Καλλιτέχνης και τέχνη [Δημήτρης Α. Δημητριάδης]

Ο καλλιτέχνης, ως τεχνίτης της ομορφιάς και του ιδεώδους, είναι ένας μύστης της τέχνης, ένας ιερουργός και παράλληλα ένας κολασμένος.

Ιερουργός και κολασμένος, γιατί έχει να επικοινωνήσει με τα άδυτα της ψυχής και του επέκεινα. Έχει να απεικονίσει την καθεκυστικία πραγματικότητα και ταυτόχρονα να την καταγγείλει μέσα από την ίδια του τη συμμετοχή. Να ζήσει την αρχέγονη εμπειρία πέρα από διανοητικές κατασκευές και λεκτικές ακροβασίες και να την αποδώσει μέσα από τον ήχο, το λόγο, το χρώμα. Μέτοχος, γιατί συμμετέχει στα βιώματα και στις εμπειρίες του κόσμου, με μια συμμετοχή όχι μόνο ταυτιστική αλλά ταυτόχρονα απολλώνεια, τέτοια, που προϋποθέτει την απόστασή του, ως παρατηρητή, από το έργο τέχνης.

Ασκητής και περιπλανώμενος, μέτοχος και κοινωνός του κόσμου και απομονωμένος από αυτόν, εικονοκλάστης, ζώντας στο χώρο των σκιών, των εικόνων και της φαντασίας, κάτοικος ενός προγονικού ασύλου και κάτοχος μιας άλλης γλώσσας κι ενός ιδιότυπου κώδικα, προβάλλει την τέχνη του με την ίδια κίνηση που προβάλλει το νεογέννητο παιδί το πρόσωπό του στον έξω κόσμο, συντρίβοντας έτσι τις ήδη υπάρχουσες κοινωνικές σχέσεις και ανοίγοντας δρόμους απελευθέρωσης.

Ο καλλιτέχνης βρίσκεται σε μια ιδιόρρυθμη σχέση με το έργο του. Σχέση θα λέγαμε παιδιού με τη μάνα. Αυτή η σχέση, πέρα από την πνευματική της διάσταση, έχει να κάνει με μια «σαρκική», θα λέγαμε, επικοινωνία του καλλιτέχνη με το έργο, σύγγραμμα, πίνακα, άγαλμα, μουσική σύνθεση.

Ο καλλιτέχνης αιμορραγεί ως το θάνατο, ένθεος αλλά και κολασμένος. Μέσα από τη ρήξη, με τον ίδιο του εαυτό του, γίνεται «άλλος», διαλύεται, κατακερματίζεται, χάνει την ταυτότητά του, εξαντλώντας μέσα του όλα τα δηλητήρια και κρατώντας από αυτά την πεμπτουσία τους. Φορτισμένος από μύθους και σύμβολα, κινείται σε χώρους απρόσιτους, αντιφατικούς, ατέρμονους, επικίνδυνους, αγωνιώδεις, αναζητώντας το φως, περιπλανώμενος μες στο σκοτάδι. Για να αποκτήσει όμως ο καλλιτέχνης και ειδικότερα ο ποιητής μια ικανότητα διαισθητικής πρόβλεψης και ενός ουσιαστικού κοιτάγματος της ζωής, θα πρέπει να φτάσει στην πλήρη απορρύθμιση. Η απορρύθμιση αυτή τον οδηγεί στη βαθιά γνώση του αγνώστου, πάντα, βέβαια, μέσω της σκέψης.

Η τέχνη είναι υπόσχεση της απελευθέρωσης. Ο καλλιτέχνης, φορτισμένος από μια εμπειρία θανάτου, αναλώμενος σαν εσωτερικότητα και σαν «εγώ» και ανακαλύπτοντας τον «άλλον» απέναντί του, φτάνει στις ακρώρειες του μη πραγματικού, ατέρμονου και αδύνατου. Μέσα από αυτή την αγαπητική σχέση του «είναι» του με το «είναι» του κόσμου, αποκρυπτογραφεί κώδικες, λέξεις, ήχους, χρώματα, αποκαλύπτοντας και προσεγγίζοντας την αρχέγονη σημασία και προέλευσή τους. Ανακαλύπτοντας, έτσι, τον εαυτό του και τον «άλλον», στην ολότητα ενός καθολικού «είναι».