24 Νοεμβρίου 2020

Le vase brisé [Sully Prudhomme, μετ. ΦΚ]


Le vase brisé 
(Stances et Poèmes-1865)

Le vase où meurt cette vervaine
D'un coup d'éventail fut fêlé ;
Le coup dut l'effleurer à peine,
Aucun bruit ne l'a révélé.

Mais la légère meurtrissure,
Mordant le cristal chaque jour,
D'une marche invisible et sûre
En a fait lentement le tour.

Son eau fraîche a fui goutte à goutte,
Le suc des fleurs s'est épuisé ;
Personne encore ne s'en doute,
N'y touchez pas, il est brisé.

Souvent aussi la main qu'on aime
Effleurant le coeur, le meurtrit ;
Puis le coeur se fend de lui-même,
La fleur de son amour périt ;

Toujours intact aux yeux du monde,
Il sent croître et pleurer tout bas
Sa blessure fine et profonde :
Il est brisé, n'y touchez pas.

Το ραγισμένο ανθογυάλι
(Στροφές και Ποιήματα-1865)

Το ανθογυάλι,  όπου μία λουίζα εκεί μαραζώνει,
Με ένα χτύπημα καίριο μια βεντάλια πληγώνει.
Ένα χτύπημα, που μόλις το ανθογυάλι αγγίζει, 
Δίχως ίχνος θορύβου εκείνο ραγίζει.

Μα η απαλή κι ωστόσο δυνατή λαβωματιά,
Που κάθε μέρα το κρύσταλλο δαγκώνει,
Με αθέατη  και σίγουρη περπατησιά 
Αργά-αργά εκεί στο γύρο του απλώνει.

Σταγόνα – σταγόνα το δροσερό νερό του κύλησε. 
Ο χυμός των ανθών τώρα πια απ’ το βάζο ξεχείλισε.
Κανένας  πια  δεν αμφιβάλλει,
Είναι σπασμένο, μην το αγγίζετε πάλι.

Συχνά ακόμη ένα χέρι λατρεμένο απλώνει,
Την καρδιά του αγγίζει και το πληγώνει.
Αφού η καρδιά του ραγίζει απ’ αυτόν που αγαπάει
Ο ανθός της αγάπης της χάνεται, πάει.

Πάντα άθικτο απ’ του κόσμου τη ματιά,
Νοιώθει να αυξαίνει και να κλαίει σιγά
Η πληγή  η αχνή και βαθιά:
Το ανθογυάλι έχει σπάσει, μην το αγγίζετε πια.


Συλλύ Πρυντόμ – Σύντομη Βιογραφία, Κριτική Παρουσίαση και Εργογραφία

Βιογραφία
Ο Ρενέ-Φρανσουά-Αρμάν Πρυντόμ (René-François-Armand Prudhomme) (1839 -1907), γνωστός ως Συλλύ Πρυντόμ (Sully Prudhomme), ήταν Γάλλος ποιητής και δοκιμιογράφος, νικητής του πρώτου Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1901.
Ο Πρυντόμ αρχικά σπούδασε για να γίνει μηχανικός, αλλά άλλαξε τα ενδιαφέροντά του προς τη φιλοσοφία και την ποίηση. Δήλωσε πως ο σκοπός του ήταν να δημιουργήσει επιστημονική ποίηση για την μοντέρνα εποχή. Ως χαρακτήρας ήταν συνειδητοποιημένος και μελαγχολικός και ήταν μέλος της σχολής του Παρνασσισμού, αν και την ίδια στιγμή το έργο του επιδεικνύει χαρακτηριστικά αμιγώς δικά του.
Ο πατέρας του Πρυντόμ ήταν καταστηματάρχης. Ο Πρυντόμ φοίτησε στο Λύκειο Βοναπάρτη (Lycée Bonaparte), αλλά διέκοψε τις σπουδές του. Εργάστηκε για μικρό χρονικό διάστημα στην περιοχή Κρεζό - Creusot, στο χυτήριο Σνάιντερστηλ-Schneidersteel και έπειτα ξεκίνησε να σπουδάζει νομική σε ένα συμβολαιογραφικό γραφείο. Η ευνοϊκή υποδοχή των πρώιμων ποιημάτων του τον ενθάρρυνε να ξεκινήσει μια λογοτεχνική καριέρα.

Συγγραφή
Η πρώτη του συλλογή, Στροφές και Ποιήματα (Stances et Poèmes-1865), επαινέθηκε από τον Σαιντ-Μπεβ (Sainte-Beuve). Περιλάμβανε το πιο φημισμένο ποίημά του, Το ραγισμένο ανθογυάλι (Le vase brisé). Δημοσίευσε περισσότερη ποίηση πριν την έναρξη του Γαλλο-Πρωσσικού Πολέμου. Αυτός ο πόλεμος, για τον οποίο αναφέρθηκε στο ποίημα Πολεμικές Εμπειρίες-Impressions de la guerre (1872) και στο ποίημα Η Γαλλία-La France (1874), επιδείνωσε την υγεία του.
Κατά την διάρκεια της καριέρας του, ο Πρυντόμ σταδιακά μετατοπίστηκε από το συναισθηματικό ύφος των πρώτων βιβλίων του προς ένα πιο προσωπικό ύφος, το οποίο ενοποίησε την Σχολή του Παρνασσισμού με τα φιλοσοφικά και επιστημονικά θέματα. Έμπνευσή του αποτέλεσε το ποίημα Περί της φύσεως των πραγμάτων (De rerum natura) του Λουκρητίου, για το πρώτο βιβλίο του οποίου έκανε τη μετάφραση. Η φιλοσοφία του εκφράστηκε στο ποίημα Η Δικαιοσύνη-La Justice (1878) και στο ποίημα Η Ευτυχία-Le Bonheur (1888). Η ακραία οικονομία των στυλιστικών μέσων, ωστόσο, που χρησιμοποιούνται σε αυτά τα δυο ποιήματα κρίθηκε ότι θέτει σε κίνδυνο την ποιητική τους ποιότητα, χωρίς να προωθεί τις αξιώσεις τους ως φιλοσοφικά έργα.
Ο Πρυντόμ εξελέγη μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας το 1881. Το 1895 ακολούθησε η δεύτερη διάκριση, όταν εξέλεγη Ιππότης της Λεγεώνος της Τιμής (Chevalier de la Légion d’honneur).
Μετά την έκδοση του ποιήματος Le Bonheur, ο Πρυντόμ εγκατέλειψε την ποίηση και άρχισε να γράφει δοκίμια για την αισθητική και την φιλοσοφία. Δημοσίευσε δυο σημαντικά δοκίμια : Η Έκφραση στις καλές τέχνες-L'Expression dans les beaux-arts (1884) και Στοχασμοί πάνω στην τέχνη των στίχων-Réflexions sur l'art des vers (1892), μια σειρά άρθρων για τον Μπλαιζ Πασκάλ-Blaise Pascal στο περιοδικό Η Επιθεώρηση των δύο κόσμων-La Revue des Deux Mondes (1890), ένα άρθρο (Η ψυχολογία της Ελεύθερης Βούλησης - La Psychologie du Libre-Arbitre, 1906) στο περιοδικό Μεταφυσική και Ηθική Επιθεώρηση-Revue de métaphysique et de morale.

Βραβείο Νόμπελ 
Ήταν ο πρώτος συγγραφέας, ο οποίος έλαβε το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας (που του δόθηκε ως «αναγνώριση της ιδιαίτερης ποιητικής σύνθεσής του, η οποία αποδεικνύει τον υψηλό ιδεαλισμό, την καλλιτεχνική τελειότητα και έναν σπάνιο συνδυασμό των ιδιοτήτων τόσο της καρδιάς όσο και του μυαλού»).
Αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων, τα οποία έλαβε από το Βραβείο Νόμπελ, στην δημιουργία ενός Βραβείου Ποίησης, το οποίο απονέμεται από την Εταιρεία Λογοτεχνών-Société des gens de lettres. Το 1902 ίδρυσε την Εταιρεία Γάλλων Ποιητών-Société des poètes français με τους Ζοζέ-Μαρία ντε Ερεντιά - José-Maria de Heredia και Λεόν Ντιέρξ - Léon Dierx.
Θάνατος 
Η βεβαρημένη υγεία του (η οποία του δημιουργούσε προβλήματα από το 1870) τον ανάγκασε να ζήσει σχεδόν ως ερημίτης στο Σατναί-Μαλαμπρύ - Châtenay-Malabry, υποφέροντας από κρίσεις παράλυσης, ενώ συνέχιζε να γράφει δοκίμια. Πέθανε ξαφνικά στις 6 Σεπτεμβρίου 1907 και ετάφη στο Περ-Λασαίζ - Père-Lachaise στο Παρίσι.

Βιβλιογραφία 
Ποίηση 
Στροφές και ποιήματα (Stances et poèmes), 1865.
Οι δοκιμές (Les épreuves), 1866.
Τα ποιήματα της μοναξιάς (Les solitudes: poésies, [Paris]), 1869.
Οι μοίρες (Les destins, 1872.
Η Γαλλία (La France), 1874.
Τα μάταια χάδια (Les vaines tendresse)s, 1875.
Το Ζενίθ (Le Zénith), εκδοθέν από την Revue des deux mondes, 1876.
Η δικαιοσύνη (La justice), 1878.
Ποιήματα (Poésie), 1865-88, 1883-88.
Το πρίσμα, διάφορα ποιήματα (Le prisme, poésies diverses, [Paris]), 1886.
Η ευτυχία (Le Bonheur), 1888.
Ναυάγια (Épaves), 1908.
Πρόζα 
Έργα του Συλλύ Πρυντόμ (ποίηση και πρόζα), 8 τόμοι, 1883-1908.
Τί γνωρίζω (Que sais-je?) (φιλοσοφία), 1896.
Ποιητική διαθήκη (Testament poétique) (δοκίμια), 1901.
Η αληθινή θρησκεία κατά τον Πασκάλ (La vraie religion selon Pascal) (δοκίμια), 1905.
Προσωπικό ημερολόγιο : στοχασμοί με τη μορφή επιστολών (Journal intime: lettres-pensée), 1922.

Δεν υπάρχουν σχόλια: