Στην πλατεία Κοτζιά, στον αρχαιολογικό χώρο, που βρίσκεται στο ανατολικό μέρος τής πλατείας και εφάπτεται τής οδού Αιόλου, βρίσκεται αποκαλυμμένο ένα μικρό τμήμα της αρχαίας Αχαρνικής οδού, μετά τις αρχαιολογικές έρευνες που έγιναν στα μέσα τής δεκαετίας του 1980.
Με αφορμή την κατασκευή υπόγειου σταθμού αυτοκινήτων πραγματοποιήθηκε από το 1985 έως το 1988 μεγάλη ανασκαφική έρευνα στην πλατεία Δημαρχείου, σε έκταση 7.000 τ.μ. Εδώ διατηρείται ένα αντιπροσωπευτικό τμήμα αυτής της ανασκαφής.
Η περιοχή βρίσκεται αμέσως έξω από την οχύρωση της κλασικής Αθήνας, τμήμα της οποίας είναι ορατό στο απέναντι κτήριο της Εθνικής Τράπεζας και στον πεζόδρομο της οδού Αιόλου. Οι ανασκαφές έφεραν στο φως τρεις αρχαίους δρόμους, πυκνό νεκροταφείο από τον 9ο αι. π.Χ. έως τον 3ο αι. μ.Χ., συγκρότημα εργαστηρίων κεραμεικής των 3ου-4ου αι. μ.Χ. και οικιστικά κατάλοιπα.
Το κέντρο του διατηρημένου αρχαιολογικού χώρου διασχίζει τμήμα μίας βασικής αρχαίας οδικής αρτηρίας, της Αχαρνικής οδού, που ξεκινούσε από τις πύλες του αρχαίου τείχους (Εθνική Τράπεζα) και οδηγούσε προς τους βόρειους δήμους της Αττικής. Στα μέσα του 4ου αι. π.Χ. οικοδομήθηκαν τα αναλήμματά (κράσπεδα) της από ορθογώνιους ογκόλιθους και τοποθετήθηκαν τέσσερα βάθρα ταφικών μνημείων. Ο δρόμος συνεχίζει να χρησιμοποιείται μέχρι το β' μισό του 3ου αι. μ.Χ., οπότε και καταργείται από την εγκατάσταση των κεραμεικών εργαστηρίων.
Στις δύο πλευρές της οδού εκτεινόταν ο νεκροταφείο. Ερευνήθηκαν συνολικά 672 τάφοι που ανήκαν σε διάφορους τύπους: απλά ορύγματα στο φυσικό βράχο, κτιστοί λίθινοι ή πήλινοι, λίθινες σαρκοφάγοι, πήλινες λάρνακες, ταφές βρεφών σε μεγάλα αγγεία. Πλήθος κτερισμάτων συνόδευε τις ταφές: πήλινα και γυάλινα αγγεία, ειδώλια ανθρώπων και ζώων, χάλκινα κάτοπτρα, χρυσά κοσμήματα και νομίσματα. Βρέθηκαν επίσης πολυάριθμα λίθινα επιτύμβια μνημεία (κιονίσκοι, στήλες, μαρμάρινα αγγεία), τα οποία στήνονταν πάνω από τους τάφους και έφεραν επιγραφές με τα ονόματα και την καταγωγή των ενταφιασθέντων.
Στο β’ μισό του 3ου αι. μ.Χ., μετά την καταστροφική εισβολή των βαρβάρων Ερούλων στην Αθήνα, ο χώρος παύει να χρησιμοποιείται συστηματικά ως νεκροταφείο και το μεγαλύτερο τμήμα του καταλαμβάνεται από συγκρότημα εργαστηρίων κεραμεικής. Ερευνήθηκαν πάνω από 30 κλίβανοι (καμίνια), που σε ορισμένες περιπτώσεις διατηρούν το θάλαμο καύσης και ψηλότερα το θάλαμο όπτησης. Σε δύο μάλιστα από αυτούς σώζονται και οι πήλινες εσχάρες, πάνω στις οποίες τοποθετούνταν τα κεραμεικά αντικείμενα για
να ψηθούν. Πολλές επίσης ήταν και οι πλακοστρωμένες δεξαμενές, όπου γινόταν η ανάμιξη του κοσκινισμένου πηλού με το νερό και ο διαχωρισμός του από τις ξένες ύλες. Τα εργαστήρια αυτά λειτουργούν και κατά τον 4ο αι μ.Χ., εποχή ακμής για την Αθήνα. Από το υλικό που βρέθηκε μέσα και γύρω από τους κλιβάνους, συμπεραίνουμε πως η παραγωγή των εργαστηρίων περιελάμβανε αγγεία, οικιακά σκεύη, λυχνάρια, κεραμίδες και ακροκέραμα.
Δεκαεφτά περίπου χρόνια μετά, με αφορμή τις εργασίες κατασκευής της Αττικής Οδού και της γραμμής τού προαστιακού αποκαλύφτηκε, στο σημερινό παράδρομο τής Αττικής Οδού, λίγα μέτρα δυτικά τής οδού Φιλαδελφείας, στην περιοχή Μεσοβούνι – Μάρμαρο, στο δήμο Αχαρνών, τμήμα αρχαίας οδού, το οποίο αποτελούσε μέρος της Αχαρνικής οδού και των διακλαδώσεών της.
Κύριος οδικός άξονας που συνέδεε την Αθήνα με το δήμο των Αχαρνών. Αποκαλύφθηκε την περίοδο 2000 - 2002 κατά τις εργασίες κατασκευής της Αττικής Οδού και του Προαστιακού Σιδηροδρόμου. Η αρχική φάση κατασκευής του αρχαίου δρόμου τοποθετείται στην κλασική εποχή (5o αι. π.Χ.). Η χρήση του συνεχίστηκε κατά τούς επόμενους αιώνες μέχρι την εποχή μας.
Αποκαλύφθηκε σε συνολικό μήκος 210 μέτρων, κάτω από το κατάστρωμα της οδού Ιππίου (δυτικά της οδού Φιλαδελφείας). Είχε κατεύθυνση ΒΔ-ΝΑ. Σήμερα είναι ορατά μόνο 43 μέτρα από το νότιο τμήμα του αρχαίου δρόμου. Το πλάτος του οδοστρώματος κυμαίνεται από 2,60 έως 3,10 μέτρα. Διακρίνονται έξι επάλληλα οδοστρώματα των κλασικών, ελληνιστικών, ρωμαϊκών και νεότερων χρόνων. Σποραδικά διασώθηκαν ίχνη αρματοτροχιών. Την οδό συγκρατούσαν εκατέρωθεν λίθινα κτιστά αναλήμματα, ενώ μικρά τοιχάρια, κάθετα προς το δρόμο, αποτελούσαν πιθανότατα όρια ιδιοκτησιών (αμασιές).
Στο σημείο όπου σήμερα διέρχεται ο σιδηρόδρομος, αποκαλύφθηκε διακλάδωση της οδού προς τα Β-ΒΑ. Στον ίδιο χώρο εντοπίστηκε παρόδιο ιερό κλασικής εποχής με πολλά κινητά ευρήματα, όπως ειδώλια, μικρογραφικά αγγεία, κέρνους κ.ά. Με τον αρχαίο δρόμο φαίνεται να συνδέεται λίθινος αγωγός στα ΝΔ της οδού. Δυτικά της αρχαίας οδού αποκαλύφθηκε μεγάλος αγωγός κλασικής εποχής (4ο αιώνα π.Χ.), μήκους 101 μέτρων, λαξευμένος εν μέρει στο φυσικό βράχο και καλυμμένος από μεγάλες πήλινες πλάκες. Στη στενή πλευρά των πήλινων πλακών διακρίνονταν εγχάρακτα γράμματα και αριθμητικά σύμβολα, προφανώς για την ορθή τοποθέτησή τους κατά την κατασκευή του αγωγού. Ανάμεσα στους λίθους που συγκρατούσαν τον αγωγό εξωτερικά βρέθηκε, σε β’ χρήση, τμήμα όρου. Αρχικά ο αγωγός ήταν παράλληλος της αρχαίας οδού και στη συνέχεια έστριβε προς τα δυτικά. Στα νότια του αγωγού εντοπίστηκαν θεμέλια ορθογώνιου ημιυπόγειου δωματίου κλασικών χρόνων, απ’ όπου προέρχεται και το κεφάλι ενός πήλινου ειδωλίου γυναικείας μορφής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου