21 Φεβρουαρίου 2024

Τα δύο τελευταία ποιήματα τού Yukio Mishima

O Yukio Mishima, 三島由紀夫 (κατά κόσμο Κιμιτάκε Χιραόκα (平岡 公威, 14.01.1925 – 25.11.1970), ήτανε σπουδαίος Ιάπωνας συγγραφέας, ποιητής, ηθοποιός, μοντέλο και σκηνοθέτης. Η ακροδεξιά του όμως εθνικιστική δράση (ήταν ιδρυτής τής άοπλης πολιτοφυλακής 楯の会, «Tatenokai»: «Εταιρία τής Ασπίδας») στάθηκε εμπόδιο στη μη τίμησή του με το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας ενώ αυτοκτόνησε κάνοντας δημόσια χαρακίρι μαζί με τον εραστή του. Είχε παντρευτεί, το 1958 την Yoko Sugiyama με την οποία είχε αποκτήσει δύο παιδιά. Στις 25.11.1970, αφού φύγανε τα παιδιά του, με τη γυναίκα του, για το σχολείο, ο Mishima έφυγε από το σπίτι, πήγε και βρήκε τέσσερα από τα μέλη τής «Tatenokai» και μετά εισβάλανε στο Υπουργείο Άμυνας, στο Τόκιο, όπου έπιασαν όμηρο το διοικητή του. Ο Mishima  βγήκε στο μπαλκόνι, όπου έβγαλε λόγο στους στρατιώτες, ζητώντας να εξεγερθούν εναντίον τού Συντάγματος, το οποίο είχαν επιβάλει, μετά το τέλος τού Β’ΠΠ, οι Αμερικάνοι καθώς και την επιστροφή στην αυτοκρατορική Ιαπωνία (να σημειωθεί πως όταν ο αυτοκράτορας Χιροχίτο, την 01.01.1946, αποποιήθηκε τη θεϊκή του υπόσταση, αυτό ο Mishima το θεώρησε ως τη μέγιστη προσβολή για την Ιαπωνία). Μετά επέστρεψε στο γραφείο, του διοικητή, και αυτοκτόνησε σύμφωνα με το τελετουργικό των σαμουράι. Ο εραστής του, ένα από τα υπόλοιπα τέσσερα μέλη τής «Tatenokai», δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει το τελετουργικό, αποκεφαλίζοντάς τον. Αυτοκτόνησε όμως και αυτός,, με τον ίδιο τρόπο, ενώ τους αποκεφάλισε αμφότερους ένας από τα υπόλοιπα μέλη. Ο ιαπωνικός λαός στάθηκε με σκεπτικισμό στον τρόπο θανάτου τού Mishima και την τυφλή εμμονή του στις παραδόσεις και θεώρησαν ότι δυσφημεί τη χώρα τους και την προσπάθεια της να εκσυγχρονιστεί. 

Πηγές:

Τα κατωτέρω ποιήματα είναι τα δύο τελευταία του, μεταφρασμένα στα αγγλικά, γραμμένα λίγες ώρες πριν την προαποφασισμένη αυτοκτονία του. 

For many years
he knew restraint,
the warrior with
the restless sword.
But now the time
has come to rise.


The night winds
whispered to me:
Falling petals
find a truth
denied to blossom
on the bough.

Η μετάφραση από τα γιαπωνέζικα τού Alan Ireland. 

Για το τελευταίο, το δεύτερο από τα ανωτέρω – και αναμφίβολα πιο ενδιαφέρον ποιητικά, αφού η ανάγνωσή του, αποστασιωποιημένη από την ιδεολογία τού δημιουργού του, δύναται να ερμηνευτεί, στον αναγνώστη, ως ένα μεγάλο φιλοσοφικό ερώτημα πάνω στη ζωή –
    
散るをいとふ
世にも人にも
さきがけて
散るこそ花と
吹く小夜嵐
η πιο γνωστή αγγλική του μετάφρασή, διαφοροποιημένη σημαντικά τής προηγούμενης, είναι: 

A small night storm blows
Saying 'falling is the essence of a flower'
Preceding those who hesitate


Ακολουθεί μια απόδοσή τους στα ελληνικά:

Για πολλά χρόνια
ζούσε την αυτοσυγκράτηση,
ο πολεμιστής με
το ανήσυχο σπαθί.
Αλλά τώρα ήρθε η ώρα
αντάξιος να φανεί.


Οι άνεμοι τής νύχτας
μου ψιθύρισαν:
Τα πεσμένα πέταλα
βρίσκουνε μιαν αλήθεια
που αρνήθηκε ν’ ανθίσει
στο κλαδί.


Νύχτα. Ο άνεμος μιας μικρής καταιγίδας
Λέγει:  «Η πτώση είν’ η ουσία ενός άνθους»
Προπορευόμενο αυτών που διστάζουν    

Δεν υπάρχουν σχόλια: