17 Απριλίου 2014

Ο Δρόμος του Σταυρού στο Oratoire St-Joseph του Μόντρεαλ [Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης]



                                 













Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη

Ψηλά στις κυματιστές καταπράσινες πλαγιές, πάνω από τη συνήθη δραστηριότητα της πολύβουης πόλεως του Μόντρεαλ, βρίσκεται το πανέμορφο πάρκο Mont-Royal, που συγκεντρώνει ίσως τους περισσότερους επισκέπτες από όλα τα άλλα ενδιαφέροντα σημεία της απλωμένης καναδικής αριστοκρατικής μεγαλούπολης. Βαφτίστηκε έτσι από τον Jacques Cartier το 1535, μια περιοχή έκτασης πολύ μεγαλύτερης των χιλίων στρεμμάτων, γεμάτη με δέντρα, πράσινο, θάμνους, λουλούδια, και φυσικά αμέτρητα πουλιά και ζώα. Όμως η όλη σχεδίαση πιστώνεται ιστορικά στον αμερικανό Frederick Law Olmsted το 1876. Δημοσιογράφος, και αρχιτέκτονας, θεωρείται σήμερα ως ο πατέρας της αρχιτεκτονικής του τοπίου, γνωστότερος ίσως από τη σχεδίαση, μεταξύ των άλλων, και του πασίγνωστου Κεντρικού Πάρκου (Central Park) της Νέας Υόρκης. Προς τα δυτικά του πάρκου, ο επιβλητικός τρούλος του γιγαντιαίου ναού Oratoire St-Joseph, αφήνει άφωνο και μαγεμένο τον επισκέπτη που πλησιάζει. Δεν ήταν όμως πάντοτε έτσι οι καταστάσεις και οι συνθήκες!

















Η θέα από ψηλά του προαύλιου χώρου του Oratoire St-Joseph. Στο βάθος απλωμένη, η πόλη του Μόντρεαλ.

Όλα άρχισαν το 1904, με την κατασκευή ενός στοιχειώδους  παρεκκλησίου από τον Αδελφό André και τους συνοδοιπόρους του. Ο Alfred Bessette, όπως ονομαζόταν όταν γεννήθηκε  στα 1845,  προσχώρησε αργότερα στη Σύναξη του Τιμίου Σταυρού και άρχισε να επιδίδεται σε καλές πράξεις στους συνανθρώπους του και ανάλογες θαυματουργίες. Ο ίδιος απέδωσε όλες αυτές τις ικανότητες στη βοήθεια που του προσέφερε απλόχερα ο Άγιος Ιωσήφ, και γι αυτό σκέφτηκε κάποια στιγμή να αρχίσει να συγκεντρώνει χρήματα από δωρεές για την ανέγερση ενός Oratoire. Όμως ο ίδιος ο εμπνευστής αυτής της υπέροχης ιδέας, δεν έμελε να δει ολοκληρωμένο το έργο που ξεκίνησε, αφού ο ναός ολοκληρώθηκε το 1967, δηλαδή τριάντα χρόνια μετά το θάνατό του. Οι συγκρίσεις σήμερα δίνουν το σχετικό αρχιτεκτονικό στίγμα του ναού ετούτου ανάμεσα στους άλλους στην υφήλιο. Το ύψος του μεγαλύτερο των εκατόν πενήντα μέτρων, ο δεύτερος συνεπώς σε μέγεθος  μετά τον Άγιο Πέτρο της Ρώμης.

Ο Αδελφός André, σίγουρα είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς κατοίκους ολόκληρου του Κεμπέκ στον εικοστό αιώνα.  Ακόμη και πριν την αγιοποίησή του,  που έλαβε χώρα το 2010, η φήμη του για την αγιότητα διέσχισε τα σύνορα της χώρας και επηρέασε πολλές γενιές  πιστών  ανθρώπων. Καλωσόρισε στους κόλπους του και βοήθησε χιλιάδες αναξιοπαθούντα άτομα και ακόμα όλους εκείνους που έψαχναν για μια έστω μικρή αχτίδα ελπίδας σε μια δύσκολη συγκυρία της ζωής τους, των δικών τους. Τους άκουγε προσεκτικά κι ύστερα τους συνιστούσε να προσευχηθούν στο Άγιο Ιωσήφ, στον οποίο είχε απόλυτη εμπιστοσύνη. Πάνω από δύο εκατομμύρια πιστών σήμερα συνωστίζονται ετησίως εκεί ψηλά στους λόφους, έχοντας απόλυτη εμπιστοσύνη στη δύναμη του Αδελφού André, του Αγίου Ιωσήφ  και φυσικά του Θεού.  















Κάτι που αξίζει να σημειωθεί σχετικά με το ναό αυτό, είναι η ποικιλία των αρχιτεκτονικών στυλ στους διάφορους τόπους λατρείας. Το πρώτο, το πρωτόγονο ξύλινο  παρεκκλήσι, άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά, δειλά-δειλά το 1904. Ο προγραμματισμός για την ανέγερση  βασιλικής με κρύπτη, χρονολογείται από το 1914, αλλά δεν είχε τελειώσει μέχρι το τέλος της δεκαετίας του '60. Το μνημειακό αυτό σύνολο πραγματοποιήθηκε χάρη στις επίπονες προσπάθειες και το ταλέντο πολλών αρχιτεκτόνων, ενσωματώνοντας όλα αυτά τα χρόνια πολλές επιρροές και στυλ. Το εξωτερικό της Βασιλικής έχει σχεδιαστεί σύμφωνα με τις γραμμές της ιταλικής Αναγέννησης, αλλά το εσωτερικό του είναι απολύτως σύγχρονο. Ξεκίνησε ουσιαστικά το 1924, χρησιμοποιώντας τα σχέδια που καταρτίστηκαν από τους αρχιτέκτονες Dalbe Viau και Alphonse Venne με επιρροές από τους ναούς της Κορίνθου, και ήταν ακόμη χωρίς στέγη όταν ο Αδελφός André πέθανε, στις 6 Ιανουαρίου 1937. Η ολοκλήρωση του θεόπνευστου έργου, έγινε κατορθωτή χάρη στις συντονισμένες προσπάθειες του Lucien Parent και  του μοναχού Dom Paul Bellot οι οποίοι ολοκλήρωσαν το εξωτερικό του ναού και του καναδού αρχιτέκτονα Gérard Notebaert με τεράστια συμβολή στις εσωτερικές απαιτητικές λεπτομέρειες. Φυσικά αυτή η γιγαντιαία κατασκευή χτίστηκε χάρη στις προσπάθειες χιλιάδων άλλων εργαζομένων και πολλών ειδικοτήτων τις παρελθούσες αυτές δεκαετίες του εικοστού αιώνα.

Τεράστια μπλοκ από γρανίτη κοντινών λατομείων στολίζουν την εξωτερική επιφάνεια του Oratoire St-Joseph. Η εξωτερική εμφάνιση του τρούλου, διαμέτρου σχεδόν σαράντα μέτρων, είναι εκπληκτική, όπως πλησιάζεις την περιοχή, εκατόν πενήντα μέτρα σε ύψος πάνω από το επίπεδο του δρόμου και  περίπου 263 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και άρα το  υψηλότερο σημείο στο Μόντρεαλ. Φυσικά η περιοχή του ναού προσφέρει μια μοναδική πανοραμική θέα του Μόντρεαλ που είναι απείρως καλύτερη από οποιοδήποτε άλλο σημείο της πόλης.

Οι σκάλες που οδηγούν από το δρόμο στην εκκλησία έχουν παράλληλες κατευθύνσεις και αποτελούνται συγκεκριμένα από 283 σκαλιά, οι οποίες   χωρίζονται όμως από μια κεντρική σειρά 99 ξύλινων σκαλοπατιών που προορίζεται ειδικά για τους πιστούς προσκυνητές που επιθυμούν να αναρριχηθούν στα γόνατά τους έως εκεί πάνω.  















Ο Γάλλος Henri Charlier, είναι αυτός που φιλοτέχνησε με υπομονή σε ξύλο το Ιερό, το Σταυρό και τα αγάλματα των δώδεκα αποστόλων, ενώ ο Roger de Villiers, τα Πάθη του Χριστού. Δέκα υπέροχα βιτρό παράθυρα, που δημιουργήθηκαν το 1919, με στιγμιότυπα από τη ζωή του Αγίου Ιωσήφ, κοσμούν το χώρο του κυρίως ναού. Πάνω από δύο χιλιάδες πιστοί, λένε οι ιερείς, μπορούν να σταθούν με άνεση μέσα στο χώρο του ναού.

Η εκκλησιαστική κρύπτη κατασκευάστηκε το 1916, χρησιμοποιώντας τα σχέδια των αρχιτεκτόνων Dalbe Viau και Alphonse Venne, στη βάση της υπό ανέγερση Βασιλικής.  Το άγαλμα του Αγίου Ιωσήφ πίσω από το κεντρικό ιερό σκαλίστηκε σε  μάρμαρο από την Καράρα, από τον ιταλό καλλιτέχνη, Α. Giacomini. Οι διαστάσεις του, επίσης εντυπωσιακές. Είναι 2,75 μέτρα σε ύψος και ζυγίζει κάπου 2300 κιλά. Κάποιες επιπλέον μετατροπές στο ιερό και γύρω από αυτό που διακρίνονται σήμερα, έλαβαν χώρα το 1966, από τον καναδό καλλιτέχνη Jean-Charles Charuest.
















Εκτός από τα πολύχρωμα παρτέρια, οι πλαγιές και τα εδάφη του Oratoire St-Joseph, προσφέρουν μεγάλους σε έκταση χλοοτάπητες, πανύψηλα δέντρα και τους εξαίσιους κήπους γύρω από τον Δρόμο του Σταυρού, ένα υπέροχο πάρκο που αγκαλιάζει τη βόρεια πλαγιά του Mount Royal. Χρώματα, σχήματα, μεγέθη, σε αγαστή συνεργασία με τελικό σκοπό την αισθητική απόλαυση και τη θρησκευτική προσήλωση και καθήλωση  του πιστού στα Πάθη του Κυρίου. Όμορφα λουλούδια, δέντρα και θάμνοι, κατά κόρον, με τα χρωματιστά φύλλα του φθινοπώρου που όπου να’ ναι αρχίζει να κάνει την εμφάνισή του. Μόνο στο Δρόμο του Σταυρού, υπάρχουν εκατοντάδες δέντρα και περισσότερα από είκοσι διαφορετικά είδη θάμνων.




















Οι κήποι του Δρόμου του Σταυρού, αποτελούν ένα από τα καλύτερα φυλαγμένα μυστικά του Oratoire St-Joseph. Οι στάσεις του Δρόμου ξεδιπλώνονται μέσα σε ένα επιδέξια διαμορφωμένο έδαφος στα  ανατολικά της βασιλικής, ένα καλά απομονωμένο μέρος για διαλογισμό μέσα στο όλο θρησκευτικό συγκρότημα.
















Άλλωστε από τις πρώτες ημέρες της δημιουργίας του ιερού χώρου στην περιοχή, σημαδεύτηκε πάνω στο βουνό ένας υποτυπώδης, για τα δεδομένα της εποχής, Δρόμος του Σταυρού, με σκοπό την απρόσκοπτη έλευση  των πιστών εκεί ψηλά για να διαλογιστούν έχοντας κατά νου πάντοτε τα Πάθη του Χριστού.















Η ιδέα δημιουργίας ενός Δρόμου του Σταυρού από πέτρα, για να αντικαταστήσει τους ρουστίκ ξύλινους σταυρούς, εμφανίστηκε το 1935. Οι εργασίες όμως στην περιοχή των 200.000 τετραγωνικών ποδιών, στα ανατολικά της βασιλικής, δεν είχε ξεκινήσει μέχρι το φθινόπωρο του 1942. Ο διάσημος αρχιτέκτονας τοπίου, Frederick Todd,  σχεδίασε ένα μονοπάτι που να ελίσσεται γύρω από την πλευρά αυτή του βουνού μετατρέποντας το χώρο σε ένα υπέροχο κήπο με πολλές ποικιλίες δέντρων, θάμνων και λουλουδιών.   

                                      

    











Αυτός ο υπέροχος καταπράσινος χώρος αναδεικνύει σήμερα σε έναν από τους πιο όμορφους θησαυρούς της θρησκευτικής κληρονομιάς του Καναδά. Την κατασκευή αυτού του  σημαντικού έργου, ανέλαβε ο  καλλιτέχνης του  Μόντρεαλ, Louis Parent. Ο Δρόμος του Σταυρού έχει 14 παραδοσιακές αναπαραστάσεις  στις οποίες  πρόσθεσε ένα μαρμάρινο μνημείο που απεικονίζει τον Αναστημένο Χριστό. Στο σύνολο της, η ομάδα αποτελείται από 42 χαρακτήρες, ο καθένας περίπου 9 πόδια ύψος, το οποίο ο γλύπτης διαμόρφωσε στο εργαστήριό του εδώ, μεταξύ των ετών 1943 και 1953. Τα αγάλματα είναι σκαλισμένα σε ασβεστόλιθο από τον  Ercolo Barbieri, μεταξύ 1952 και 1958. Και βεβαίως ο  σχεδιασμός έγινε με τέτοιο τρόπο ώστε να δένουν αρμονικά με το φυσικό περιβάλλον.


Ο ταξιτζής που με πήρε από το Oratoire Saint-Joseph να με μεταφέρει στο κέντρο της πόλης,  ήταν Έλληνας, από την Πάτρα, κι είχε σαράντα δύο χρόνια να πάει στην Ελλάδα!

Δεν υπάρχουν σχόλια: