Το Δαφνί [Δημήτρης Γρ. Καμπούρογλου, σε απόδοση στα νέα ελληνικά] - Α’ Δαφνοβούνι και Στεφανοβούνι.

Με το παρόν ξεκινάμε μια προσπάθεια μεταφοράς τού βιβλίου «Το Δαφνί», του λογοτέχνη, ποιητή, ιστοριοδίφη (μάλιστα για το σημαντικότατο έργο του, εστιασμένο στην Αθήνα και τις γύρω περιοχές, έλαβε το χαρακτηρισμό «Αθηναιογράφος»), αρχισυντάκτη σε εφημερίδα, υπεύθυνο εκδόσεων, νομικού και ακαδημαϊκού Δημήτρη Γρ. Καμπούρογλου, στη σημερινή γλώσσα, κάτι που σίγουρα θα εμπεριέχει λάθη, αφού ο γράφων δεν είναι φιλόλογος, αλλά από αγάπη για την ευρύτερη περιοχή, στην οποία αναφέρεται το έργο. Το βιβλίο σε ψηφιακή μορφή υπάρχει στην Ανέμη, μαζί με άλλα λογοτεχνικά και ιστορικά έργα του όπως η τρίτομη «Ιστορία των Αθηνών».

Α’ Δαφνοβούνι και Στεφανοβούνι.

Από την άγρια Πάρνηθα ξεκινά για να λουστεί στης Σαλαμίνας τη θάλασσα ο αγαθός Αιγάλεως.

Αυτός χωρίζεται από την Ιερά Οδό στον Κορυδαλλό και στο Ποικίλο Όρος, δηλαδή στα Στεφανοβούνι και Δαφνοβούνι, όπως μεταγενέστερα καθιερώθηκε να λέγονται, και μας αφήνει στο μέσο τα περίφημα στενά.

Τα στενά αυτά περικλείουνε και το χρυσοστόλιστο Δαφνί, το ψηφιδωτό τούτο καύχημα της Αττικής και της Βυζαντινής τέχνης.

Ενός περίπου έτους μέρες διέγραψα από το βίο μου άλλοτε διευθύνων τις ανασκαφές επί της Ιεράς Οδού και πέριξ του μοναστηριού του Δαφνιού. Εξακολούθησα δε τις έρευνες μου από τις Πύλες του Μυστηρίου μέχρι των Κυμάτων της Δόξας. Και τούτο κυρίως, όπως μπορέσω να προσδιορίσω τη θέση και βρω ίσως τα λείψανα του πολυθρύλητου Ιερού του Απόλλωνα.

Η ιδέα μάλιστα του ν’ αποκαλύψω πρώτα τα ίχνη της Ιεράς Οδού, όσα δεν ήταν καταφανή, και να βαδίσω επί της πραγματικής αρχαίας οδού από το Προσκυνητάριο του Προφήτη Ηλία μέχρι το Ιερό της Αφροδίτης, ήτοι από το 8ο μέχρι το 12ο σημερινά στάδια, ήταν εντελώς δική μου και κάπως εύστροφη.

Σκέφτηκα δηλαδή ότι, αν αποκαλύψω την οδό, θα με φέρει αυτή μόνη της στο Ιερό του Απόλλωνα, το οποίο μάταια θ’ αναζητούσα με επίπονες και πολυδάπανες δοκιμαστικές εκσκαφές.

Και του Ιερού μεν λείψανα γλυπτά ή ενεπίγραφα δεν αναβρέθηκαν. Ο εντοιχισμένος στο ναό του Δαφνιού Ιωνικός κίονας — οι άλλοι δύο ταξίδεψαν προ πολλού – πιθανόν να μην βρίσκεται σε παρακείμενη της αρχικής θέσης (του). Επίσης τα αποκαλυφθέντα από ογκόλιθους θεμέλια πιθανόν ν’ ανήκουν σε άλλο οικοδόμημα.

Με αυτά δεν θέλω να ισχυριστώ, ότι είναι αδύνατον ο ναός του Δαφνιού να κατέχει ακριβώς τη θέση του Ιερού του Απόλλωνα, αλλά ότι προς πλήρη απόδειξη θα ήταν ανάγκη ν' ανασκαφεί και η αυλή και ο πίσω από την αψίδα του Ιερού της Εκκλησίας χώρος, ίσως δε ν’ ανατραπεί και το μοναστήρι ολόκληρο.

Και τα μεν δύο πρώτα για να γίνουν θα χρειαζόντουσαν πολλά έξοδα, το δε τελευταίο πολύ βαρβαρότητα.

Έχω δε και μια ακόμα γνώμη σχετική με τη θέση του Ιερού του Απόλλωνα, την οποία επιφυλάσσομαι να πω.

Η εύστροφη όμως σκέψη δεν πήγε χαμένη, διότι, αν η αρχαία οδός δεν με οδήγησε στην ανακάλυψη του Ιερού του Απόλλωνα, με οδήγησε όμως στην αποκάλυψη του διαγράμματος του Ιερού της Αφροδίτης, της οποίας μόνον τα ντουλαπάκια, ενεπίγραφα και μη, ήταν γνωστά, καθορίζοντας τη θέση του Ιερού της. Επίσης η οδός με οδήγησε στην ανακάλυψη αρχαίου φυλακίου, για το οποίο πολύ επαινετικά μιλά ο πάτερ - Παυσανίας.

Στο αρχικό σημείο της ανασκαφής μου, λίγο μετά το πηγάδι του Προφήτη Ηλία, αποκάλυψα και τα θεμέλια μιας μικρής εκκλησίας, της οποίας βρέθηκε και η μολύβδινη θήκη των εγκαινίων. Αγνοώ, αν σε Αγία ή σε Άγιο ανήκε ποτέ η εκκλησία, όπως και αυτοί θα αγνοούσαν, ότι κάπου κοντά τους βρισκόταν και το μνημείο της περιβόητης εταίρας Πυθιονίκης. Αν το γνώριζαν, βέβαια θα πήγαιναν λίγο παρακάτω.