Περί ποιητών ο λόγος! [Ντόρα Βλάσση]

[ πηγή κειμένου: 24γράμματα και ορχήστρα δωματίου ]

Περί ποιητών ο λόγος!

Δεν είναι τελικά τόσο ανώφελο να εγκύπτουμε σε διάφορα θέματα που εν πρώτης βρίσκουμε πως είναι πολύ αφηρημένα ώστε να οριστούν ή πως είναι εξαιρετικά πολυσχιδή ώστε να περιοριστούν σε μία μόνο ερμηνεία. Δεν είναι και τόσο ανώφελο καθώς μπαίνοντας στην διαδικασία να τα ξεψαχνίσεις, ανακαλύπτεις χίλιες ακόμα πλευρές τους ή εν τέλει εντοπίζεις μια σειρά ακόμα λόγους για να δεθείς μαζί τους πιο άρρηκτα. Το αισθάνομαι τώρα , που πέρασα τόση ώρα κοιτάζοντας εκείνη την λέξη σε σημείο να με ενοχλεί η οξύτητα της. Γιατί θέλησα να σταθώ πρώτα στην ίδια την ποίηση πριν ασχοληθώ με τον ποιητή.

Νομίζω πως λεπτολόγησα υπερβολικά μέσα μου , γιατί ένιωσα να αλλάζω πολλά πρόσωπα και πολλές ιδιότητες καθώς μάλωνα με την λέξη, με την ιδιότητα , με τον άνθρωπο. Τόσο που το όλο εγχείρημα άρχισε να μοιάζει με λεπτότατη επέμβαση κι ύστερα με κανονική σφαγή. Κατάλαβα τελικά, πως δεν είναι και τόσο αφηρημένος ο όρος και πως ο λόγος που αδυνατούσα να βρω μια κάπως εύστοχη αλλά και περιεκτική ερμηνεία , ήταν ότι εξαρχής ήμουν αποφασισμένη να αντιμετωπίσω το ερώτημα όσο το λιγότερο δυνατό ποιητικά μπορούσα , θέλοντας να αποφύγω μια προσέγγιση υπερρεαλιστική ή λυρική. Αποφάσισα ασυνείδητα, πως αυτή την φορά ήθελα μια απάντηση τραχιά , ακιδωτή , στρυφνή σχεδόν. Ήθελα να δω τον ποιητή με τα μάτια κάποιου ξένου με την ίδια την ποίηση , με τα μάτια κάποιου μάλιστα που κουβαλάει μια προκατάληψη και μία τάση προς απαξίωση. Κάτι λειτούργησε αντίστροφα μέσα μου και είχε έναν δαιμονικό αντίλογο προς κάθε σκέψη ευμενώς διακείμενη προς την ποίηση και τους ποιητές. Έτσι πίστεψα, πως θα κατάφερνα να ξορκίσω τα συναισθήματα εκείνα, που θα οδηγούσαν στη δημιουργία μιας αγιογραφίας των ποιητών, χωρίς καμία τήρηση των αποστάσεων που εξασφαλίζουν μια αντικειμενική τοποθέτηση.

 Ήταν εξαιρετικά μάταιη όλη αυτή η διαδικασία που θέλησα να ακολουθήσω , γιατί ανεξαρτήτως των όρων που έθεσα αυθαίρετα στον εαυτό μου , θέλοντας να αποποιηθώ ίσως την προσωπική μου συγγένεια με την ποίηση ,-καθώς σκόπευα την λέξη με μια ματιά οξύληκτη τόσο που τελικά θα προσέγγιζα το πτώμα του ποιητή , όπως θα το είχε καταντήσει η αρχική μου αναίτια τελικά διάθεση να τον σταυρώσω- ,διείδα ανάμεσα στους φθόγγους , τον ίδιο τον Ποιητή με την ιδιότροπη αλλά σίγουρα ενστικτώδη και όχι απολύτως ενσυνείδητη μανία του να κατακτήσει την αριστοτεχνία ενός μέγιστου χειρόνακτος-δημιουργού. Μια ελλοχεύουσα, αυθόρμητη εν τούτοις, αγωνία να ανακατευτεί με όλα τα στοιχεία κι απ' αυτά , απ' το υλικό τους να βγάλει μια νέα φωτιά ,δηλαδή ένα νέο στοιχείο ,που θα κάνει τον κόσμο αλλιώτικο απ' ότι είναι και θα αποτελέσει την πεμπτουσία του έργου του. Ένα νέο Προμηθέα, δηλαδή ένα νέο σωτήρα ,που θα τα βάλει ακόμα και με τα αήττητα. Ένα νέο αετό, δηλαδή έναν νέο εχθρό  και μια σειρά από αμέτρητα συκώτια για να έχει να αντικαθιστά πάντα το εκάστοτε εκλιπόν ο μέγας κλέφτης. Η ιδιαιτερότητα του ποιητή ,καθώς και η ενυπάρχουσα μαγεία ή η μαγευτική του ικανότητα έγκειται στο να είναι πότε ο Προμηθέας , πότε το αετός, πότε το συκώτι , πότε οι θυμωμένοι Θεοί ή χώρια απ' αυτούς ,δεσποτική και άσιστη η ίδια τους η μήνις , πότε η φωτιά και πότε όλα αυτά μαζί. Ένας ταχυδακτυλουργός δηλαδή που διακινδυνεύει κάθε στιγμή να χαθεί μέσα σε ένα ράμφος- με το αρπακτικό ένστικτο ενός αετού σε παροξυσμό- , ή να καρφιτσωθεί σε ένα βράχο ή σ' έναν σταυρό παριστάνοντας πως έχει εκείνη την απαραίτητη γενναιότητα ώστε να σηκώσει στους ώμους του τις αμαρτίες της ανθρωπότητας ολόκληρης κιόλας , όντας ο ίδιος ανθρωπινότερος του ανθρώπου και ηρωικότερος του ήρωα. Ύστερα μπορεί ακόμα να κατακεραυνώνει και να στήνει μέσα στην ποίηση του δικαστήρια, στα όποια απονέμει τα δέοντα σε στοιχεία και στοιχειά δυνατότερα του ιδίου κι ύστερα μπορεί να χάνεται ως ελάχιστος μπροστά σ’ όλα και να μην είναι τίποτα πιο πολύ από έναν περιφερόμενο παρατηρητή ή μια περιφερόμενη σφαίρα φωτιάς καθόλα πνευματική, που παρ’ όλ’ αυτά μπορεί με μια αδέσποτη σπίθα της ν’ ανάψει ολόκληρη πυρκαγιά μέσα στην οποία θα σταθεί άκαφτος αυτός ή σκέτη στάχτη .

Ο ποιητής αρέσκεται να παίζει χιλιάδες ρόλους χαμένος μέσα σε έναν κόσμο που επιτρέπονται και που μπορούν να συμβούν όλα. Νιώθω, πως δεν είναι τελικά δυνατόν να ορίσει κάποιος  εύστοχα το τί είναι ο ποιητής , αν δεν γίνει για μια στιγμή κι ο ίδιος ποιητής. Και πρέπει να παραδεχτώ πως αύριο είναι βέβαιο πως θα έχω αλλάξει ριζικά άποψη κι αυτή η κουβέντα δεν θα τελειώσει ποτέ .Αλλά μ' αρέσει να τον ονειρεύομαι έτσι. Εκείνος που διασταυρώνεται με τον εαυτό του και πιο αρπακτικός από το εκάστοτε όρνιο , σημαδεύει κάθε του ζωτικό όργανο και το ξεπαστρεύει. Εκείνος που σαν ανειρήνευτος φώσφορος της Βολωνίας , τις ηλιόλουστες μέρες μαζεύει φώς κι όταν οι συγκυρίες -κοινωνικές , πολιτικές ή και ιδιωτικές- φέρνουν ένα σκοτάδι ολόπυχτο και ανυπέρβλητο , τότε εκείνος ακτινοβολεί  αγρίως το φυλαγμένο φώς και σχίζει με ένα πλήθος όλκιμων ή λεπιδωτών λέξεων τον ζόφο. Κι ύστερα έχει μια τόσο μακάβρια αλλά και τόσο διεστραμμένη γοητεία να είσαι ο δήμιος του εαυτού σου , να αποθεώνεσαι μέσα στην πλήρη αθώωση σου ή να καταντάς. Να γλεντάς  την ίδια σου την σήψη.

Τελειώνοντας συνειδητοποιώ πως όταν προσεγγίζει κάποιος θέματα περί ποίησης ή περί ποιητών, είναι βέβαιο πως θα το κάνει τελικά ποιητικά. Κι αν η μοίρα του ποιητή  είναι να είναι αιωνίως ασθενής ,που πάσχει απ' το μικρόβιο της τέχνης του , τότε θα πρέπει να είναι ένας ευτυχής ασθενής , ορθάνοιχτος και δεκτικός σ’ όλα τα μαγέματα. Έτσι αν πρέπει κάπως να οριστεί ο ποιητής , ας οριστεί αυτή τη στιγμή ως ένας ακόμα Προμηθέας,-κλέφτης μιας διαφορετικής φωτιάς κάθε φορά- και την αμέσως επόμενη ως ο πιο αγαπημένος εχθρός του ίδιου του εαυτού του ,- θρεφόμενος απ' τις ίδιες τις σάρκες του- και την άλλη στιγμή ας οριστεί ως κάτι άλλο κι ύστερα ως κάτι άλλο κι ας μην έχει τέλος αυτός ο κατάλογος.