Εικόνες από την περιοχή των Πηγών τής Κρύας, στη Λιβαδειά, το περίφημο Τροφώνιο Άντρο – Μαντείο Διός και το καταλανικό κάστρο (σ.σ. οι καταλανοί το 1311 μ.Χ καταλάβανε τη Βοιωτία και την είχαν υπό την εξουσία τους μέχρι το 1430 μ.Χ όταν, για τρεις δεκαετίες πέρασε στα χέρια των ισπανών Ναβαρραίων, και μετά των οθωμανών) και τη διαδρομή τού ποταμού Έρκυνα στη Λιβαδειά, έχουνε παρουσιαστεί στο παρόν ιστολόγιο πριν από οκτώ χρόνια:
Το πρωινό τού Σαββάτου 22 Νοέμβρη 2025, ακολούθησα τη διαδρομή μες στο πανέμορφο φαράγγι τής Έρκυνας, από το σημείο που τελειώνει η ρεματιά και ξεκινάει ο ποταμός, δηλαδή τις πηγές τής Κρύας και το Τροφώνιο Άντρο, σε ένα σύντομο (η ρεματιά στην κοίτη έχει μήκος περί τα 1.400 μ.), εύκολο, σηματοδοτημένο, αλλά που απαιτεί πολύ προσοχή, μονοπάτι (σ.σ. σε κάποια σημεία που το μονοπάτι είναι πολύ στενό, ο πεζοπόρος είναι εκτεθειμένος σε γκρεμό) με το «τρίχινο γεφύρι» και το ανέβασμα στο χώρο τού Σπηλαίου Ζωοδόχος Πηγή και το εκκλησάκι Ιερουσαλήμ.
Η διαδρομή έχει σημειωθεί στο χάρτη από το Google earth:
Το «τρίχινο γεφύρι» φτιάχτηκε στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας ως υδατογέφυρα ενώ πρόσφατα έγιναν εργασίες συντήρησής του. Μάλιστα, όπως θα φανεί και στις εικόνες, μεγάλο μέρος τού σημερινού μονοπατιού ήταν υδραύλακας και σε αρκετά σημεία του διακρίνονται οι πήλινοι αγωγοί καθώς και τα αναλημματικά πέτρινα τοιχία προστασίας, του υδραύλακα, από τις κατολισθήσεις και τη διάβρωση.
Μετά το γεφύρι, το μονοπάτι διακλαδίζεται σε δύο παράλληλα που μετά από λίγες δεκάδες μέτρα συναντιούνται και συνεχίζουνε πάλι ως ένα. Το ένα (αυτό που πήρα πηγαίνοντας) κινείται σε πιο ασφαλές έδαφος ενώ το άλλο (αυτό που πήρα επιστρέφοντας) πιο κάτω, προς την κοίτη, και ακολουθεί τον παλιό υδραύλακα.
Το Τροφώνιο Άντρο (αυτή την εποχή τω νερά είναι πεσμένα ενώ την Άνοιξη, το έδαφος στη βάση των βράχων είναι καλυμμένο με νερό):
Το μονοπάτι προς το «τρίχινο γεφύρι»:
 |
| Εδώ το μονοπάτι ανεβαίνει την πλαγιά. |
 |
| Κάτω διακρίνεται η κοίτη τής ρεματιάς τού φαραγγιού ενώ πάνω δεξιά η εκκλησία Αγ. Σοφία στο καταλανικό κάστρο. Η υπόψη εκκλησία διακρίνεται και σε άλλες εικόνες κατωτέρω. Από κάποια σημεία μάλιστα η θέα της είναι εξαιρετική. |
Το «τρίχινο γεφύρι»*, σήμερα έχει, και δίκαια, χαρακτηριστεί ως διατηρητέο μνημείο:
Από εκεί συνέχισα (σ.σ. όπως ήδη ανέφερα πήρα το μονοπάτι αριστερά το οποίο συναντά το άλλο λίγο μετά, στο σημείο τής δεύτερης κατωτέρω εικόνας) έχοντας αρχικό στόχο να περάσω πάνω από το γκρεμό που δεσπόζει τής Κρύας, να πάω στο εκκλησάκι Ιερουσαλήμ από βορειοανατολικά και να κατέβω τα σκαλάκια προς την Κρύα. Αλλά φτάνοντας στην εγκαταλελειμμένη στάνη (βλέπε την τέταρτη εικόνα κατωτέρω) διαπίστωσα ότι μετά υπήρχανε κοπάδια, που βοσκούσαν ελεύθερα, με τσοπανόσκυλα, οπότε επέστρεψα…
…αλλά παίρνοντας μέχρι το γεφύρι το άλλο μονοπάτι:
Στο Σπήλαιο Ζωοδόχος Πηγή με το εκκλησάκι Ιερουσαλήμ, ανέβηκα ακολουθώντας τα σκαλάκια που ξεκινούν λίγο μετά το υπαίθριο θέατρο στην Κρύα, τα οποία ανεβαίνουνε περί τα 160 μ. ύψος.
Μια σπηλίτσα λίγο πριν το πρώτο εκκλησάκι στο βράχο…
…και το εκκλησάκι με την υπέροχη θέα προς τη Λιβαδειά, το βράχο με το καταλανικό κάστρο (σ.σ. στη βάση του, κάτω δεξιά, διακρίνεται μια σπηλιά, στην οποία πήγα μέσω ενός μικρού μονοπατιού – βλέπε τις τελευταίες εικόνες στο παρόν) ενώ αριστερά ξεχωρίζει ο Παρνασσός:
 |
| Μια τεχνητή γούρνα στη βάση τού βράχου να συλλέγει βρόχινο νερό. |
To ανέβασμα μέχρι και το εκκλησάκι Ιερουσαλήμ μες στο Σπήλαιο Ζωοδόχος Πηγή:
Τη σπηλιά που αναφέρθηκε πρωτύτερα, η οποία τελικά είναι ένα μεγάλο βραχοσπεπές με δύο κοιλώματα και αριστερά μια σπηλιά με βάθος περί τα 4 μέτρα και χαμηλή είσοδο αλλά με εμφανή σημάδια πρόσκαιρης διαμονής ατόμων:
* Στο dimoslevadeon.gr διαβάζουμε:
Στο φαράγγι της Έρκυνας, νοτιοδυτικά του μεσαιωνικού κάστρου, ανεγέρθηκε κατά την Οθωμανική περίοδο. Τμήμα του υδραγωγείου αποτελεί το Τρίχινο Γεφύρι που είναι μονότοξη κατασκευή. Οι διαστάσεις του είναι οι ακόλουθες: το άνοιγμα της αψίδας 22,50 μ., το πλάτος 8,10 μ., το ύψος 4 μ., το πάχος 1,90 μ.
Η υδατογέφυρα του υδραγωγείου ενώνει τις δύο πλευρές του φαραγγιού και πάνω της περνάει ο αύλακας. Σε κάποια σημεία της πορείας του νερού διατηρούνται και οι πήλινοι αγωγοί, καθώς και το υδραυλικό κονίαμα για τη στεγανότητα. Δίκτυο πήλινων αγωγών, στηριζόμενο σε αναλημματικούς τοίχους, εξασφάλιζε την απαιτούμενη κλίση για τη σταθερή ροή του νερού. Το γεφύρι αποτελείται από ένα κεντρικό λεπτότατο τόξο (καμάρα) και δύο τοξωτά ανοίγματα (το δυτικό είναι οξυκόρυφο, ισλαμικό). Το κύριο οικοδομικό υλικό είναι ο τοπικός τεφροκύανος ασβεστόλιθος.
Η κατασκευή του γεφυριού τοποθετείται στην πρώιμη Οθωμανική περίοδο (15ος-16ος αιώνας) και η επισκευή του στους ύστερους οθωμανικούς χρόνους (17ος-18ος αιώνας). Σήμερα, η Υπηρεσία Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού εκτέλεσε έργο που αφορούσε στην υλοποίηση της μελέτης αποκατάστασης του Τρίχινου Γεφυριού. Κατά τη διάρκεια του έργου πραγματοποιήθηκαν εργασίες διαμόρφωσης του μονοπατιού που οδηγεί σε αυτό και εργασίες στερέωσης και αποκατάστασης του ίδιου του μνημείου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου