H Shiba Sonome (斯波 園女, ήτανε γιαπωνέζα ποιήτρια του zen, φίλη τού Matsuo Basho, η αλληλογραφία με τον οποίο κατέχει σημαντικότατη θέση στην ιστορία τού χαϊκού. Ο Basho μάλιστα, το 1694, κατά την τελευταία επίσκεψη του στο σπίτι της, δυο μόλις βδομάδες πριν το θάνατό του, της αφιέρωσε ένα εξαιρετικό χαϊκού:
白菊の目に立てゝ見る塵もなし
in the eye of a white chrysanthemum, there is not a speck of dust
Μες στο μάτι του
– πάλλευκο χρυσάνθεμο –
Καθόλου σκόνη
Γεννήθηκε το 1664 στην επαρχία Ise τής νομαρχίας Mie και πέθανε στην πόλη Edo στις 21.05.1726. Παντρεύτηκε τον οφθαλμίατρο Shiba Ichiyu, ο οποίος στον ελεύθερό του χρόνο έγραφε ποιήματα χαϊκού και renku. Από αυτόν φαίνεται πως εντάθηκε το ενδιαφέρον της για την ποίηση χαϊκού. Όταν ο Basho επισκέφτηκε την επαρχία Ise, τον φιλοξενήσανε σπίτι τους. Το 1692 μετακομίσανε στην πόλη Osaka όπου η Shiba Sonome συμμετείχε επαγγελματικά ως κριτής σε διαγωνισμούς χαϊκού. Εκτός του Basho διατηρούσε επαφή και με δασκάλους τού χαϊκού από άλλες σχολές, όπως του Ihara Saikaku. Το 1704, μετά το θάνατο τού άντρα της, μετακόμισε στην πόλη Edo όπου εργάστηκε ως οφθαλμίατρος και δασκάλα και κριτής χαϊκού. Συνέταξε την περίφημη Ανθολογία «Kiku no chiri», «Σκουπίδια από Χρυσάνθεμα» ή «Σκόνη στα Χρυσάνθεμα», όπου περιέλαβε 687 ποιήματα χαϊκού, από 378 ποιητές. Το 1718 έγινε λαϊκή μοναχή συνεχίζοντας παράλληλα την ενασχόλησή της με την ποίηση χαϊκού. Λίγο μετά, το 1723, εξέδωσε μια ακόμα σημαντικότατη ποιητική συλλογή χαϊκού, με τίτλο «Tsuru no Tsue», «Το Ραβδί τού Γερανού», στην οποία περιλαμβανόντουσαν ποιήματα από 99 ποιητές.
Πηγές:
Η ανθολογία, του Makoto Ueda: Far beyond the field-haiku by Japanese women.
Ακολουθούνε τρία ποιήματά της από την ανθολογία τού Makoto Ueda.
some blossoms there are
that nobody sees—
an oak deep in the woods
υπάρχουν άνθη
που δεν βλέπουμε –
μια δρυς βαθιά στο δάσος
Το ανωτέρω ποίημα χαϊκού συνδέεται με το ναό Taima, στην επαρχία Yamato, στο νομό Nara τής Ιαπωνίας, όπου σύμφωνα με το θρύλο υπήρχε μια μάνταλα (σ.σ. μάνταλα: θρησκευτικό, στον ινδουισμό και το βουδισμό, συμμετρικό γεωμετρικό γράφημα ή πλεκτό τού Σύμπαντος) υφασμένη από μια θρυλική πριγκίπισσα.
it stands out
even before blooming—
a wild violet
διακρίνεται
και πριν ανθίσει –
μια άγρια βιολέτα
chilly night—
in the ghastly lamplight
razor-sharp eyebrows
κοφτερά φρύδια
στο χλωμό φως τής λάμπας –
μια κρύα νύχτα
Σύμφωνα με τον Makoto Ueda, η σκηνή αφορά μια γυναίκα που περιμένει (σ.σ. σε χαμηλό φως μπροστά σε καθρέφτη) για πολλή ώρα τον εραστή της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου