26 Νοεμβρίου 2021

[στη ρεματιά τής Ραπεντώσας, 20.11.2021]

Για την ύπαρξη, εγκαταλελειμμένου πια, συστήματος μεταφοράς νερού (και πιθανόν σωζόμενων τμημάτων υδραύλακα) από τους ορεινούς όγκους τής Πεντέλης και του Διονυσοβουνίου, με αφορμή την γκρεμισμένη παλιά υδατογέφυρα στη θέση 38°06’38’’N 23°55’34’’E σε υψόμετρο 157 μ., η οποία συνέδεε τις νοτιοανατολικές παρυφές τού Διονυσοβουνίου με τις βόρειες τού όρους Σκάρπα, είχαμε κάνει αναφορά πρόσφατα .
Η αναζήτηση τους, στην παρούσα ανάρτηση, περιορίστηκε στις ανατολικές παρυφές τού όρους Σκάρπα καθώς, τα όποια συστήματα μεταφοράς νερού, θα είχανε κατασκευαστεί σε αυτές αφού πέρασμα προς το όρος Αγριλίκι θα προϋπόθετε την κατασκευή και μιας ακόμα τουλάχιστον υδατογέφυρας, πάνω από το ρέμα Ραπεντώσα, και έργα σε πολύ πιο επικλινές και πετρώδες έδαφος, κάτι περιττό από τεχνικής πλευράς.
Η υδατογέφυρα είναι παλιά και σίγουρα θα κατασκευάστηκε πριν από την έλευση τού 20ου μ.Χ. αι. και όπως αναφέραμε βρίσκεται σε υψόμετρο 157 μ.
Στο χάρτη που ακολουθεί έχει σημειωθεί η διαδρομή που ακολουθήσαμε, μέσω της οποίας και επιστρέψαμε, από τον Αγ. Γεώργιο Βρανά. Επίσης έχουνε σημειωθεί κρίσιμα υψομετρικά τής διαδρομής και του ρέματος.

























Η διαδρομή ακολούθησε το μονοπάτι μέχρι λίγο πριν το δεύτερο μικρό φράγμα, στο σημείο που το μονοπάτι διασταυρώνεται, σε υψόμετρο 136 μ., με ρέμα το οποίο κατεβαίνει από το όρος Σκάρπα. Εκεί πήραμε ένα μονοπάτι που κατεβαίνει προς την κοίτη και κινείται δίπλα της ή πάνω της. Το εν λόγω μονοπάτι καταλήγει κάτω από το βόρειο μέρος τού φράγματος τής Ραπεντώσας.
Τα στοιχεία τα οποία βρήκαμε – σίγουρα θα υπάρχουνε και άλλα, ίσως πολύ περισσότερα, αλλά η πυκνότητα τής βλάστησης και οι ανά καιρούς προσχώσεις από φυσικά αίτια στις ανατολικές παρυφές τού όρους Σκάρπα, δεν επέτρεψαν στην καταγραφή περισσότερων στοιχείων – και έχουμε απεικονίσει φωτογραφικά είναι (παρουσιάζονται κατά μήκος τής διαδρομής από τα βόρεια προς τα νότια):

Α) Ακριβώς κάτω από τον Αγ. Γεώργιο Βρανά, δίπλα στο μονοπάτι, έχουν αποκαλυφθεί λίγα μέτρα σωλήνες μεταφοράς νερού από πλαστικό και αμίαντο, ενωμένοι με σιδερένιο σύνδεσμο.
























Β) Πέτρινο τοιχίο, λίγα μέτρα κάτω από το ύψος τού μονοπατιού, προστασίας από τη διάβρωση.

















Γ) Δύο φρεάτια λίγα μέτρα κάτω από το ύψος τού μονοπατιού.  Σηκώνοντας το καπάκι από το δεύτερο (3η και 4η εικόνα) διακρίνονται σκουριασμένα μια βάνα και ένα μεταλλικό ταυ, μέσω των οποίων ρυθμιζόταν η παροχή νερού και σε κάθετο (προς τα κάτω στο ρέμα) σωλήνα. Οι σωλήνες ήτανε από πλαστικό και αμίαντο. 



















Δ) Και άλλο πέτρινο τοιχίο, λίγα μέτρα κάτω από το ύψος τού μονοπατιού, προστασίας από τη διάβρωση.


Ε) Δύο ακόμα φρεάτια. Από αυτά οι εικόνες αφορούνε το τελευταίο, το οποίο βρίσκεται στο ψηλότερο υψόμετρο, στα 147 μ., (από τα τέσσερα που είδαμε - τα φρεάτια προχωρώντας νότια ανεβαίνουν υψομετρικά ) και ακριβώς δίπλα στο μονοπάτι. Σε αυτό δεν φαίνεται να υπάρχει διακλάδωση αλλά βάνα ελέγχου τής ροής (σε σωλήνα θαμμένο, που δεν διακρίνεται).


















Στ) [Συνεχίζοντας, το μονοπάτι γίνεται κατηφορικό. Το ακολουθήσαμε για λίγο ακόμα μέχρι το σημείο που αρχίζει να γίνεται ανηφορικό, στο σημείο αυτό διασταυρώνεται με ρέμα, το οποίο κατεβαίνει από το βουνό Σκάρπα, σε υψόμετρο 136 μ. Εκεί ακολουθήσαμε ένα μονοπάτι που κατεβαίνει προς την κοίτη.]
Λίγο πριν το δεύτερο φράγμα, στην κοίτη τού ρέματος Ραπεντώσα, στο σημείο που το ρέμα, το οποίο αναφέραμε λίγο νωρίτερα, βγαίνει στην κοίτη τού ρέματος Ραπεντώσα, η διάβρωση από το νερό κατέστρεψε το πέτρινο τοιχίο, το οποίο βρίσκεται στο δυτικό μέρος (προς το όρος Σκάρπα) της κοίτης και περίβαλε σωλήνα μεταφοράς νερού από αμίαντο, ο οποίος και αποκαλύφτηκε. 



















Από εκεί συνεχίσαμε νότια κατά μήκος ή παράλληλα στην κοίτη. Περάσαμε:
το δεύτερο φράγμα:

















ένα μέρος γεμάτο πεσμένα βράχια προϊόντα λατόμευσης:
















το τρίτο μικρό φράγμα (περισσότερο μια διαμόρφωση στην κοίτη):


















και φτάσαμε στο φράγμα τής Ραπεντώσας από τη βόρεια πλευρά του:



















Με βάση τα ανωτέρω και μη έχοντας διαθέσιμη κάποια άλλη πληροφορία, για τη μεταφορά νερού από τις βόρειες πλαγιές τής Πεντέλης και της νότιες και ανατολικές τού Διονυσοβουνίου προς την κοιλάδα τού Μαραθώνα, μπορούμε να πούμε (μάλλον υποθέσουμε) ότι:
- και να υπήρξε παλιό σύστημα μεταφοράς νερού με υδραύλακα αυτό έχει σκεπαστεί από τα χώματα
- δίπλα στην κοίτη τού ρέματος Ραπεντώσα υπάρχει σωλήνας από αμίαντο, που κατά τόπους αντικαταστάθηκε από μαύρο πλαστικό, μέσα σε πέτρινο προστατευτικό τοιχίο, μεταφοράς νερού. Χαμηλότερα στο ρέμα, κοντά στην έξοδο του στην περιοχή τού Βρανά, ο σωλήνας απομακρύνεται από το ύψος της κοίτης παίρνοντας κατεύθυνση προς τον Αγ. Γεώργιο Βρανά.
- ψηλότερα από την κοίτη, στις παρυφές τού όρους Σκάρπα, υπάρχει και άλλο σύστημα σωληνώσεων (θαμμένων στο έδαφος) μεταφοράς νερού (που σχετίζεται με τα φρεάτια) το οποίο, με βάση τα υψομετρικά στοιχεία, θα έφερνε νερό από το όρος Σκάρπα. Πιθανόν δε η βάνα στο τέταρτο φρεάτιο, το οποίο βρίσκεται ψηλότερα από τα άλλα, να σχετιζότανε με κάποια υπόγεια πηγή ή φλέβα νερού ενώ φαίνεται ότι από αυτό το σύστημα μεταφοράς, νερό πήγαινε, μέσω κάθετων προς το ρέμα σωλήνων, προς αυτό που βρισκότανε χαμηλότερα προς την κοίτη. Τα τοιχία που αναφέραμε νωρίτερα κατά πάσα πιθανότητα κατασκευαστήκανε για να προστατεύουν από τη διάβρωση σημεία επιρρεπή σε διάβρωση και από την αποκάλυψη των σωληνώσεων.  
- τα υπόψη δίκτυα, από σωλήνες αμιάντου, είναι μεταγενέστερα της υδατογέφυρας και αυτός είναι ο λόγος που πιστεύω ότι θα υπήρξε και άλλο με υδραύλακα (πέτρινο), μέσα στον οποίο πιθανόν να περνούσε σιδερένιος σωλήνας. Δεδομένου ότι το φράγμα τής Ραπεντώσας είναι πρόσφατο, ο υπόψη υδραύλακας θα πρέπει να ήταν λίγο ψηλότερα από την κοίτη, σε κάθε σημείο αυτής. 

Δεν υπάρχουν σχόλια: