Στο παρόν παρουσιάζονται λίγες εικόνες από την αρχαία αγροικία στη Βάρη, που βρίσκεται στη θέση 37°51’14’’N 23°48’14’’E, βορειοανατολικά τής Σ.Σ. Ευελπίδων.
Στο χάρτη από τη wikimapia έχει σημειωθεί η (κυκλική) διαδρομή την οποία ακολούθησα, για να την προσεγγίσω από το χώρο στάθμευσης τού νεκροταφείου Βούλας (φυσικά υπάρχουνε και άλλες δυνατές διαδρομές από νότια):
Σημείωση: Στον ανωτέρω χάρτη έχει σημειωθεί και η θέση μια σειράς μικρών ξερολιθιών, στις οποίες έπεσα τελείως τυχαία και κατά πάσα πιθανότητα πρόκειται για πρόχειρα οχυρωματικά έργα/ ταμπούρια, από την εποχή τού εμφυλίου πολέμου 1946-1949, για τα οποία δεν βρήκα τίποτα σχετικό στο διαδίκτυο ούτε σε έντυπο χάρτη τού Υμηττού και εκτιμώ ότι η σχετική ανάρτηση θα είναι η πρώτη που γίνεται στο διαδίκτυο (τουλάχιστον). Εικόνες από αυτά θα παρουσιαστούνε στην επόμενη ανάρτηση.
Για την αρχαία αγροικία, τα ερείπιά της, μεταφέρω αυτούσιο το σχετικό εμπεριστατωμένο κείμενο από τη διδακτορική διατριβή τού κ. Σταύρου Δημακόπουλου: Αγροικίες Κλασικής και Ελληνιστικής Εποχής (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θες/νίκης – Φιλοσοφική Σχολή – Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας):
Οικία της Βάρης
Σε απόσταση 20 χλµ. νοτίως της Αθήνας, στην περιοχή της Βάρης, κοντά στο Σπήλαιο του Νυµφολήπτου (ή άντρο του Πανός784) βρίσκεται η «Οικία του σπηλαίου της Βάρης» ή όπως είναι ευρέως γνωστή σήµερα, Οικία της Βάρης. Το γεγονός ότι είναι χωροθετηµένη σε ένα σηµείο στους νότιους πρόποδες του Υµηττού, µακριά από τους κύριους οδικούς άξονες της περιοχής, την καθιστά ένα χαρακτηριστικό παράδειγµα αποµονωµένης αγροτικής οικίας των κλασικών χρόνων. Η οικία ήταν ήδη γνωστή από τα τέλη του 19ου αιώνα. Ως µία πιθανή αγροικία αναφέρεται για πρώτη φορά από τον Eliot το 1962, ενώ η τελική της δηµοσίευση, χάρη στην οποία καθιερώθηκε ως ένα κλασικό παράδειγµα αρχαίας αττικής αγροικίας, πραγµατοποιήθηκε από τους Jones, Graham και Sackett το 1973. Η συγκεκριµένη αγροικία αποτελεί ενδεικτικό παράδειγµα εγκατάστασης, της οποίας τα κινητά ευρήµατα µπορεί να µην είναι ιδιαίτερα διαφωτιστικά, η τοποθεσία της, όµως, µακριά από τον αστικό ιστό, δίπλα σε µία εύφορη πεδιάδα, καθώς και οι διαµορφώσεις του τοπίου στο άµεσο περιβάλλον της, αποτελούν το κλειδί για τη συσχέτιση µε την αγροτική ζωή. Η τυπική για µία αγροικία κάτοψη της εν λόγω εγκατάστασης της Βάρης επιβεβαιώνει τον συσχετισµό αυτό.
Η αγροικία είναι κλειστού σχήµατος, µε ορθογώνια κάτοψη και διαστάσεις 17,60 x 13,70 µ. εξωτερικά και 16,40 x 12,50 µ. εσωτερικά, καλύπτοντας κατά προσέγγιση µία έκταση 205 τ.µ. Οι τοίχοι της οικίας ήταν πλινθόκτιστοι και εδράζονταν πάνω σε λίθινα θεµέλια από τοπικό ασβεστόλιθο. Οι εξωτερικοί τοίχοι είχαν πάχος 0,60-0,80 µ., ενώ οι εσωτερικοί ήταν αρκετά λεπτότεροι, µε πάχος µόλις 0,30 µ. Η κύρια είσοδος βρισκόταν στο κέντρο της νότιας πλευράς. Στο εσωτερικό απαρτίζεται από πέντε δωµάτια κατά µήκος της βόρειας πλευράς (I-V), άπαντα βάθους 3,40 µ., µπροστά από τα οποία ανοίγεται µία αυλή (VIII), συνολικού εµβαδού 117 τ.µ. Η αυλή στεγαζόταν µερικώς, καθώς υπήρχαν δύο ξύλινες, κατά την εκτίµηση των ανασκαφέων, κιονοστοιχίες, µία µπροστά από τα βόρεια δωµάτια (η οποία ίσως είχε προεκτάσεις στραµµένες προς τα νότια) και µία µεταξύ των δύο νότιων δωµατίων, από τις οποίες διατηρούνται µόνο οι βάσεις. Το δάπεδο της αυλής, τόσο στο αστέγαστο τµήµα όσο και στο στεγασµένο, ήταν στρωµένο µε πλάκες, σε αντίθεση µε το δάπεδο των δωµατίων, των οποίων η επιφάνεια αποτελούνταν από πατηµένο χώµα. Άλλα δύο δωµάτια (VI-VII) βρίσκονται στις νότιες γωνίες του κτηρίου και είχαν είσοδο στα βόρεια. Το δωµάτιο VII στα νοτιοδυτικά έχει ιδιαίτερα ισχυρούς τοίχους, πάχους όµοιου µε τους εξωτερικούς του κτηρίου (0,65-0,80 µ.), σε αντίθεση µε τα υπόλοιπα δωµάτια. Αυτό αποτελεί ένδειξη ότι ο χώρος αυτός, διαστάσεων 2,95 x 3 µ. Στο εσωτερικό του, ήταν κατά έναν όροφο υψηλότερος από τους υπόλοιπους, δηλαδή ένας πύργος. Η είσοδος στον εν λόγω χώρο γινόταν από ένα άνοιγµα 0,85 µ. στο δυτικό άκρο του βόρειου τοίχου του, που επικοινωνούσε µε την αυλή. Αντίθετα, η είσοδος στο νοτιοανατολικό δωµάτιο γινόταν από ένα άνοιγµα στην πρόσοψη, που οδηγούσε εκεί από έξω. Για κανένα από τα δωµάτια της οικίας δεν µπορεί να υποστηριχθεί κάποια συγκεκριµένη χρήση µε βεβαιότητα.
Εξωτερικά της οικίας, µπροστά από την πρόσοψη υπήρχε ένα επίµηκες πλάτωµα (ΧΙΙ), που εκτεινόταν κατά µήκος του µεγαλύτερου τµήµατος της πρόσοψης. Στη νοτιοανατολική γωνία του χώρου αυτού υπήρχε ένας µικρός προσαρτηµένος χώρος (ΧΙΙΙ). Η έκταση µπροστά από την οικία έκλεινε µε έναν εκτεταµένο χαµηλό περίβολο, ο οποίος στην κάτοψη είναι ορθογώνιος στο δυτικό τµήµα του και ακανόνιστος στο ανατολικό, καθώς περικλείει και έκταση στα ανατολικά της οικίας και καταλήγει στη βορειοανατολική της γωνία, δηµιουργώντας µία καµπύλη. Το εµβαδόν του περικλειόµενου χώρου είναι σχεδόν τέσσερις φορές µεγαλύτερο από εκείνο της οικίας. Ο χώρος µπροστά από την οικία φαίνεται ότι διαιρούταν σε βόρειο και νότιο από έναν εγκάρσιο τοίχο, µε κατεύθυνση Α–Δ, ενώ 6 µ. νοτιότερα του τοίχου αυτού ίσως υπήρχε και ένας δεύτερος, παρόµοιας κατεύθυνσης.
Στη θέση βρέθηκαν ελάχιστα θραύσµατα λακωνικών κεράµων, ένδειξη ότι η στέγη ίσως µεταφέρθηκε λίγο πριν εγκαταλειφθεί η εγκατάσταση . Η κύρια περίοδος κατοίκησης της αγροικίας τοποθετείται στα τέλη του 4ου π.Χ. αιώνα, επεκτεινόµενη ίσως και στον 3ο αιώνα π.Χ. Από διάφορα ευρήµατα από τη θέση αυτή, όπως πήλινες κυψέλες και άλλα σχετικά σκεύη, προκύπτει ότι οι διαµένοντες στην οικία ασχολούνταν µε τη µελισσοκοµία, και µάλιστα σε έναν διόλου ευκαταφρόνητο βαθµό. Εκτός από τις πήλινες κυψέλες, δεν έχει βρεθεί άλλος εξοπλισµός που να µαρτυρά αγροτικές εργασίες. Ενδεχοµένως, όταν η οικία εκκενώθηκε οι ένοικοι πήραν µαζί τους όλο τον πολύτιµο εξοπλισµό.
Ακολουθούν εικόνες από:
-τον σμιλευμένο σε οριζόντιο επίπεδο χώρο, βόρεια τής αγροικίας (σ.σ. για να διευκολύνεται η είσοδος στον χώρο τής αγροικίας κάρων κ.λπ.):
-την ελάχιστων σειρών λιθοδομή τού εξωτερικού της τοίχου:
-ένα επίμηκες πλάτωμα στο δυτικό μέρος και τον υπερκείμενο, στο σημείο, εξωτερικό τοίχο τής αγροικίας:
-το εσωτερικό τής αγροικίας με τον πύργο στο νότιο μέρος της:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου