[στη σπηλιά, στις βορειανατολικές πλαγιές τού Ακροκόρινθου, 27.07.2023]

Πριν ένα χρόνο, είχα κάνει αναφορά για μια σπηλιά (βλέπε την τρίτη εικόνα στο προηγούμενο link), η οποία βρίσκεται ψηλά στο απόκρημνο βραχώδες μέρος τού λόφου τού Ακροκορίνθου, στα βορειοανατολικά του. Η άνοδος απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή, λόγω έντονης κλίσης και σαθρού εδάφους, πλην των τελευταίων μέτρων που γίνονται σε επικλινές μεν αλλά σταθερό βραχώδες έδαφος, όπου και πάλι η προσοχή δεν πρέπει να λείπει. Η αλήθεια είναι πως ό,τι περίμενα θα είχε να κάνει με την πολύ όμορφη θέα, αλλά τελικά αποδεικνύεται πως πάντα, όσο και να έχεις περιπλανηθεί σε ένα μέρος, αυτό θα έχει πάντα φυλαγμένη να σου προσφέρει μια θετική έκπληξη!

Το πρωινό τής 27ης Ιούλη 2023, ξεκίνησα πεζή, το ανηφορικό μονοπάτι, από τον Ι.Ν. Αγ. Γεωργίου, στο άλσος κυπαρισσιών, στον Ακροκόρινθο, το οποίο ανεβαίνει προς το περιφερειακό μονοπάτι, το οποίο κινείται περιμετρικά, σε όλο το μήκος τής βάσης τού απόκρημνου βράχου.

Η διαδρομή, την οποία ακολούθησα, έχει σημειωθεί στο χάρτη από τη wikimapia:

  

Λίγο πριν ένα ελαιοχώραφο, συνάντησα μια παλιά πέτρινη υδατοδεξαμενή:

Συνέχισα το ανηφορικό μονοπάτι, το οποίο μετά που διασταυρώνεται με το περιφερειακό μονοπάτι, κινείται οφιοειδώς και δεν είναι τόσο ευδιάκριτο όσο πριν.

Φτάνοντας στη σπηλιά, στην είσοδό της, βλέπουμε τοποθετημένο ένα εικονοστάσι για τους Αγ. Αναργύρους και μια εντυπωσιακή, ως προς το πλάτος της, σπηλαιοκολόνα, η οποία χωρίζει την είσοδο στα δύο. Η οροφή τής σπηλιάς είναι καπνισμένη ενώ σε ένα σημείο, που υποδεικνύεται από λίγο πράσινο, υπάρχει υγρασία, πολύτιμο νερό, τους καλοκαιρινούς μήνες, για τα πολλά μαύρα σκαθάρια που ζούνε σε αυτήν.

Άφησα για το τέλος την οχύρωση, υποθέτω των μεσαιωνικών χρόνων, η οποία υπάρχει στην είσοδο και μπροστά της, στη σπηλιά. Προφανώς οι ένοικοι τού κάστρου θα φοβόντουσαν άνοδο από το σημείο επίδοξων εκπορθητών του.

Αξίζει να σημειωθεί πως στα βράχια, βόρεια και προς τα πάνω της σπηλιάς, έχει σμιλευτεί μονοπάτι (είναι σημειωμένο στις α/μ εικόνες). Κατά πάσα πιθανότητα από αυτό, που θα έρχεται από πάνω, θα ερχόντουσαν και θα έφευγαν, μετά τη βάρδια τους, οι φύλακες στην οχύρωση στη σπηλιά.

    

[στη Μυλοκοπή Γερανείων, 25.07.2023]

Η ακτή τής Μυλοκοπής είναι μια πολύ όμορφη και γραφική ακτή, στα δυτικά Γεράνεια, την οποία μπορεί να προσεγγίσει κανείς είτε με όχημα 4Χ4 ή κατάλληλο δίκυκλο είτε πεζή. Η απόσταση από την Ε.Ο Περαχώρας – Σχίνου είναι 2 περίπου χλμ. Ο χωματόδρομος κατεβαίνει από τα 238 μ. υψόμετρο στο ύψος τής θάλασσας, περνά από έναν μικρό οικισμό παραθεριστών και κινείται, στο μεγαλύτερο μέρος του, δίπλα σε ομαλή κατάφυτη με πεύκα ρεματιά. Στα τελευταία 450 περίπου μ. η δεξιά, όπως κατεβαίνει κανείς, όχθη τής ρεματιάς γίνεται απόκρημνη με πολλές μικρές σπηλιές. Δυστυχώς τη ρεματιά και την ακτή δεν τη σέβονται όλοι όσοι κατεβαίνουνε προς τη Μυλοκοπή. Τα διάσπαρτα πλαστικά και αλουμινένια μπουκάλια, ειδικά το καλοκαίρι, μπορεί να γίνουν αιτία φωτιάς ή να καταλήξουνε τελικά στη θάλασσα ρυπαίνοντας.

Για να κατέβω – η διαδρομή έχει σημειωθεί στο χάρτη από τη wikimapia:

– χρειάστηκα γύρω στα 25 λεπτά αλλά για την άνοδο, λόγω και της θερμοκρασίας, τουλάχιστον 20 λεπτά περισσότερο.

Ακολουθούν εικόνες από:

Κάποιες από τις μικρές σπηλιές στο κάτω δεξί μέρος τής ρεματιάς που βγαίνει στη Μυλοκοπή (στην τελευταία η είσοδος έχει διαμορφωθεί / χτιστεί και παλαιότερα θα είχε πόρτα):

Την ακτή τής Μυλοκοπής, η οποία, όπως φαίνεται στις εικόνες, έχει υψωθεί από την έντονη τεκτονική δραστηριότητα της ευρύτερης περιοχής:

Από τα μικρά, επιφανειακά, λατομεία πέτρας, στην ακτή τής Μυλοκοπής, από την οποία πέτρα κατασκευάζανε παλαιότερα χειρόμυλους. Εκεί οφείλεται και το όνομα Μυλοκοπή:  

[στο αρχαίο λιμάνι των Κεγχρέων, 24.07.2023] - μέρος ΙΙ

Εδώ το πρώτο μέρος.

./..

Συνεχίζοντας λίγες δεκάδες μέτρα βόρεια βρισκόμαστε σε ένα εντυπωσιακό ρωμαϊκό νεκροταφείο. Προτού τις εικόνες, κατατοπιστικό κείμενο από το korinthia.net.gr.

Ρωμαϊκό νεκροταφείο Κεγχρεών: ένας εγκαταλελειμμένος και άγνωστος χώρος

Ένα πυκνό νεκροταφείο θαλαμωτών και λακκοειδών τάφων που χρονολογούνται από τον 1ο έως τον 7ο αι. μ.Χ. Καταμαρτυρούν την ύπαρξη σημαντικού οικισμού των ρωμαϊκών και παλαιοχριστιανικών χρόνων. Υπέροχος αρχαιολογικός χώρος, παντελώς άγνωστος στο ευρύ κοινό, και δυστυχώς αρκετά παρατημένος.

Βρίσκεται στο λόφο “ράχη Κουτσογκίλα” δίπλα από το αρχαίο λιμάνι των Κεγχρεών Κορινθίας. Είναι προσβάσιμος από τον βόρειο βραχίονα του λιμανιού. Εντυπωσιακό το γεγονός ότι σε μερικούς από τους τάφους μπορεί κάποιος να διακρίνει τον ζωγραφισμένο διάκοσμο. Παρά το γεγονός ότι οι ταφές είχαν παραβιαστεί από λαθρανασκαφείς, η συστηματική έρευνα αποκάλυψε σημαντικά στοιχεία για τις ταφικές πρακτικές και την κοινότητα της πόλης-λιμανιού των Κεγχρεών.

Οι θαλαμοειδείς τάφοι κατασκευάζονται αρχικά στα μέσα και προς το τέλος του 1ου αιώνα μ.Χ. μέχρι και τα μέσα προς τα τέλη του 3ου αιώνα μ.Χ.. Εν συνεχεία, χρησιμοποιούνται σποραδικά για ταφές μέχρι και τον 5ο-6ο αιώνα μ.Χ. και αργότερα. Οι θαλαμοειδείς τάφοι είναι οι εντυπωσιακότερες ταφικές κατασκευές στις Κεγχρεές. Καλύπτονταν συνήθως από κτίσματα που έφεραν επιτάφια επιγράμματα τα οποία κατονόμαζαν τον κάτοχο του τάφου και αφιέρωναν την κατασκευή σε αυτόν και την οικογένειά του, τους απογόνους και μερικές φορές στους απελεύθερους δούλους τους. Οι ταφικοί θάλαμοι ήταν προσβάσιμοι από καθοδικές κλίμακες (δρόμοι) και στους τοίχους είχαν θέσεις για ταφές.

Οι θέσεις αυτές ήταν άλλοτε επιμήκεις για ενταφιασμούς (loculi), ή είχαν τη μορφή μικρής κόγχης για την τοποθέτηση τεφροδόχων αγγείων σε περιπτώσεις καύσεων των νεκρών. Οι τοίχοι των τάφων ήταν καλυμμένοι με κονίαμα που ήταν άχρωμο ή ζωγραφισμένο με αρχιτεκτονήματα, ανθοφόρα φυτά, γιρλάντες, ζώα (ερωδιούς, κύκνους, ίβιδες, δελφίνια), και μυθικά πλάσματα (ιππόκαμποι). Οι νεκροί ήταν κτερισμένοι με πλήθος προσφορών: νομίσματα στο στόμα ή πάνω από το στήθος, χρυσά δαχτυλίδια και ενώτια, οστέινες περόνες, ασημένιες spatulae, πήλινα ειδώλια, μαρμάρινα αγαλματίδια, μολύβδινους ενεπίγραφους καταδέσμους με κατάρες ή ευχές, λύχνους, unguentaria (μυροδοχεία) καθώς και αμφορείς και οικιακά σκεύη, κύπελλα, φιάλες, λοπάδες, πινάκια.

Η επιστημονική ανάλυση των οστών από διάφορους θαλαμοειδείς τάφους απέδειξε ότι κατά τη χρήση του μνημείου θάπτονταν σε αυτό σε loculi ή σε κόγχες περίπου 50-100 άτομα όλων των ηλικιών, άνδρες και γυναίκες. Η μελέτη των οστών από καύσεις απέδειξε ότι τα νεκρά σώματα τοποθετούνταν πάνω σε πυρά και καίγονταν ολοκληρωτικά για αρκετή ώρα σε μεγάλη θερμοκρασία (τουλάχιστον 700ο C). Στη συνέχεια μια μικρή ποσότητα οστών περισυλλεγόταν από τις στάχτες και τα τοποθετούσαν σε ένα τεφροδόχο αγγείο.

Η καύση του νεκρού γινόταν σε κάποιο επίσημο χώρο αποτέφρωσης πλησίον του νεκροταφείου, όπου οι πενθούντες περίμεναν αρκετό χρόνο την αποτέφρωση του νεκρού προτού τον συνοδέψουν στον τάφο. Η ιδιαίτερη επιμέλεια που εντοπίζεται στην κατασκευή, την διακόσμηση και τη χρήση των τάφων οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ανήκαν σε άτομα της ανώτερης τάξης στην τοπική κοινωνία. Επιπλέον η σχετική ομοιομορφία που επικρατεί στο σχεδιασμό των τάφων στις Κεγχρεές δείχνει τη βούληση των κατόχων τους να ταυτίσουν τους εαυτούς τους ως μέλη μιας εξέχουσας κοινωνικής τάξης. Σήμερα είναι ένας σημαντικός αρχαιολογικός χώρος, μία νεκρόπολη διαφορετικών εποχών που δυστυχώς κανένας δεν γνωρίζει και είναι παρατημένο στο έλεος των λαθρανασκαφών.

Πόσο κρίμα που δεν έχει αξιοποιηθεί!

Γιώργος Σοφούλης.

Ακολουθούν λίγες εικόνες από το χώρο: