Εικόνες από το λόφο Φασκομηλιά, μεταξύ Βάρης και Βουλιαγμένης, είχαμε παρουσιάσει και πριν τέσσερις μήνες.
Τον επισκεφτήκαμε και το πρωινό τής 7ης Οκτώβρη 2021 και η διαδρομή που ακολουθήσαμε (σημειώνεται στο χάρτη από τη wikimapia που προηγείται των εικόνων) μας επιφύλαξε μερικές ευχάριστες εκπλήξεις.
Πρόκειται για δυο αρχαίες οχυρωματικές θέσεις (έχουνε σημειωθεί στον ανωτέρω χάρτη) για τις οποίες δεν βρήκα κάποια στοιχεία στο διαδίκτυο.
Ότι πρόκειται για αρχαία οχυρωματικά έργα (και όχι νεότερα) είναι προσωπική εκτίμηση, η οποία δικαιολογείται από τη θέση τους.
Κατ’ αρχήν, για να συνειδητοποιήσουμε το γιατί τα κατασκεύασαν εκεί και ιδίως το τείχος θα πρέπει να ξεχάσουμε:
Τη σημερινή οικιστική κατάσταση τού λεκανοπεδίου τής Αθήνας και των παράλιων στο Σαρωνικό κόλπο περιοχών από τον Πειραιά και ανατολικά (που εφεξής θα ονομάζουμε Λεκανοπέδιο)
και το σημερινό οδικό δίκτυο.
Από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι τα πρώτα χρόνια μετά τη σύσταση του νεότερου ελληνικού κράτους, η οικισμένη περιοχή στο Λεκανοπέδιο ήταν πολύ περιορισμένη αφήνοντας το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος για καλλιέργεια, κτηνοτροφία ή με δάση και χορτολιβαδικές εκτάσεις.
Ειδικότερα η οδική πρόσβαση στο Λεκανοπέδιο γινόταν:
Από δυτικά μέσω τής Ιεράς Οδού (που ιδίως τα αρχαία χρόνια ήταν απόρθητη σε περίπτωση εισβολής) ή μέσω του περάσματος μεταξύ Πάρνηθας και Ποικίλου Όρους, που ήταν ο δρόμος μέσω του οποίου εισβάλανε στο λεκανοπέδιο από την Πελοπόννησο.
Από βόρεια μέσω της διαδρομής που ακολουθεί ο Κηφισός αλλά απ’ ό,τι φαίνεται οι δρόμοι από τη Βοιωτία που περνούσαν μέσω περασμάτων στους ορεινούς όγκους, δυτικά τής Πάρνηθας, και το λεκανοπέδιο τής Ελευσίνας ήταν πιο συνηθισμένοι. Γι’ αυτό και σε αυτά τα περάσματα βρίσκονται πολλά αρχαία οχυρά και φρυκτωρίες.
Από ανατολικά, παράλιο πέρασμα, όπως περνάει σήμερα ο δρόμος από τη Βάρκιζα, τα λιμανάκια και τη Βάρη, δεν υπήρχε. Οι κύριοι δρόμοι ήταν:
από το Σταυρό Αγ. Παρασκευής, μεταξύ Υμηττού και Πεντέλης και
από το διάσελο μεταξύ Λαθούριζας και νότιου Υμηττού (τα σημερινά Βλάχικα Βάρης).
Πολύ σημαντικό πέρασμα, το οποίο φυλασσόταν με οχυρά, ήταν η Σφηττία Οδός, που ερχόταν από το Λαύριο, την Κρωπία (Κορωπί) και κατέληγε Αθήνα μέσω Αιξωνής.
Περάσματα υπήρχανε και μεταξύ των λόφων (Λαθούριζα, Πευκωτό, Ξερόχαβος και Φασκομηλιά), όχι πάντως κατάλληλα να περάσει ο όποιος επίδοξος εισβολέας από ανατολικά, όπως και αυτό που διατρέχει, από ανατολικά προς τα δυτικά, το λόφο Φασκομηλιά (το έχουμε σημειώσει στο χάρτη), το οποίο συνίσταται από δυο μικρές, η μια στην ευθεία με την άλλη, βατές αβαθείς κοιλάδες: Ξεκινώντας από ανατολικά, όπου βρίσκεται το ερειπωμένο τείχος και ψηλότερά του, στην άλλη πλευρά, η μικρότερη οχυρωματική θέση (πιθανόν και φρυκτωρία), ανεβαίνει ομαλά στα 81 μ. από όπου αρχίζει η άλλη που καταλήγει βόρεια τής Λίμνης Βουλιαγμένης.
Αρχαία οχύρωση / τείχος:
Αρχαία οχυρωματική θέση:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου