ΜΙΑ ΒΡΑΔΙΑ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΛΟΥΗ
Με την ευκαιρία της έκδοσης του τεύχους 15 του Φαρφουλά, διοργανώνουμε μια βραδιά στη μνήμη του Μανώλη, του Λούη. Καλούμε όλους τους φίλους την Τετάρτη 14 Νοεμβρίου 2012, στις 9.00 μ.μ. στο καφενείο Τα Κανάρια (Πλαταιών & Κεραμικού στον Κεραμεικό) για να τιμήσουμε την μνήμη του και να θυμηθούμε (…τι να πρωτοθυμηθούμε!) για τον Μανώλη.
ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΛΟΥΗ
Κείμενο από τον Φαρφουλά, τεύχος 15, Φθινόπωρο 2012.
Στις 26 Ιανουαρίου του 2012 έφυγε απ’ τη ζωή στα 84 χρόνια του, ο φίλος μας, ο Μανώλης Αυτιάς, ο περίφημος Λούης που η ζωή του ενέπνευσε τον συγγραφέα Κώστα Μουρσελά να γράψει το αριστουργηματικό του μυθιστόρημα Βαμμένα κόκκινα μαλλιά. Στις 26 Οκτωβρίου 2011, Αγίου Δημητρίου ανήμερα, είχε έρθει στα εγκαίνια του βιβλιοπωλείου μας, εμφανώς καταβλημένος από την ασθένεια που τότε μόλις άρχισε και του εκδηλωνόταν. Λίγο μετά μπήκε στο νοσοκομείο. Πάλεψε για τρεις μήνες με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο, με δύναμη και αξιοπρέπεια, ώσπου έφυγε για πάντα από κοντά μας, μια παγωμένη χειμωνιάτικη νύχτα.
Ο Μανώλης ήταν ο εμψυχωτής και ο πολύτιμος συμπαραστάτης μας από τα πρώτα βήματα του περιοδικού και των εκδόσεών μας. Το 1ο τεύχος του Φαρφουλά αντί για editorial ξεκίνησε με ένα ποίημά του, το «Μάθε παιδί μου Ιστορία» (το αναδημοσιεύουμε παρακάτω). Μαζί δουλέψαμε το τεύχος 2 που ήταν αφιερωμένο στο Πέραμα και τους λαϊκούς καλλιτέχνες του. Το Πέραμα ήταν η πόλη που ζούσε όταν δεν ταξίδευε, και εκεί που πήγε σχολείο ενώ ήταν πάνω από 70 χρονών. Σε διάφορα άλλα τεύχη είχαμε την τιμή να μας εμπιστευτεί και να δημοσιεύσουμε ποιήματα και κείμενά του, αν και ο Λούης δεν νοιαζόταν ιδιαίτερα να γράψει. Έγραψε για μερικές ξεχωριστές μορφές του Περάματος, την Νίκη Γαρίδη και τον περίφημο Γαρδούμπα, για τον φίλο και συνάδελφό του στα βαπόρια, τον ποιητή Νίκο Καββαδία, αλλά και ένα συγκινητικό κείμενο στο τεύχος 11 για τον Καραγκιόζη και την Κατοχή. Συνέβαλε επίσης τα μέγιστα στην έκδοση από τον Φαρφουλά του βιβλίου του Ηλία Κωστόπουλου Αρχίλοχος, «μοιχός, υβριστής και λάγνος», μιας και ο Αρχίλοχος ήταν μία από τις σημαντικές ιστορικές μορφές που υπεραγαπούσε, όπως υπεραγαπούσε τον Επίκουρο, τον Καραϊσκάκη και τον Παπαδιαμάντη, και από τους νεότερους τη Λιλή Ζωγράφου και τους ποιητές Φώτη Αγγουλέ και Τεύκρο Ανθία.
Ο Μανώλης μας έμαθε, με παραβολές, με παραμύθια, με ψέματα –ναι, ακόμα και με ψέματα– και κυρίως με το παράδειγμά του, αλλά χωρίς ποτέ να γίνεται διδακτικός, μας έμαθε να αγαπάμε την Αλήθεια. Την Αλήθεια, όχι μόνο με την στενή έννοια, δηλαδή την αλήθεια ενός γεγονότος όπως έγινε, αλλά και όπως θα ήταν δίκαιο να είχε γίνει, ή όπως έγινε και παρερμηνεύτηκε, ξεχάστηκε, αποσιωπήθηκε. Μας έμαθε επίσης να αγαπάμε την Ομορφιά, που όπως η Αλήθεια είναι κι αυτή πολλές φορές κρυμμένη ή ασχημάτιστη και πρέπει ο άνθρωπος να αγωνιστεί, είτε για να την ανακαλύψει, είτε για να την πλάσει ο ίδιος. Γι’ αυτό και ο Μανώλης αγαπούσε τους ποιητές και τους καλλιτέχνες, γιατί πλάθανε την ομορφιά, όπως ο φίλος του από το Πέραμα, ο γλύπτης Αντώνης Μορφόγλου. «Δυο λαμπάδες πρέπει να ανάβει ο άνθρωπος. Μία για την Αλήθεια και μία για το Κάλλος», έλεγε συχνά.
Έτσι και η αλήθεια του Μανώλη, όπως και ο ίδιος άλλωστε, και η ίδια του η ζωή, και η όποια του ιστορία, ξέφευγε διαρκώς, απελευθερωνότανε απ’ τα όρια της πεζής πραγματικότητας, γινόταν παραμύθι αληθινό, όπως αληθινά παραμυθένιος ήταν και ο ίδιος με τις απίθανες τρέλες, τα καμώματα και τα θρυλικά κατορθώματά του, που δεν τα χωράει ανθρώπου νους, γιατί τα γέννησαν οι θάλασσες που ταξίδεψε και τα πήρανε τα αστέρια που ταξιδεύει…
Διαμαντής Καράβολας
ΜΑΘΕ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ
Μάθε παιδί μου Ιστορία
είναι τ’ ανθρώπου η αμαρτία.
Όπως το λέει κι ο ποιητής
που είναι του κόσμου εκπαιδευτής:
Από την φυλακή και την εξορία
η ΝΕΑ του κόσμου ξεκινά Ιστορία.
Μάθε παιδί μου Ιστορία
να μη θυμώνει κι η δασκάλα,
να μη σε βάνει τιμωρία
κάτω από τη σκάλα.
Μάθε παιδί μου Ιστορία.
Πιστεύω θα σου χρειαστεί.
Μάθε την έστω κι όπως την ξέρουν οι τρελοί
κι ως από την ανάποδη την λένε
ίσως να είν’ η πιο σωστή.
Μάθε παιδί μου Ιστορία.
Είναι του κόσμου η πορεία.
Μάθε την από τον Θουκυδίδη
(τον γυιο τ’ Ολόρου)
τον Αλιμούσιον
«από τον δημήγορο τον περιούσιον».
Ή μάθε την όπως την έλεγε ο Ξενοφώντας
και τα οικονομούσε
που ήξερε την αλήθεια: Μα την ξεχνούσε.
Μάθε παιδί μου Ιστορία.
Θα σου χρειαστεί ακόμα (για την ’κονόμα).
Δεν θα ’χεις πια καμιά απορία.
Ή στ’ απόσπασμα σε πάνε,
ή κρατάς γερά στο μετερίζι,
ή όπου αλλού η ζωή σ’ ορίζει
μάθε την όπως την λέει
ο Μπερτόδουλος ο επικός,
ο διαολοδιαλεκτικός.
Μάθε παιδί μου Ιστορία.
Και μην έχεις απορία
είναι χρήσιμη (σαβούρα)
σ’ οποιαδήποτε (αβαρία).
Μάθε παιδί μου Ιστορία.
Κι ας κρύβει αλληγορία.
Μάθε την όπως την λένε οι Εμβαγάσηδες,
κι οι εμβαγασωμένοι
(που όσο κι αν την κουρέλιασαν,
στο τέλος κάτι μένει).
Τ’ ανθρώπου –ολόρτου, ριζικό «όπου του μέλει»
κι ακόμα σε κατάξερο αραξοβόλι
να ξεχωρίζει, να μπορεί, να ξέρει
«πως οι άνθρωποι γίνονται θεοί
γίνονται και διάβολοι».
Είναι η μόνη, που και στους αγέννητους,
κάτι θα φέρει.
Μάθε παιδί μου Ιστορία.
Δεν έχει διόλου λογική, μα έχει αιτιότητα.
Κι ας την μάθουν όλοι
όπου στην ξέρα που προσάραξε
η ανθρωπότητα
λίγο πολύ όλοι μας φταίμε
κι ουχί καμιά θεότητα.
Μάθε παιδί μου Ιστορία.
Είναι μια παρηγορία.
Θα ξεκινήσει πάλι
τ’ ανθρώπου η ασίγαστη η πάλη
όλο ψηλότερα να φτάσει
και να μην καθησυχάσει
όλο να γράφει ιστορία
κι ας έχει φασαρία
από κάθε μισαλλόδοξη μαρία (μορία).
Σημείωσης: Η περισπωμένη εμφαίνει την προστακτική και ευγενής αλαργεύει την ευκτικήν. Όπου χρειάζονται περισπωμέναι θέσατέ τας, θα σας τις χρωστώ.
Ο Μανώλης που από αόριστος έγινε παρακείμενος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου