09 Οκτωβρίου 2017

Μανώλης Πέπονας - Όταν οι λέξεις δεν αρκούν


























Διαβάστε ή κατεβάστε (σε μορφή pdf), ακολουθώντας το σύνδεσμο εδώ, το εκατοστό ογδοηκοστό έβδομο βιβλίο της σειράς "εν καινώ" των 24Γραμμάτων, την μελέτη με τίτλο: "Όταν οι λέξεις δεν αρκούν - Τα εγκλήματα των δυνάμεων του Άξονα στην κατεχόμενη Ελλάδα (1941-1944)" του Μανόλη Πέπονα.

------------------------------------

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Οι ιστορικοί πολλές φορές κάνουμε το λάθος να γράφουμε περισσότερο απ’ όσο πρέπει. Γεμίζουμε βιβλία με περιγραφές και αφηγήσεις καλλιτεχνικές, αλλά ορισμένες φορές ανούσιες. Εξειδικεύσεις, εξωραϊσμοί, ελιτίστικες συνθέσεις, αυτά είναι ορισμένα αποτελέσματα της γραφής όταν αυτή δεν χρησιμοποιείται συνετά. Με αυτό το σκεπτικό, ξεκινώντας να συνθέτω αυτό το μικρό λεύκωμα είχα ως στόχο οι λέξεις μου να είναι όσο το δυνατόν λιγότερες. Τη δουλειά του συγγραφέα θα έπρεπε να κάνουν εδώ οι εικόνες, μέσω αναπαραστάσεων γεμάτων από οργή και περίσσια προκατάληψη. Γιατί κάποια στιγμή πρέπει να διαχωριστούν τα θύματα από τους θύτες, οι κατακτητές από τους κατακτημένους, οι βασανιστές από τους βασανιζόμενους. 
Η εικόνα είναι από τη φύση της ένα μέσο που προκαλεί συναισθήματα. Τις περισσότερες φορές μάλιστα, μπορεί να διδάξει πολύ περισσότερα απ’ ότι το πλέον καλογραμμένο κείμενο. Μια μάνα που κλαίει τον αδικοχαμένο γιο της. Ένας άντρας που μεταφέρει τη σωρό της συζύγου του. Μνημεία καλοφτιαγμένα, τα οποία όμως δεν μπορούν κρύψουν τον πόνο των ανθρώπων που τα έχτισαν. Πτώματα. Στρατιώτες που αναπαύονται αμέριμνοι μπροστά από το χωριό που μόλις κατέστρεψαν. Δάκρυα και κραυγές ικανές να σπάσουν το πλαίσιο της ασπρόμαυρης φωτογραφίας. Την ουσία αυτή του πολέμου κανένα άλλο μέσο δεν μπορεί να την αποδώσει καλύτερα. 
Τί είναι όμως ο πόλεμος; Είναι άραγε μια συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα, όπως διατυμπάνιζε ο Κλαούζεβιτς; Ή μήπως ο πατέρας πάντων των πραγμάτων, σύμφωνα με τον αρχαίο φιλόσοφο Ηράκλειτο; Φωτιά είναι μάλλον. Μια φωτιά πάνω στην οποία σμιλεύονται οι άνθρωποι, με τους πολιτισμούς και τις συνειδήσεις τους. Μια φωτιά που σκοτώνει, τραυματίζει σωματικά και ψυχικά, καταστρέφει με κάθε τρόπο. Μια φωτιά που καίει δυστυχώς αέναα στην ιστορία, προκαλώντας πόνο στα άτομα που την περιβάλλουν.  
Το μικρό αυτό λεύκωμα έχει ως σκοπό να παρουσιάσει το σκληρό πρόσωπο της κατοχής της Ελλάδας από τις δυνάμεις του Άξονα όπως πραγματικά ήταν. Μέσα από ένα πλήθος εικόνων, τα ναζιστικά εγκλήματα αναπαρίστανται και δίνονται αυτούσια στον κάθε αναγνώστη. Δίχως εξειδικευμένους ορισμούς ή μακρηγορίες, λίγες παράγραφοι στην αρχή του κάθε κεφαλαίου περιγράφουν περιεκτικά τη διεξαγωγή των αντιποίνων, ενώ στο τέλος δίνεται βιβλιογραφία για περαιτέρω διερεύνηση. Με σκοπό την ορθότερη απόδοση των γεγονότων όπως τα βίωσαν τα θύματα, όπου ήταν δυνατόν, παρατίθενται προφορικές μαρτυρίες αυτοπτών. Στόχος είναι η κατανόηση του μεγέθους της καταπίεσης που η χώρα υφίσταντο από τους ναζί, με την ελπίδα πως η ανάπτυξη ιστορικής συνείδησης θα γίνει οδηγός για το μέλλον.

Δεν υπάρχουν σχόλια: