Οι τρεις λόφοι Νυμφών, Πνύκας και Μουσών (περισσότερο γνωστοί ως λόφος Φιλοπάππου) είναι ένα ιδιαίτερα αγαπημένο θέμα τού ιστολόγου* και αυτό έχει βεβαίως να κάνει με το ότι γεννήθηκα και έκτοτε ζω στην Καλλιθέα, στα 1.500 μ. από τις νότιες κλιτύες του, αλλά το βαθύτερο αίτιο είναι πως στα μόλις 980 στρέμματα του, μαζί με τον ιερό βράχο τής Ακρόπολης, βρίσκεται τόση ιστορία, σε ροή αδιάλειπτη μέχρι στις μέρες μας, από τα βάθη των αιώνων, όση δεν βρίσκεται σε κανένα άλλο μέρος τού κόσμου ακόμα και πολύ μεγαλύτερων εδαφικών εκτάσεων.
Στο παρόν παρουσιάζονται λίγες εικόνες, που ληφθήκανε το απόγευμα τής 17ης Γενάρη 2024, από το Διατείχισμα: το οχυρωματικό τείχος πίσω από το Θεμιστόκλειο, στο οποίο μάλιστα καταλήγανε τα άκρα του, και συμπληρωματικό του οχυρό στην άμυνα τής αρχαίας πόλης τής Αθήνας. Οι εικόνες ληφθήκανε από τα πιο εμφανή σωζόμενα μέρη του, μεταξύ του 2ου Πύργου, στα βορειοδυτικά, και της πύλης: «Δίπυλον υπέρ των Πυλών», στα νοτιοανατολικά.
1. Πνυξ
2. Ιερό Πανός
3. Κρήνη Καλλιρρόη
4. Ιερό Διός
5. Αστεροσκοπείο
6. Ιερό Νυμφών
7. Αγία Μαρίνα
8. Άγιος Δημήτριος Λουμπαρδιάρης
9. Δίπυλο υπέρ των Πυλών
10. Φυλακές Σωκράτους
11. Διατείχισμα (κόκκινη γραμμή)
12. Κιμώνεια Μνήματα
13. Επτάθρονο
14. Οδός Κοίλης
15.Αγορά Δήμου Κοίλης
16. Νεκροταφείο Κοίλης
17. Συνοικία Μελίτης
18. Ηρώο Μουσαίου
19. Μνημείο Φιλοπάππου
20. Μακεδονικό Οχυρό
21. Θεμιστόκλειο Τείχος (πορτοκαλί γραμμή)
22. Πύλες του Τείχους
23. Διαμορφώσεις Πικιώνη
24. Θέατρο Δώρας Στράτου
25. Υπαίθριος Εκθεσιακός Χώρος
---
Το Διατείχισμα, ένα από τα σημαντικότερα μνημεία που σώζονται στον αρχαιολογικό χώρο των Δυτικών Λόφων, αποτελεί, μαζί με την κύρια πύλη του, το «Δίπυλον υπέρ των Πυλών», αντιπροσωπευτικό δείγμα της οχυρωματικής δραστηριότητας του Αθηναϊκού άστεως και σημείο αναφοράς σε όλες τις περιηγητικές και ιστορικές πηγές. Το τείχος ανασκάφηκε και ταυτίστηκε από την Αμερικανική Αρχαιολογική Σχολή το 1931-1938. Μέχρι την εποχή αυτή εθεωρείτο ως το δυτικό όριο του Θεμιστόκλειου περιβόλου και η κύρια πύλη του ταυτιζόταν άλλοτε με τις Πειραϊκές και άλλοτε με τις Μελιτίδες πύλες.
Το ενδιάμεσο αυτό τείχος, που παρακολουθείται σε όλο του το μήκος (900 μ.) στους λόφους των Μουσών-Πνυκός-Νυμφών, προσφέρει, σε αντίθεση με άλλα οχυρωματικά κατάλοιπα, τη δυνατότητα για μια συνολική θεώρηση της ακριβούς κατεύθυνσης, της έκτασης καθώς και των ιδιαίτερων κατασκευαστικών και τεχνικών χαρακτηριστικών του.
Το Διατείχισμα συνδεόταν στο βόρειο και νότιο άκρο του με το Θεμιστόκλειο τείχος και διέθετε δύο πύλες: Το «Δίπυλον υπέρ των Πυλών» απ’ όπου διερχόταν η αρχαία οδός Κοίλης, ανάμεσα στους λόφους των Μουσών και της Πνυκός, και μια δεύτερη πύλη (Μελιτίδες πύλες), ανάμεσα στους λόφους της Πνυκός και των Νυμφών.
Το Διατείχισμα παρουσιάζει δύο κύριες κατασκευαστικές φάσεις και πολλές επισκευές και μετατροπές. Η πρώτη φάση τοποθετείται χρονικά στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ., μετά τη μάχη της Χαιρώνειας (338 π.Χ.), όταν οι Αθηναίοι ενίσχυσαν τα τείχη τους ενόψει του μακεδονικού κινδύνου. Το 294 π.Χ., ενσωματώθηκε στο Διατείχισμα ένα μικρό οχυρό που κατασκευάστηκε στην κορυφή του λόφου των Μουσών για το στρατωνισμό τής μακεδονικής φρουράς του Δημητρίου του Πολιορκητή.
Η δεύτερη φάση του Διατειχίσματος χρονολογείται στα μέσα του 2ου αι. π.Χ., κατά τη δεκαετία των προστριβών της Αθήνας με την Αχαϊκή Συμπολιτεία και χαρακτηρίζεται από τη χρήση του λευκού πωρόλιθου ως δομικού υλικού: Στη φάση αυτή, το τείχος μετατοπίζεται προς τα δυτικά και ανακατασκευάζεται στην περιοχή της Πνυκός, κατά μήκος της Ανατολικής και της Δυτικής στοάς.
Νέες επισκευές στο Διατείχισμα πραγματοποιήθηκαν μετά την καταστροφική επιδρομή τού Σύλλα (86 π.Χ.), τον 1ο αι. μ.Χ., στα χρόνια του Αδριανού (2ος αι. μ.Χ.)και στα χρόνια του Βαλεριανού (253-260 μ.Χ.). Μετά την επιδρομή των Ερούλων (267 μ.Χ.)και την καταστροφή της κεντρικής του πύλης, της επονομαζόμενης «Δίπυλον υπέρ των Πυλών», πιθανότατα εγκαταλείφθηκε μαζί με όλη την περιοχή των Δυτικών Λόφων. Στην εποχή του Ιουστινιανού (527-565 μ.Χ.) έγιναν επίσης εκτεταμένες επισκευές και ανακαινίσεις στο τείχος και κατασκευάστηκαν νέοι πύργοι. Κατά την εποχή αυτή, το Διατείχισμα λειτουργούσε ως εξωτερικός περίβολος της Αθήνας, η οποία διέθετε τριπλή οχύρωση: το κάστρο της Ακροπόλεως, το υστερορωμαϊκό τείχος και το Θεμιστόκλειο περίβολο, μέρος του οποίου αποτελούσε το Διατείχισμα. Μία ακόμη μικρή επισκευή στο Διατείχισμα και κυρίως στο «Δίπυλον υπέρ των Πυλών» χρονολογείται το 12ο ή στις αρχές τον Ι3ου αιώνα.
---
---
---
*Όλες οι αναρτήσεις, με ετικέτα «Φιλοπάππου», ακολουθώντας το link: pribas.blogspot.com - Φιλοπάππου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου