08 Ιανουαρίου 2024

Τρία (3) haiku τού Kobayashi Issa [小林 一茶, 15.06.1763 – 05.01.1828]


.墓手水御門の柳浴てけり

cemetery font –
the willow at the gate
washes its hands

μπρος στο νεκροταφείο –
η ιτιά στην πύλη
πλένει τα χέρια της*

ρίζες μιας ιτιάς
βουτούν στο νερό
μπρος στο νεκροταφείο

* με τον όρο «χέρια της» εννοεί «ρίζες της», οι οποίες καθώς βυθίζονται στο νερό, από κάποιο ρυάκι ή πηγή ή γούρνα δίπλα στην πύλη τού νεκροταφείου, το ρουφάνε. Το νερό είναι απαραίτητο για τη ζωή τής ιτιάς. Η αίσθηση, όπως διαβάζεται σήμερα τουλάχιστον, ότι η ιτιά ρουφά και ουσίες από την αποσύνθεση των θαμμένων, οι οποίες μεταφέρονται από το νερό καθώς αυτό περνά από τα χώματα τού νεκροταφείου, δίνοντας έτσι έμφαση στη συνύπαρξη και την εξάρτηση τής ζωής από το θάνατο και αντιστρόφως, είναι έντονη.      


.穏坊のむつきほしたり蓮の花

the cemetery guard
dries his loincloth...
lotus blossoms...

ο φύλακας τού νεκροταφείου
στεγνώνει την υφασμάτινη ζώνη τής μέσης του...
άνθη λωτού...


.隠坊が門もそよそよ青柳ぞ

at the cemetery guard's
gate too...
a green willow rustles

στο κτίριο τής ασφάλειας τού νεκροταφείου 
– πύλη επίσης –
μια πράσινη ιτιά θροΐζει

νεκροταφείο
πράσινη ιτιά
θροΐζει μπρος στην πύλη


Σημειώσεις:
Οι πρώτες αποδόσεις είναι «κατά λέξη». Οι επόμενες, στο πρώτο και το τρίτο, προσαρμοσμένες στον κανόνα των 17 συλλαβών. 
Τα ανωτέρω ποιήματα χαϊκού αποπνέουνε πολύ έντονα αφενός τη συνύπαρξη τής ζωής με το θάνατο και την αμοιβαία εξάρτηση τους αφετέρου τη συνέχεια τής ζωής (συνολικά στη γη) παρά τον αναπόφευκτο θάνατο των επιμέρους όντων. Αξίζει επίσης να τονιστεί, ότι, στο πρώτο και το τρίτο ρητά ενώ στο δεύτερο θα μπορούσαμε να το συμπεράνουμε, τα ποιήματα αναφέρονται στην είσοδο τού νεκροταφείου, στην πύλη και το κτίριο ασφαλείας εκεί (ακόμα και στο δεύτερο μπορούμε με σιγουριά να υποθέσουμε ότι η ζώνη στεγνώνεται στο πίσω μέρος του κτιρίου ασφαλείας στην πύλη), στο «όριο» (φαινομενικό και όχι ουσιαστικό) του χώρου των ζωντανών και αυτού των πεθαμένων, το οποίο όμως οι πρώτοι θα περάσουνε σίγουρα!
Στο δεύτερο, στον αναγνώστη, στη δύση, ίσως να ξενίζει ο τρίτος στίχος (σ.σ. άνθη λωτού…) αλλά θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι ο λωτός είναι πολύ σημαντικός, ως σύμβολο, στην ανατολική φιλοσοφία (αλλά και σε άλλες όπως της αρχαίας Αιγύπτου) και στο βουδισμό. Ο λωτός συμβολίζει τη διαρκή αναγέννηση τής ζωής και την καθαρότητα. Αναπτύσσεται σε βρώμικα ή και στάσιμα νερά, αλλά ο ίδιος παραμένει καθαρός. Είναι η ομορφιά που γεννιέται μες στη βρομιά και τη μόλυνση αλλά τις ξεπερνά. Πέρα από τη σαρκική, συμβολίζει και την πνευματική καθαρότητα τής ψυχής. Τον λωτό μπορεί να τον πλησιάσει μόνον ο άνθρωπος που έχει κατακτήσει τη σαρκική και την πνευματική καθαρότητα.

Πηγή πρωτότυπων: haikuguy.com-issa.

Δεν υπάρχουν σχόλια: