Τελευταίο πλάνο η Ελλάς του 1956. Η Ελλάς που κουβαλά στην πλάτη της τ΄ Αϊβαλί, την τρομερή κατοχή, το βάρος του εμφυλίου. Που ξοδεύει πια τη ζωή της στα παλιά υπόγεια. Που τα παιδιά της την κάνουν κομμάτια παίζοντας στα ζάρια τα νιάτα τους. Μεθούν και όλοι μαζί προσεύχονται βγαλμένοι θαρρείς απ΄ την τσαρουχική εικονογραφία. Ότι έχει να πει τούτη η χώρα θα το τραγουδήσει με τον αιώνιο χορό της. Μια ζωή δωρική, χαρισμένη στ΄ όνειρο και τον καημό.
Τούτο λάμπει σ΄ εκείνη την αλησμόνητη φωτογραφία των παιδιών του Κούνδουρου. Μες στα υπόγεια, πίσω από θέατρα και σκηνικά και προσευχές εκείνα τα παιδιά σφραγίζουν με το ήθος τους μια ολόκληρη εποχή. Το ελληνικό υποπρολεταριάτο του δεύτερου μισού του περασμένου αιώνα λάμπει σε μια ασυνήθιστη ψυχογραφία, απ΄ εκείνες που ο ελληνικός κινηματογράφος πέτυχε στις πιο φωτεινές στιγμές του. Ένας κόσμος κλειστός, κόσμος της προσευχής και της ποταπότητας. Σκληρός, πικραμένος κόσμος με τ΄ όνειρο του αγγέλου αδιάκοπα ζωντανό. Ο Δράκος, μαζί μ΄ εκείνον τον αθώο, ασπρόμαυρο κόσμο μιας Αθήνας που θάφτηκε στις δεκαετίες φάνηκε και πάλι στις γειτονιές μας. Τα κορίτσια που γνωρίζουν τους κώδικες του θεάτρου σμίγουν απ΄ όλους τους δρόμους, απ΄ όλα τα κέντρα. Σπεύδουν σε θαλάμους τηλεφωνικούς, ανταλλάσσουν πληροφορίες, ως το βράδυ η καρδιά τους θ΄ ανήκει σε κάποιον, τόσο αθώο και γενναίο όσο εκείνος ο Δράκος της μεταπολεμικής Αθήνας. Στο βάθος ενός μαγαζιού τ΄ άγαλμα που κρυώνει φορά το σακάκι του και ευθύς όλα εκείνα τα χρόνια σβήνονται απ΄ τους γύψους και απ΄ τα μάτια.
Το φιλμ του Νίκου Κούνδουρου θα μπορούσε να γεννήσει μιας Αντιγόνη, μια Ιφιγένεια. Εκείνες των σφαγείων ή των αγοραίων ερώτων που χάρη σε κάποιο όνειρο αντέχουν μες στη νύχτα, περιμένοντας το ρόλο τους. Θα μπορούσε να γεννήσει ξανά όλους εκείνους του Ελπήνωρες που χάθηκαν στα ποιήματα και τους αγώνες της επιβίωσης που κάποιος ονόμασε της ορατότητας. Θα μπορούσε να γεννήσει ένα σωρό μύθους που αποκαλύπτουν κάτι απ΄ το ηρωικό μεγαλείο της ήττας, όπως βιώθηκε από μια κατακερματισμένη, ελληνική κοινωνία. Αντ΄ αυτού σώζει κάτι λαμπρές Καρυάτιδες, δοσμένες μοιραία στον έρωτα και την καταστροφή. Ο τρόπος τους είναι κάπως αμερικάνικος, όμως υπακούουν στο πνεύμα του καιρού με μια ηχηρή, με μια δική τους αφοσίωση, θεμελιωμένη στο βάρος του σώματός τους όταν αγγίζουν το παλκοσένικο. Πόσο χαμηλά πέφτουν ετούτα τα κορίτσια που τα συναντώ ξανά μαθήτριες στο βάθος μιας σχολής, να διδάσκονται το πώς και το γιατί μιας ολόκληρης τραγωδίας. Πόσο λεπτό είναι εκείνο το νήμα που τις συνδέει με τη ζωή, όταν βαδίζουν πάνω στα νερά σε μια πολιτεία προοπτική. Κόντρα σ΄ αυτόν τον αιώνα που έγινε ταυτόσημο του θορύβου ένας ολόκληρος κόσμος σκύβει το κεφάλι, κουβαλώντας για πάντα το νυν και το αεί της ζωής. Και έτσι καθώς όλα μετεωρίζονται τα πρόσωπα του φιλμ αφήνουν να φανεί λίγο απ΄ το φως που τα γεννά. Και οι επιτάφιοι που ολοένα χαράζουν πορεία στις γειτονιές απόψε ξεκινούν μέσα απ΄ το βαθύτερο σεβασμό μας για έναν μεγάλο δημιουργό. Στο εγκάρσιο κλίτος της ελληνικής τέχνης, εκεί που δεσπόζουν όλα τ΄ αυθεντικά, μια Ελλάς ορθόδοξη και ιερατική θ΄ αποτυπωθεί. Η τρυφερότητά της είναι σπαραχτική και η ζωντανή της ποσότητα ανυπολόγιστη.
Ο Δράκος, μια απ΄ τις ταινίες που θα σημαδέψουν τον νεότερο, ελληνικό κινηματογράφο θα διακριθεί στο φεστιβάλ της Βενετίας. Σήμερα συγκαταλέγεται στη μικρή εκείνη ελίτ των φιλμ που αποτυπώνουν την μεταφραστική δεινότητα των Ελλήνων κινηματογραφιστών. Ο Θωμάς, ένας νεαρός, τραπεζικός υπάλληλος, κάπως μοναχικός που διατηρεί ακέραια την ανθρωπιά του, θα βρεθεί στο επίκεντρο της δημοσιότητας. Αφορμή η εκπληκτική του ομοιότητα με τον φερόμενο ως δράκο των Αθηνών. Αυτή η δανεική ταυτότητα θ΄ αλλάξει για πάντα την πεζή και μονότονη ζωή του. Μια συμμορία καταστρώνει την κλοπή αρχαιοτήτων. Ο Δράκος, με τη φήμη του που καθίσταται ολοένα και μεγαλύτερη, θα σταθεί η έμπνευση για τους κακοποιούς. Όμως η αληθινή ταυτότητα του Θωμά θ΄ αποκαλυφθεί. Αυτό που ποτέ δεν ήταν θ΄ αποτελέσει τον ίδιο την αιτία για τον γεμάτο μοναξιά θάνατό του. Ένας κόσμος ηθικός, συντελεσμένος και γι΄ αυτό πάντοτε νέος, περνά σαν σκιά πάνω απ΄ τα εργοστάσια και τις πολιτείες. Διατρέχει τη βαθύτερη, τη λαϊκή μας ιστορία, που χάρη στον Νίκου Κούνδουρο, ένα ατόφιο σπάραγμά της έλαμψε στο φιλμ του 1956…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου