Ο Saito Sanki (πηγή πληροφοριών: en.wikipedia.org/Saito_Sanki), κατά κόσμο Saitō Keichoku, γεννήθηκε στις 15 Μάη1900, στην πόλη Tsuyama, της νομαρχίας Okayama, στη δυτική μεριά τής νήσου Honsu στην Ιαπωνία. Ο πατέρας του ήτανε διευθυντής σχολείου και ερασιτέχνης καλλιτέχνης, ποιητής και καλλιγράφος ενώ η μητέρα του ήτανε κόρη ενός υπηρέτη σαμουράι. Ο πατέρας του πέθανε όταν ήταν 6 χρονών και η μητέρα του όταν ήταν 18 χρονών. Τη φροντίδα του ανέλαβε ο κατά 20 χρόνια μεγαλύτερος αδελφός του, Takeo.
Φοίτησε στο μεθοδιστικό σχολείο Aoyama Gakuin, αλλά το άφησε για να γίνει ζωγράφος. Μετά από πιέσεις, από το οικογενειακό του περιβάλλον, να ακολουθήσει μια πρακτική καριέρα, σπούδασε οδοντίατρος στο Nippon Dental College και αποφοίτησε το 1925. Έμαθε ιππασία και απέκτησε άδεια δασκάλου χορού. Παντρεύτηκε, αλλά εξακολουθούσε να διατηρεί εξωσυζυγικές σχέσεις και να ζει ακόλαστα. Στη βρετανική Σιγκαπούρη, όπου εργαζόταν ως διευθυντής τής NYK Line, κάλεσε τον αδελφό του με τη σύζυγό του. Ο αδελφός του αγόρασε ένα κτίριο για να το χρησιμοποιήσει ο Saito ως οδοντιατρείο, αλλά αυτός, ένα του δωμάτιο το μετάτρεψε σε αίθουσα χορού ενώ συχνά έκλεινε το οδοντιατρείο για να παίξει γκολφ. Ο Saito πτώχευσε και μετά από ένα κρούσμα τυφοειδούς πυρετού και το αυξανόμενο αντιιαπωνικό κλίμα υποχρεωθήκανε τα αδέλφια Saito να επιστρέψουν, το 1929, στην Ιαπωνία.
Στην Ιαπωνία, μετά από μια ακόμα επίσης αποτυχημένη απόπειρα να λειτουργήσει οδοντιατρείο, έγινε επικεφαλής τής οδοντιατρικής σε ένα νοσοκομείο στο Soto Kanda του Τόκιο. Εκεί ένας ουρολόγος, συνέλεγε χαϊκού από ασθενείς που τα είχανε γράψει κατά τη διάρκεια των μακροχρόνιων θεραπειών τους, για σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, σκοπεύοντας να τα δημοσιεύσει και κάλεσε τον Saito να συνεισφέρει. Ο Saito αρχικά δεν ενδιαφερόταν, θεωρώντας τα χαϊκού «παλιομοδίτικα πράγματα», αλλά τελικά άρχισε, χωρίς καθοδήγηση, να γράφει haiku, με το ψευδώνυμο Sanki, που σημαίνει «τρεις δαίμονες» και σύντομα αναγνωρίστηκε ως κορυφαίος ποιητής haiku.
Δημοσίευσε τα πρώτα του επαγγελματικά haiku, το 1933, στο περιοδικό «Somato» (Περιστρεφόμενο Φανάρι) και εντάχθηκε στο «Kyōdai Haiku», το οποίο εξέδιδε το Πανεπιστήμιο τού Κιότο, μετατρέποντάς το σε ένα κορυφαίο περιοδικό haiku.
Αρρώστησε από φυματίωση και εγκατέλειψε την οδοντιατρική για να ασχοληθεί με την ποίηση haiku ενώ κάλυπτε τις υποχρεώσεις του δουλεύοντας σε γραφείο εταιρίας ενός φίλου του ορειβάτη, από όταν ήτανε στη Σιγκαπούρη, του Mita Yukio (1900-1989).
Τα χαϊκού του είναι μηδενιστικά και κυνικά, πέρα από τους καθιερωμένους κανόνες. Το 1940 δημοσίευσε την πρώτη του συλλογή χαϊκού, υπό τον τίτλο «Flag».
Το 1940, σε καιρό πολέμου, συνελήφθη από τη μυστική αστυνομία, όπως και άλλοι που είχανε κριθεί ως επικίνδυνοι για το συντηρητικό ιαπωνικό καθεστώς, και φυλακίστηκε. Μετά από περισσότερο από δύο μήνες αποφυλακίστηκε αλλά του απαγορεύτηκε να γράφει.
Το 1942, εγκατέλειψε οριστικά τη σύζυγό του και τον έφηβο γιο τους, στο Τόκιο, και μετακόμισε στην πόλη-λιμάνι Κόμπε όπου έζησε σ’ ένα παλιό ξενοδοχείο γεμάτο με ξένους και bargirls, αλλά καθώς ο 2ος ΠΠ συνεχιζόταν, υπό το φόβο των αεροπορικών επιδρομών, νοίκιασε ένα μεγάλο, αλλά ετοιμόρροπο αγροτικό σπίτι, που αργότερα ονομάστηκε «Sanki Mansion». Οι αλληλεπιδράσεις του με όλους αυτούς τους διαφορετικούς χαρακτήρες, ναύτες και στρατιώτες από όλες τις πλευρές τής σύγκρουσης, καθώς και η μαύρη αγορά για τα καθημερινά είδη πρώτης ανάγκης, καταγραφήκανε σε μια σειρά από ιστορίες, τις οποίες δημοσίευσε στα περιοδικά «Haiku» και «Tenro», τη δεκαετία του 1950. Αργότερα συγκεντρωθήκανε, μεταφραστήκανε στα αγγλικά και εκδοθήκανε υπό τον τίτλο «The Kobe Hotel».
Μετά τον πόλεμο, το 1948, εργάστηκε πάλι ως οδοντίατρος νοσοκομείου στη Neyagawa της Οσάκα. Κοντά και πάλι σε χρεωκοπία, δέχτηκε προσφορά από την Kadokawa Corporation να εκδώσει μηνιαίο περιοδικό για την ποίηση haiku και μετακόμισε στο Τόκιο, το 1954. Δημοσίευσε τρεις ακόμη συλλογές χαϊκού: «Night Peaches» (1948), «Today» (1951) και «Transfiguration» (1962). Παντρεύτηκε πάλι, την Hotta Kikue, αλλά εξακολουθούσε να διατηρεί δεκάδες εξωσυζυγικές σχέσεις.
Αρρώστησε από καρκίνο τού στομάχου. Τέλη τού 1961, υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση και τελικά πέθανε την 1η Απρίλη 1962.
Ακολουθούνε τρία haiku του εμπνευσμένα από το πυρηνικό ολοκαύτωμα στη Χιροσίμα. Η πρώτη απόδοση είναι κατά λέξη (με βάση την αγγλική μετάφραση) και η δεύτερη με έμφαση στον κανόνα των 17 συλλαβών.
In Hiroshima
my mouth opens
when I eat an egg
πηγή: haikuspirit.org.
Στη Χιροσίμα
το στόμα μου ανοίγει
όταν τρώω ένα αβγό
Στη Χιροσίμα
με ορθάνοιχτο στόμα
τρώω εν’ αβγό
Πρωτότυπος, περίεργος, αλλά εύστοχος, ο τρόπος που αποδίδει το πώς τού κόπηκε η λαλιά και έμεινε με το στόμα ανοιχτό, μπρος στο αποτρόπαιο θέαμα τού πυρηνικού ολοκαυτώματος.
Τα επόμενα από τη συλλογή: The Fading Gorden Age of Japanese Poetry (tanka and haiku of the Meiji-Taisho-Showa period) τού Alexander Dolin
In Hiroshima
a pine tree in the evening shadows
stands waiting for death…
Στη Χιροσίμα
ένα πεύκο στις βραδινές σκιές
στέκεται περιμένοντας τον θάνατο…
Στη Χιροσίμα,
ένα πεύκο το βράδυ,
μπρος στο θάνατο
Oh Hiroshima!
I saw apples –
and felt that life is getting better…
Ω Χιροσίμα!
είδα μήλα –
κι ένιωσα πως η ζωή καλυτερεύει…
Στη Χιροσίμα!
μήλα στα δέντρα
η ζωή συνεχίζει!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου