα παλαιά αφιερώματα: σιδερένια και χάλκινα όπλα, ειδώλια οπλιτών και γυναικών, ομοιώματα αλόγων, ασπίδων και τριπόδων, αγγεία κ.α., που χρονολογούνται από τον 9ο αι. π.Χ. μέχρι τα μέσα του 5ου αι. π.Χ. οπότε το όρυγμα καλύφθηκε και ο χώρος ισοπεδώθηκε (5).
Ο περίβολος του «Φρόντιος»
Ο περίβολος του ιερού της Αθηνάς διακόπτεται στο βορειοδυτικό τμήμα, σεβόμενος την ακεραιότητα παλαιότερου τεμένους (6), που ορίζεται με σχεδόν κυκλικό περίβολο από ημίεργους ογκολίθους. Στο τέμενος αυτό, που μάλλον ήταν ένα ιερό άλσος, λατρευόταν κάποιος ήρωας, παλαιότερος από την επίσημη καθιέρωση της λατρείας των Ολυμπίων θεών. Ίσως πρόκειται για τον Φρόντι, τον πηδαλιούχο στο πλοίο του Μενελάου κατά την επιστροφή από την Τροία στη Σπάρτη, ο οποίος πέθανε και τάφηκε στο Σούνιο σύμφωνα με τον Όμηρο (Οδύσσεια γ 276-285).
Το αρχαίο τέμενος καθώς και το όρυγμα /αποθέτης με τα παλαιότερα ευρήματα είναι μάρτυρες μιας πανάρχαιης λατρείας που ξεκίνησε στην περιοχή του ιερού της Αθηνάς.
(1)
(2)
(3)
(4)
(6)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου