[στο λόφο Gellért, στη Βουδαπέστη, 12.10.2024]

Η ιστορία τής Ουγγαρίας, αυτή που αφορά το σύγχρονο κράτος των Μαγυάρων – Ούγγρων, ξεκινά από τα τέλη τού 9ου μ.Χ. αι. όταν τα νομαδικά φύλλα των Ογούρων, μετά από πολεμικές συγκρούσεις με τους βούλγαρους, υποχρεωθήκανε να μεταναστεύουνε, από τις στέπες βόρεια / βορειοανατολικά τού Εύξεινου Πόντου, δυτικά και να εγκατασταθούνε στην ευρύτερη περιοχή τής Παννονίας. Παννονία ονομαζόταν η αρχαία περιοχή τής σημερινής Ουγγαρίας με τμήματα όμορων χωρών όπως: Σερβία, Κροατία, Βοσνία Ερζεγοβίνη, Σλοβενία και Σλοβακία, στην οποία η παρουσία τού ανθρώπου είναι αδιάλειπτη από τα προϊστορικά χρόνια ενώ προτού τους Ούγγρους είχε κατοικηθεί από Κέλτες, Ρωμαίους, Γερμανούς, Ούνους, σλάβους και Άβαρους.

Ο δισέγγονος τού Άρπαρντ (σ.σ. ο Άρπαρντ ήταν ο επικεφαλής των νομάδων κατά τη μετακίνησή τους δυτικά) Στέφανος ο Α’, ήταν αυτός που γύρω στο 1000 μ.Χ., αφού επικράτησε του επικεφαλής των παγανιστών Κόπανι, μετάτρεψε το κράτος του σε χριστιανικό βασίλειο και θεωρείται ως ο πρώτος βασιλιάς του. Αργότερα αγιοποιήθηκε από την καθολική εκκλησία. 

Πρώτος χριστιανός επίσκοπος στην Ουγγαρία ήταν ο Gellért (εφεξής Γκέλλερτ), ο οποίος σύμφωνα με μύθους και ιστορικά στοιχεία, για τα οποία υπάρχουνε και αμφισβητήσεις, θανατώθηκε, το 1046 μ.Χ. από επαναστατημένους Ούγγρους ειδωλολάτρες, οι οποίοι τον έριξαν από το σημερινό ομώνυμο λόφο.

Αυτά τα ελάχιστα επιγραμματικά είναι απαραίτητα προτού δούμε τις λίγες εικόνες, που ακολουθούν, από το λόφο Γκέλλερτ.

Ο λόφος Γκέλλερτ, ο οποίος είναι ένας, ο πιο εντυπωσιακός πάντως, από μια σειρά λόφων, από δολομίτη, δυτικά τού Δούναβη, στη Βούδα. Εξ αιτίας τής μακροχρόνιας δράσης πηγαίων καυτών ιαματικών νερών έχει διαβρωθεί πολύ έντονα και στο εσωτερικό του υπάρχουνε πολλά σπήλαια. Μάλιστα ένα από αυτά αποκαλύφτηκε τυχαία, το 2007, κατά τη διάρκεια ανασκαφής.

Μετά το θάνατο τού επισκόπου Γκέλλερτ, ο λόφος αποτέλεσε για αιώνες πηγή έμπνευσης μύθων για μάγισσες, ξωτικά κ.λπ.   

Τον 18ο αιώνα στις πλαγιές του υπήρχαν αμπελώνες και η συνοικία Tabán (σήμερα δεν υπάρχει), στους πρόποδες του, ήτανε σημαντικό κέντρο οινοποιίας.

Το 1820 μ.Χ., στην κορυφή του χτίστηκε ένας μικρός γολγοθάς, στον οποίο τη Δευτέρα τού Πάσχα ανέβαινε πομπή για να γιορτάσει την ανάσταση τού Χριστού.

Μετά την ουγγρική εξέγερση τού 1849-9, οι Αψβούργοι, χρησιμοποιώντας καταναγκαστικούς Ούγγρους εργάτες έχτισαν (ολοκληρώθηκε το 1854) στην κορυφή του κάστρο σε σχήμα U, τη Citadella, καθώς κρίθηκε ως ιδανικό μέρος για μελλοντικό βομβαρδισμό τής Βούδας και της Πέστης σε περίπτωση άλλης εξέγερσης. Μετά τη συμφωνία συμβιβασμού μεταξύ Αυστριακών και Ούγγρων, το 1867, οι Ούγγροι απαιτήσανε να φύγουν οι αυστριακοί στρατιώτες, οι οποίοι όμως φύγανε το 1897. Το 1899 οι Ούγγροι γκρεμίσανε την πύλη και το 1900 τα τείχη.

Οι ναζί, στα χρόνια τού Β’ΠΠ, χρησιμοποιήσανε το λόφο, τη Citadella και τις σπηλιές μεταξύ των οποίων ανοίξανε στοές επικοινωνίας.

Μετά το τέλος τού Β’ΠΠ. οι σοβιετικοί έστησαν, στην κορυφή τού λόφου, νοτιοανατολικά τής Citadella, μνημείο για να τιμήσει τη νίκη τους στον Β’ΠΠ, το Άγαλμα τής Ελευθερίας. Μετά την κατάρρευση τού σοβιετικού μπλοκ, οι Ούγγροι συστηματικά αποφεύγουνε να αναφέρονται στους σοβιετικούς ως κατασκευαστές τού μνημείου αυτού και το αναφέρουνε γενικά ως Άγαλμα τής Ελευθερίας. Προτού αυτό το κρίνουμε αρνητικά, ας λάβουμε υπόψη μας ότι το 1956, κατά την εργατική Ουγγρική Επανάσταση, από το χώρο της Citadella, τα σοβιετικά τανκς βομβαρδίσανε την πόλη και τους επαναστατημένους εργάτες.

Ακολουθούνε λίγες εικόνες από τη σύντομη διαδρομή, την οποία ακολούθησα το πρωινό τής 12ης Οκτώβρη 2024.

Ο λόφος, από νοτιοανατολικά, από τη γέφυρα Ελευθερίας:

Το ξενοδοχείο Gellért, στο χώρο τού οποίου λειτουργούνε θερμά ιαματικά λουτρά:

Το Σπήλαιο – Ναό. Η σύγχρονη ιστορία του ξεκινά τον 19ο αι. όταν το σημερινό Σπήλαιο – Ναός Γκέλλερτ κατοικήθηκε από μια φτωχή οικογένεια, που έχτισε το σπίτι της στην είσοδό του, κάτι που καταγράφεται σε πίνακα τού 1860 μΧ., του Mihály Mayr και σε μια φωτογραφία τού 1877, του György Klösz. Η είσοδος του διαμορφώθηκε τη δεκαετία του 1920 από μια ομάδα μοναχών τού Τάγματος τού Οσίου Παύλου με βάση παρόμοιες πέτρινες κατασκευές στη Λούρδη τής Γαλλίας, υπό τον αρχιτέκτονα Κάλμαν Λουξ, καθηγητή στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο τής Βουδαπέστης. Την περίοδο 1926 – 1951 λειτούργησε ως παρεκκλήσι και μοναστήρι ενώ οι ναζί το χρησιμοποιήσανε ως στρατιωτικό τους νοσοκομείο. Το 1945, ο Σοβιετικός Στρατός κατέλαβε τη Βουδαπέστη και το 1951, η Αρχή Προστασίας τού Κράτους σφράγισε το σπήλαιο, καταδίκασε σε θάνατο τον ηγούμενο τού μοναστηριού, Ferenc Vezér, και σε δέκα χρόνια φυλάκιση τους υπόλοιπους μοναχούς, ως συνεργάτες τού Βατικανού. Άνοιξε πάλι μετά την πτώση τού σοβιετικού καθεστώτος, στις 27.08.1989 και εκτός από χώρος λατρείας χρησιμοποιείται και ως μουσείο. Στη βεράντα μπροστά βρίσκεται άγαλμα τού Στεφάνου Α’. Κάτω και βόρεια από το Σπήλαιο, στο ύψος τού σημερινού ασφαλτόδρομου, υπάρχει ένα μοναστήρι σκαλισμένο στο βράχο και διακοσμημένο με νεογοτθικούς πυργίσκους. Το περιτείχισμά του είναι επίμηκες. Εικόνες από αυτό στο τέλος τής παρούσας ανάρτησης.

Το χώρο και το άγαλμα με το κεφάλι τού υποψήφιου για νόμπελ το 1935, συγγραφέα Szabó Dezső. Το έργο του χαρακτηρίζεται από έντονο εθνικισμό, αγάπη στον αγροτικό ουγγρικό τρόπο ζωής, αντισημιτισμό, αντιγερμανισμό και αντισοβιετισμό. Σκοτώθηκε το 1956 κατά τη σοβιετική εισβολή.:

Η διαδρομή προς την πεπλατυσμένη κορυφή τού λόφου, όπου λόγω εργασιών η πρόσβαση δεν είναι εφικτή:

η γέφυρα Ελευθερίας

οι γέφυρες Ελισάβετ και στο βάθος η Αλυσιδωτή

      

Προς και στο χώρο τού αγάλματος τού επισκόπου Γκέλλερτ:

Ένας τεχνητός καταρράκτης:  

Μια σπηλιά και το περιτείχισμα τού μοναστηριού που αναφέρθηκε νωρίτερα:

  

Οι ανωτέρω πληροφορίες από διάφορες ιστοσελίδες στο διαδίκτυο και ιδίως τη Wikipedia.