The dutch angle - ο θεατής δι' ελέου και φόβου [Φωτογραφία-κείμενο: Άγγελος Καλοδούκας]

The dutch angle - ο θεατής δι' ελέου και φόβου 

Ολλανδική γωνία ονομάζεται η «στραβή» θέση της φωτογραφικής κάμερας ή της κινηματογραφικής μηχανής έτσι ώστε ο ορίζοντας ή οι κάθετες γραμμές δεν βρίσκονται σε αρμονία με το κάτω πλαίσιο της μηχανής (με το κάδρο).
Αυτές οι γωνίες λήψης έχουν ως στόχο να επιφέρουν ένα αίσθημα ανησυχίας στο θεατή. Συχνά συνδυάζονται με σκληρό φωτισμό που δημιουργεί έντονες σκιές, έντονη αντίθεση μεταξύ φωτεινών και σκοτεινών περιοχών. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ένα συναίσθημα κλειστοφοβικό, αλλόκοτο, απόκοσμο.
Η τεχνική αυτή χρησιμοποιήθηκε ιδιαίτερα από το γερμανικό εξπρεσιονισμό στη διάρκεια της Δημοκρατία της Βαϊμάρης. Το 1919 η γερμανική ταινία Το Εργαστήριο του Δρ. Καλιγκάρι χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τη Deutsche γωνία για να τονίσει οπτικά θέματα της τρέλας και της κοινωνικής καταστροφής στη Γερμανία μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο όρος, λοιπόν, στην πραγματικότητα είναι deutsch angle, δηλαδή «γερμανική γωνία», αλλά συχνά συγχέεται με τη λέξη dutch δηλαδή «ολλανδική» -πρόκειται για παραφθορά η οποία όμως χρησιμοποιείται πλέον ευρέως.
Στο αμερικανικό σινεμά ο Όρσον Ουέλς ήταν ο μέγας μάστορας του είδους.
Ωραία…
…η φωτογραφία σήμερα (σ.σ. αναφέρεται στην ανάρτηση στο left.gr της 23.02.2015) είναι από την επίσκεψή μου στη φυλακή Κορυδαλλού. Το πλάνο είναι εντελώς εκτός κάθε ισορροπίας. Πώς αλλιώς μπορεί να περιγραφεί ένας κόσμος κρατουμένων και δεσμοφυλάκων;

Αναδημοσίευση από left.gr


Εδώ ή εδώ με αγγλικά κείμενα δείτε την ταινία Το Εργαστήριο του Δρ. Καλιγκάρι (Das Cabinet des Dr Caligari), που αναφέρθηκε στο παραπάνω κείμενο, σε σκηνοθεσία Robert Wiene με τους Werner Krauss στο ρόλο του Dr. Caligari, τον  Conrad Veidt σε αυτόν του Cesare και τον Friedrich Fehér σε αυτόν του Francis.