21 Απριλίου 2025

[στο λιμάνι τής αρχαίας Ανθηδόνος, 19.04.2025]

Το λιμάνι τής αρχαίας Ανθηδόνος βρίσκεται στη θέση 38°30’00’’N 23°26’40’’E και είναι το καλύτερα διατηρημένο αρχαίο λιμάνι στον Ελλαδικό χώρο.
Στην el.wikipedia.org διαβάζουμε σχετικά:
Η Ανθηδών ήταν ομηρική βοιωτική πόλη, στα παράλια του βορείου Ευβοϊκού κόλπου. Τα ερείπιά της βρίσκονται περίπου 15 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Χαλκίδας. Υπάρχουν δύο εκδοχές για την ονομασία της πόλης σύμφωνα με τον Παυσανία τον περιηγητή. Ονομάστηκε έτσι από μια νύμφη με το όνομα Ανθηδών ή από τον Άνθα, γιο του θεού Ποσειδώνα και της Αλκυόνης, της κόρης του τιτάνα Άτλαντα.
Πρώτη αναφορά για την πόλη κάνει ο Όμηρος στην Ιλιάδα και συγκεκριμένα στην ραψωδία Β', στον κατάλογο των πλοίων. Μάλιστα ο Όμηρος της δίνει το προσωνύμιο "εσχατόωσαν" που σημαίνει η πιο απομακρυσμένη από γεωγραφικής άποψης πόλη των Βοιωτών προς τον βόρειο Ευβοϊκό κόλπο. Η Ανθηδών αποτελούσε το λιμάνι (επίνειο) των Θηβών στον βόρειο Ευβοϊκό. Σημαντικό μυθολογικό πρόσωπο από την Ανθηδόνα ήταν ο Γλαύκος ο Ανθηδόνιος, ο οποίος ήταν θαλασσινή θεότητα. Ήταν ένα είδος Τρίτωνα, από την μέση και πάνω άνδρας και από την μέση και κάτω ψάρι. Σώζεται αρχαίο νόμισμα που φέρει στη μία όψη του τη μυθολογική παράσταση του Γλαύκου στο αρχαιολογικό Μουσείο Χαλκίδας.
Σημαντικός αρχαιολογικός οδηγός για τη πόλη της Ανθηδόνος αποτελεί ο αρχαίος Έλληνας περιηγητής Παυσανίας με το έργο του Ελλάδος περιήγησις και συγκεκριμένα τον τόμο "Βοιωτικά". Με τις ανασκαφές που έχουν πραγματοποιηθεί έχουν βρεθεί σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα, μεταξύ των οποίων ναοί των Καβείρων, της θεάς Δήμητρας και της Περσεφόνης. Επίσης, κοντά στο λιμάνι της πόλης έχει βρεθεί και παλαιοχριστιανική βασιλική εκκλησία των υστερορωμαϊκών χρόνων. Το λιμάνι της Ανθηδόνος ήταν ευρύχωρο για τα δεδομένα της εποχής, διέθετε ακόμα και δύο λιμενοβραχίονες, το στόμιο των οποίων μπορούσε να κλείνει με αλυσίδα με σκοπό τη προστασία του λιμένος από εχθρικές επιδρομές, όπως επίσης και από τους ισχυρούς βοριάδες. Η πόλις επήλθε σε παρακμή κατά τη διάρκεια της βυζαντινής περιόδου, λόγω των επιδρομών πειρατών. Αυτό ανάγκασε τους κατοίκους της να αποτραβηχτούν προς το εσωτερικό και συγκεκριμένα στις βόρειες υπώρειες του Μεσσαπίου όρους (σημερινού Κτυπά) και να ιδρύσουν έναν κτηνοτροφικό οικισμό που αποτέλεσε τον πυρήνα της σημερινής κοινότητας των Λουκισίων. Κατά τη μετάβασή τους από την παραλία στις υπώρειες του όρους, μετέφεραν οικοδομικό υλικό από τα προγενέστερα κτίσματα με το οποίο κτίστηκε εν μέρει το ναΰδριο του Αγίου Γεωργίου, ευρισκόμενο έξω από το χωριό Λουκίσια. Το ναϊκό αυτό οικοδόμημα παρέχει πολύτιμα στοιχεία για τη μελέτη της βυζαντινής αρχιτεκτονικής και έχει αποκατασταθεί από το ΥΠΠΟ (Ιούλιος 2010). Ανασκαφές στο χώρο του αρχαίου λιμένος έχουν πραγματοποιηθεί από Έλληνες, αλλά και από Γερμανούς και Αμερικάνους ανασκαφείς.

Με δεδομένα λοιπόν την τεράστια αρχαιολογική αξία τού συγκεκριμένου χώρου, την πραγματικά πολύ όμορφη θέση του, στην ακτή προς τη Στερεά Ελλάδα, στο νότιο μέρος τού βόρειου Ευβοϊκού κόλπου, την ύπαρξη ενός παραλιακού χωματόδρομου, λίγα μέτρα από την ακτή, με μήκος πάνω από 4 χλμ., από το σημερινό παραλιακό χωριό Ανθηδόνα μέχρι πιο πέρα από το αρχαίο λιμάνι, θα περίμενε κανείς ότι ο εν λόγω χωματόδρομος θα προσφερότανε για μια εξαιρετική χαλαρή βόλτα. Βέβαια παρά τις όποιες ωραίες αναφορές σε ιστοσελίδες τουριστικού ή αρχαιολογικού ενδιαφέροντας, η απουσία αναφορών σε πεζοπορικές ή / ή και ορειβατικές ιστοσελίδες, όπως το wikiloc, σε προϊδεάζει ότι τα πράγματα μπορεί να μην είναι και τόσο ειδυλλιακά. 
Φτάνοντας λοιπόν στο σημείο που ο ασφαλτόδρομος, από το σημερινό χωριό Ανθηδόνα, περνά κοντά από την ακτή, περί τα 1.300 μ. δυτικότερα από το αρχαίο λιμάνι, προτίμησα να μην συνεχίσω πεζή, προς το αρχαίο λιμάνι και ανατολικότερα, κατά μήκος τού ανωτέρω χωματόδρομου, αλλά με το αυτοκίνητο.
Η εικόνα όλης τής περιοχής δίπλα στην ακτή είναι αποκαρδιωτική και απαγορευτική για πεζοπορία. Δεν αναφέρομαι στον οικισμό, αλλά σε αυτό που λέγεται δημόσιος χώρος. Τα πάρα πολλά σκουπίδια σε όλο το μήκος τής ακτής και κυρίως οι αγέλες αδέσποτων σκύλων ή κάποια δεσποζόμενα, να μπαινοβγαίνουνε μέσα από ελάχιστες αλλά… ανοιχτές εξώπορτες, αποκλείουνε την οποιαδήποτε ιδέα για πεζοπορία ενώ στο αρχαίο λιμάνι δεν υπήρχε ούτε μια πινακίδα για το χώρο! Ντροπή!

Οι λιγοστές εικόνες από το αρχαίο λιμάνι, που ακολουθούν, λήφθηκαν από σημεία που ήταν εφικτό να κατέβεις, για λίγο, από το αυτοκίνητο με ασφάλεια. 








Δεν υπάρχουν σχόλια: