07 Δεκεμβρίου 2020

Οι δυο εκδοχές ενός παλιού αθηναϊκού μοιρολογιού από τον Δημήτρη Γρ. Καμπούρογλου.

Ο Δημήτρης Γρ. Καμπούρογλου, στο βιβλίο του «Το Ριζόκαστρο (Ιστορικός Οδηγός)» (σελ. 40)και στο διήγημα «Το Μαγνάδι» από τη συλλογή του «Η κυρία Τρισεύγενη και άλλα διηγήματα» (σελ. 140), μας παρουσιάζει δύο εκδοχές από ένα παλιό αθηναϊκό μοιρολόι, αντίστοιχα (μεταφέρεται με γλωσσικές τροποποιήσεις, στο μονοτονικό):   

Της πίκρας το άπιστο νερό, του Χάρου το ποτάμι
κάτω στον Άδη αναβρεί, στον φλογισμένο τόπο. 
Ποτίζει δένδρα ανήλιαστα, κατακαημένους κήπους•
τα δάκρυά μου τα θλιβερά το συχνοκυματίζουν. 
Λέγουν το βρύση χωρισιάς κι αλησμονιάς πηγάδι, 
πίνουν κορίτσια κι άγοροι κι αλησμονούν τον κόσμο, 
πίνουν οι μάνες οι γλυκές κι αλησμονούν τα τέκνα. 
Τέτοιο νερό ήπιες, Όρσα μου, κι απολησμόνησές με.

Της πίκρας το άπιστο νερό, του Χάρου το ποτάμι
κάτω στον Άδη αναβρεί, στο φλογισμένο τόπο. 
Ποτίζει δένδρα ανήλιαστα, κατακαημένους κήπους•
τα δάκρυά μου τα θλιβερά το συχνοκυματίζουν. 
To λέγουν βρύση χωρισιάς κι αλησμονιάς πηγάδι, 
πίνουν κορίτσια, πίνουν νιοι, κι αλησμονούν τον κόσμο, 
πίνουν οι μάνες οι γλυκές κι αλησμονούν τα τέκνα... 
τέτοιο νερό να μην το πιεις, και μ’ απολησμονήσεις!...


Αξίζει να σημειώσουμε πως το όνομα Όρσα το έχουμε συναντήσει στη Σαλαμίνα, ως το όνομα μιας Ελιάς 2.500 χρόνων, φυτεμένης από την εποχή τού Πεισίστρατου. Μια παλιά παράδοση τής Σαλαμίνας λέει πως την ελιά αυτή τη φύτεψε κάποιος πολύ ισχυρός βασιλιάς ονόματι Στράτος [από το Πεισίστρατος ίσως;]. Σύμφωνα επίσης με την παράδοση, η ελιά αυτή ήταν η μοναδική περιουσία μιας κοπέλας, ονόματι Όρσα, που έζησε τον 17ο μ.Χ. αι. Η κοπέλα αυτή αποκεφαλίστηκε από τον άντρα της όταν αυτός έμαθε ότι ερωτεύτηκε έναν τούρκο. Το κεφάλι της το έφερε ο άντρας της και το απόθεσε μες στην κουφάλα της υπόψη ελιάς.

Δεν υπάρχουν σχόλια: