Δυο ποιήματα του Assen Raztsvetnikov σε μετ. Άρη Δικταίου.

Δυο ποιήματα του Assen Raztsvetnikov [Асен Разцветников, κατά κόσμο Assen Petkov Kolarov, Асен Петков Коларов, 02.11.1897 Veliko Turnovo Province, Bulgaria – 30.07.1951 Moscow, USSR σε μετ. Άρη Δικταίου]

Από τον «Δεύτερο Εαυτό»

4

Δεν πιστεύω στον άνθρωπο, δεν πιστεύω στο καλό, στην ψυχή δεν πιστεύω,

πως κάποιος Θεός τη γην έπλασε, δεν το πιστεύω.

Η γη, κακός άρπαγας, που ουρλιάζει αιμοβόρα στο απέραντο διάστημα

και κουβαλά δάσος από κρεμάλες, μαχαίρια και φίδια.

Πιστεύω στους λυσσασμένους λύκους που ουρλιάζουν στα παγωμένα δάση,

στις αιμοβόρες αρκούδες, στις ευκίνητες ύαινες.

Πιστεύω στις μοχθηρές λιόντισσες, που κρύβονται στους κίτρινους άμμους,

στις παρδαλές τίγρεις που ‘χουν φωτιά κ’ αίμα στα μάτια τους.

Από τα «Βράδια του Βουνού»

Τα μπρούτζινα έκλεισε βλέφαρα, κ’ ήσυχα ψιθυρίζει και κλαίει το δάσος.

Το αλαφρό αγέρι, με υγρό ράμφος, ραμφίζει πάνω στα γυαλιά µου.

Τα γαλάζια σου γράμματα αργά παίρνω στο χέρι και διαβάζω.

Ἡ μνήμη µου αναριγεί, με ορμή ρίχνεται εμπρός, χτυπά τις οπλές της.

Αλλά τα χνάρια, πίσω µου, πάγος τα σκέπασε και πέτρα.

Δρόμος, σ’ εσέ να φέρνει, δεν υπάρχει. Από χρόνια είσαι νεκρή για μένα.

Δε σε σκέφτομαι. Δε σε περιμένω. Τις νύχτες δε σ’ ονειρεύομαι.

Μόνο θλίψη είναι ο κόσμος. Σκληρότητα, ωμότητα. Και ψέμα.

Αφήνω απ’ το χέρι τα γαλάζια σου φάκελα, όλ’ αυτά τα λόγια,

και, ρεμβάζοντας, κοιτάζω έξω: Ένα σμήνος χρόνων. Χρόνια.

Και βλέπω: έρχεται η νύχτα, έρχεται η γαλήνη, το σκοτάδι.

Δε σε σκέφτομαι πια. Δεν κλαίω στον ύπνο µου πια. Δεν περιμένω.

από την "Ανθολογία Βουλγαρικής Ποιήσεως" του Αρη Δικταίου (1971, εκδόσεις Δωδώνη)

As if some little Arctic flower [Emily Dickinsοn]

Σαν κάποιο Αρκτικό Λουλούδι

Στο στρίφωμα τού πόλου επάνω –

Τα Γεωγραφικά Πλάτη περιπλανήθηκε κατεβαίνοντας

Μέχρι που απορημένο ήρθε

Στις ηπείρους τού καλοκαιριού –

Στου ήλιου τούς ουρανούς –

Σε παράξενους, λαμπερούς, κόσμους λουλουδιών –

Και ξενόγλωσσων πουλιών!

Λέω, σαν αυτό το μικρό λουλούδι

Στην Εδέμ, περιπλανήθηκες –

Τι τότε; Γιατί τίποτα,

Μόνο, από αυτό συμπεραίνεις!

As if some little Arctic flower

Upon the polar hem –

Went wandering down the Latitudes

Until it puzzled came

To continents of summer –

To firmaments of sun –

To strange, bright crowds of flowers –

And birds, of foreign tongue!

I say, As if this little flower

To Eden, wandered in –

What then? Why nothing,

Only, your inference therefrom!

180

-η-

με τις λέξεις

και το άλεκτο

μινιατούρα τού όλου

[στο όρος Αιγάλεω, 25.09.2023]

Η διαδρομή, την οποία ακολούθησα το πρωινό τής 25ης Σεπτέμβρη και έχει σημειωθεί στο χάρτη από τη wikimapia που προηγείται των εικόνων, στις βορειοδυτικές και δυτικές παρυφές τού όρους Αιγάλεω, με αφετηρία και επιστροφή το σημείο από το οποίο ξεκινά ο δασικός χωματόδρομος, στο τέλος τού οικισμού Σκαραμαγκά, δίπλα στα ιδιωτικά εκπ/τήρια «Νέα Παιδεία», την έχω ακολουθήσει, στο συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της, ανά καιρούς.

Στο παρόν παρουσιάζονται εικόνες από σημεία τής διαδρομής από τα οποία δεν είχανε παρουσιαστεί παλαιότερα εικόνες.

Από τον «Κόκκινο Βράχο» και ιδίως το σημείο που δείχνει πως τα βράχια έχουν επιπεδωθεί τεχνητά (βλέπε 3η και 4η εικόνα). Ίσως στα αρχαία χρόνια να υπήρχε παρατηρητήριο:

Από το μονοπάτι, με κόκκινα σημεία και κούκους, που κατεβαίνει προς τις σπηλιές «Ηρώο Κορυδαλλού»  και «Τρύπια σπηλιά», περνά ανάμεσά τους και ανεβαίνει οφιοειδώς προς το δασικό χωματόδρομο:

Στις επόμενες ένας εξώστης στον κάθετο βράχο, δίπλα στο μονοπάτι, αλλά με προβληματική, λόγω της πυκνής βλάστησης, πρόσβαση:

Επιστρέφοντας στο μονοπάτι, λίγες δεκάδες μέτρα βορειότερα, άφησα το σηματοδοτημένο (με κόκκινα σημεία και κούκους) μονοπάτι (το οποίο στρέφεται δυτικά προς τα κάτω, κάνει ένα κύκλο γύρω από μια απόληξη βράχου και ανεβαίνει βορειότερα προς το δασικό χωματόδρομο) για να βγω εύκολα στο δασικό χωματόδρομο, που περνάει λίγο παραπάνω. Δεν υπάρχει μονοπάτι, το έδαφος είναι βατό και οι μετακινημένες πέτρες, από ορειβάτες, υποδεικνύουνε το πέρασμα. Στην τελευταία εικόνα υποδεικνύεται από τις πέτρες, που τοποθέτησα, το σημείο που βγήκα (Πρακτικά το σηματοδοτημένο με κόκκινα σημεία και κούκους μονοπάτι περνά περί τα 100 μ. νοτιοδυτικά και βρίσκεται σχετικά εύκολα):

Δύο ποιήματα τού Adunis (Ali Ahmad Said Esber)

Ένας Τόπος Χωρίς Επιστροφή

Ακόμα κι αν επιστρέψεις, Ω! Οδυσσέα•

ακόμα κι αν οι χώροι κλείσουν γύρω σου,

κι ο οδηγός καεί ολοσχερώς

στο τεθλιμμένο σου πρόσωπο

ή το φιλικό σου τρόμο,

θα μείνεις μια ιστορία περιπλάνησης,

θα μείνεις  σ’ έναν τόπο χωρίς υποσχέσεις

θα μείνεις σ’ έναν τόπο χωρίς επιστροφή.

Ακόμα κι αν επιστρέψεις,

Ω! Οδυσσέα 

A Land of No Return

Even if you return, O, Odysseus;

even if spaces close around you,

and the guide is burnt to ashes

in your bereaved face

or your friendly terror,

you will remain a history of wandering,

you will remain in a land of no promise,

you will remain in a land of no return.

Even if you return,

O, Odysseus

Πηγή: poemist.com.

(αγγλική μετάφραση: Kamal Abu-Deeb)

Το Ξεκίνημα του Λόγου

Το παιδί που ήμουν ήρθε σε μένα

κάποτε,

ένα παράξενο πρόσωπο

                     Αυτός δεν είπε κάτι                   Περπατήσαμε

αμφότεροι στον άλλο ρίχναμε ματιές σιωπηλά, τα βήματά μας

ένα παράξενο ποτάμι κυλούσε ανάμεσα

Ενωθήκαμε από καλούς τρόπους

κι αυτά τα φύλλα τώρα πετάνε στον άνεμο

κατόπιν χωρίσαμε,

ένα δάσος γραμμένο από γη

από τις αλλαγές των εποχών ποτισμένο.

Παιδί που κάποτε ήμουν, εμφανίσου –

Τι μας φέρνει κοντά τώρα,

και τι έχουμε να πούμε;

The Beginning of Speech

The child I was came to me

once,

a strange face

                 He said nothing                 We walked

each of us glancing at the other in silence, our steps

a strange river running in between

We were brought together by good manners

and these sheets now flying in the wind

then we split,

a forest written by earth

watered by the seasons' change.

Child who once was, come forth—

What brings us together now,

and what do we have to say?

Πηγή; poetryfoundation.org. 

(αγγλική μετάφραση: Khaled Mattawa)

Αυτούς που βλέπεις [Μιχάλης Κατσαρός]

Αυτούς που βλέπεις

Αυτούς που βλέπεις πάλι θα τους ξαναΐδεις

θα τους γνωρίσεις πάλι

άλλον θα λένε Κωνσταντὴ κι άλλον Μιχάλη

Αυτούς που βλέπεις πάλι θα τους ξαναΐδεις

θα τους γνωρίσεις πάλι

σ᾿ αυτόν τον κόσμο θα γυρνούν

με περηφάνια πιο μεγάλη

Αυτούς που βλέπεις πάλι θα τους ξαναΐδεις

θα τους μισήσεις πάλι

έναν μονάχα δε θα βρεις

τον πιο μικρό, τον πιο πικρό, τον πιο αγαπημένο

τον μοναχό, τον δυνατό και τον αντρειωμένο

Αυτόν δε θα τον ξαναΐδεις να τόνε βασανίσεις

και την μεγάλη του καρδιά να τήνε σκίσεις

αυτόν δε θα τον ξαναβρείς τι τον φυλάνε τ᾿ άστρα

τι τον φυλάει ο ήλιος του, τόνε φυλάει τα φεγγάρι

Αυτόν που ‘χει τη χάρη τον πιο μικρό

τον πιο πικρό και τον αγαπημένο

αυτόν μονάχα εγώ, μονάχα εγώ, εγώ προσμένω

[στην κορυφή «Κορώνα», στο όρος Πατέρας, 23.09.2023]

Το όρος «Πατέρας» μπορεί να μην είναι το ψηλότερο στην αττική – η ψηλότερη κορυφή του, «Λεοντάρι» ή «Έλατος» φτάνει στα 1.132 μ. και το καθιστά το 4ο ψηλότερο μετά τους ορεινούς όγκους: της Πάρνηθας (Καραβόλα, 1.413 μ.), του Κιθαιρώνα (Πρ. Ηλίας ή Ελατιάς, 1.409 μ.) και των Γερανείων ορέων (Μακρυπλάγι, 1.369 μ.) – αλλά είναι το μεγαλύτερο σε έκταση.

Στα τελευταία 40 χρόνια υπέστη τρεις μεγάλες καταστροφές από φωτιά:

-το 1985 όταν η φωτιά που ξεκίνησε από τα Βίλια το κατάκαψε σχεδόν ολόκληρο, αφανίζοντας μάλιστα οριστικά το ελατοδάσος από τις κορυφές του,

-36 χρόνια μετά, το 2021, όταν η φωτιά, που και πάλι ξεκίνησε από τα Βίλια, κατάκαψε όλο το βόρειο και  κεντρικό του μέρος και

-το 2023 όταν η φωτιά που ξεκίνησε από το Στεφάνι Δερβενοχωρίων Βοιωτίας, μια από τις χειρότερες φωτιές που γνώρισε ποτέ η αττική, κατάκαψε τις βορειοανατολικές, ανατολικές και νοτιοανατολικές πλαγιές του φτάνοντας στη Νέα Πέραμο.

Στο όρος «Πατέρας», όπως φαίνεται και στο χάρτη από το Google maps, κατωτέρω, ξεχωρίζουνε τέσσερα μεγάλα καρστικά βυθίσματα (Μεγάλο και Μικρό Βαθυχώρι  και Μεγάλος και Μικρός Κρύφτης) ενώ το συνολικό του σχήμα, με τα βαθιά επιμήκη βυθίσματα και τις μεταξύ τους οροσειρές, στη διεύθυνση Α-Δ, υποδεικνύει και τον τρόπο που σχηματίστηκε/διαμορφώθηκε/διαμορφώνεται από την τεκτονική δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή.

Στο παρόν ακολούθησα μια όμορφη διαδρομή, στο αναγεννημένο πευκοδάσος, από την περιοχή Βένιζα προς την κορυφή «Κορώνα». Η διαδρομή έχει σημειωθεί στο χάρτη από τη wikimapia, που ακολουθεί:

Ακολουθούν εικόνες από τη διαδρομή.

Το πευκοδάσος είναι πέρα από όλα τα υπόλοιπα και πηγή πλούτου καθώς μας προμηθεύει με πολύτιμα πρωτογενή υλικά, όπως η ρητίνη:

Στην επόμενη, ερείπια μεσαιωνικού κτίσματος. Εδώ να αναφέρουμε πως στα μεσαιωνικά χρόνια, στα τέσσερα βυθίσματα, τα οποία αναφέρθηκαν ανωτέρω, και στον ευρύτερο χώρο τους, είχανε χτιστεί οικισμοί διότι, λόγω της θέσης τους, δεν φαινόντουσαν από τους πειρατές, οι οποίοι λυμαίνονταν τις ακτές κυρίως του Σαρωνικού κόλπου αλλά και του ανατολικού Κορινθιακού.

Το Μικρό Βαθυχώρι από νοτιοανατολικά. Στο βάθος αριστερά η κορυφή «Κορώνα»:

Όμορφη διαδρομή μες στο αναγεννημένο πευκοδάσος:

Το πυροφυλάκιο «Μπρινιάς» με την εξαιρετική θέα προς τις νότιες πλαγιές τού όρους «Πατέρας», τη Σαλαμίνα, την πεδιάδα Μεγάρων και τα Γεράνεια όρη:     

  

Η κορυφή «Κορώνα» από νοτιοανατολικά και ανατολικά:

Η άνοδος στην κορυφή «Κορώνα» γίνεται, από το τέλος τού δασικού χωματόδρομου, μέσω δύο παλιών μονοπατιών/περασμάτων, πνιγμένων πια στα πουρνάρια, σε ένα κακοτράχαλο μέρος:

Η άνοδος έγινε μέσω του βορειότερου ενώ η κάθοδος μέσω του νοτιότερου. Τα εν λόγω μονοπάτια συναντιούνται και συνεχίζουν ως ένα, κοντά στην κορυφή.

-στις επόμενες δύο, οι οποίες λήφθηκαν από το ίδιο σημείο με την προηγούμενη, διακρίνονται οι δύο καλοδιατηρημένοι αρχαίοι πύργοι Βαθυχωρίων, ο κυκλικός και ο τετράγωνος. Να σημειώσουμε βεβαίως ότι η θέση τους, στα αρχαία χρόνια, είχε στρατηγική σημασία καθώς ελέγχανε περάσματα: 

-στην επόμενη διακρίνονται μεταξύ άλλων το Μεγάλο Βαθυχώρι, με τις εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών, και το παραλιακό χωριό Ψάθα:

-το κόκκινο σημάδι, στην επόμενη, υποδεικνύει το πέρασμα, προς την κορυφή «Κορώνα», κάπου μες στα πουρνάρια…

Η κορυφή «Κορώνα»:

-στην επόμενη μεταξύ άλλων διακρίνονται το Μεγάλο και οριακά το Μικρό Βαθυχώρι και στο βάθος οριακά ο Κιθαιρώνας: 

To παλιό νοτιότερο μονοπάτι, το οποίο ακολούθησα κατεβαίνοντας, περνά μέσ’ από μια επικλινή στενή χαράδρα:

…και βγαίνει στο σημείο που υποδεικνύουν τα κόκκινα βέλη (να το ακολουθήσεις ανεβαίνοντας - δεν είμαι σίγουρος ότι είναι ευκολότερο από το προηγούμενο):

Καθώς επέστρεφα, η μέρα είχε προχωρήσει, η ζέστη ανέβαινε, αλλά το πευκοδάσος πρόσφερε απλόχερα τη δροσιά του και τον πολύτιμο ίσκιο του:

  

Το Βουνό αποζητώ [Μara Belcheva, 08.09.1868 – 16.03.1937, μετ. Άρης Δικταίος]

ΤΟ ΒΟΥΝΟ ΑΠΟΖΗΤΩ

Το βουνό αποζητώ και κάθε, ακόμη,

τιμαλφές του: το γέλιο του ή την κλάψα

του ή τη χρυσή βροχή, που μες στην κάψα

πέφτει, από την δασώδη του την κόμη.

Σιωπηλό όταν κοιμάται, τυλιγμένο

με αχλές, και, μες στου ονείρου του τα θάμπη,

πλάι στον χρυσό σηµύδιο θρύλο λάμπει

ροδόχρους η φτελιά μπρος στον ερωτεμένο

γέροντα πεύκο. Κι όταν το αγκαλιάζει

ο ουρανός, κ’ ένα σήµαντρο φωνάζει

μακριά, κ’ οι ήχοι ως να θεν να το σπαράξουν,

κι όταν τα πεύκα, πέφτοντας, βογκούνε

και προς τις πόλεις οι κορμοί κυλούνε,

σπίτια απ’ αυτούς και φέρετρα να φτιάξουν.

Από την "Ανθολογία Βουλγαρικής Ποιήσεως" του Αρη Δικταίου (1971, εκδόσεις Δωδώνη)

Η Mara Belcheva ήταν βουλγάρα ποιήτρια. Γεννήθηκε στο Sevlievo. Ο πατέρας της ήταν ηγέτης στην εξέγερση του Απρίλη και Μάη 1876 κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Αποφοίτησε από το γυμνάσιο στο Veliko Tarnovo και συνέχισε τις σπουδές της σε ένα σχολείο γυναικών στη Βιέννη. Έγινε δασκάλα και δίδαξε στις Ruse και Sofia.

Το 1886, παντρεύτηκε τον ποιητή και οικονομολόγο Hristo Belčev, ποιητή και οικονομολόγο ο οποίος υπηρέτησε ως υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση του Stefan Stambolov. Στην απόπειρα δολοφονίας κατά του Stambolov, το 1891, σκοτώθηκε ο Belčev.

Ο Βούλγαρος Τσάρος Φερδινάνδος Α’, ο οποίος είχε στο γραφείο του ένα γλυπτό της, της ζήτησε να υπηρετήσει ως κυρία των τιμών στη μητέρα του, Clémentine of Orléans, αλλά εκείνη αρνήθηκε να ζήσει στο παλάτι.

Η Belcheva πήγε στη Γενεύη για να σπουδάσει φιλολογία. Το 1903 σχετίστηκε με τον ποιητή Pencho Slaveykov, η οποία κράτησε μέχρι το θάνατό του το 1912. Δεν παντρευτήκανε ποτέ, αλλά αναφερόταν σε αυτήν ως η σύζυγός του.

Η Belcheva άρχισε να δημοσιεύει στίχους το 1907 ενώ δημοσίευσε τρεις ποιητικές συλλογές: Na praga stûpki (Βήματα στο κατώφλι), 1918, Soneti (Σονέτα), 1926 και Izbrani pesni («Επιλεγμένα τραγούδια», 1931. Επίσης δημοσίευσε μια βιογραφία του Slaveykov, το 1925. Και μετέφρασε στα βουλγαρικά τα «Τάδε έφη Ζαρατούστρα» τού Friedrich Nietzsche και «Die versunkene Glocke» του Gerhard Hauptmann.

Οι πληροφορίες με βάση το άρθρο τής wikipedia.org.

[στον Υμηττό, 21.09.2023]

Στο παρόν παρουσιάζονται εικόνες από τις εισόδους δύο σπηλαιοβάραθρων*, το «Αποστολικό» (σ.σ. το όνομα από το όνομα τού ορειβάτη ο οποίος το ανακάλυψε πριν λίγα χρόνια) στη θέση 37°58’51’’N 23°49’24’’E και το «Σπηλαιοβάραθρο Κορακοβουνίου» στη θέση 37°59’5’’N 23°49’29"E.

Τα βάθη των σπηλαιοβαράθρων είναι 18 και 29 περίπου μ. αντίστοιχα και η κάθοδος στα εσωτερικά τους, τα οποία έχουνε πλούσιο διάκοσμο (βλέπε εδώ και εδώ), μπορεί να γίνει μόνο από έμπειρες εξοπλισμένες ομάδες αναρριχητών / σπηλαιολόγων.

Η διαδρομή, με αφετηρία και επιστροφή τις εγκαταστάσεις ΟΤΕ στο διάσελο Κορακοβουνίου-Εύζωνα, την οποία ακολούθησα το πρωινό τής 21ης Σεπτέμβρη 2023 έχει σημειωθεί στο χάρτη από τη wikimapia:

Το διάσελο προσφέρει μια από τις ομορφότερες θέες στην Αττική (το βίντεο από την επιστροφή):

Χαρακτηριστικός κούκος στο μονοπάτι από την ψηλότερη κορυφή τού Κορακοβουνίου προς το σπηλαιοβάραθρο «Αποστολικό»:

H είσοδος τού σπηλαιοβάραθρου «Αποστολικό» [σ.σ. η διαδρομή γίνεται σε επικλινές αλλά βατό έδαφος. Λίγη προσοχή χρειάζεται ακριβώς πάνω από την είσοδο τού σπηλαιοβάραθρου, η οποία δεν φαίνεται από το μονοπάτι, διότι αν τυχόν κάποιος γλιστρήσει κινδυνεύει να πέσει μέσα του! (βλέπε την πρώτη εικόνα)]:

Η ψηλότερη κορυφή τού Κορακοβουνίου με το λιθοσωρό, δημιούργημα των ορειβατών/πεζοπόρων και τα ερείπια τού αρχαίου πύργου/φρυκτωρίας, από βόρεια:

Η βορειότερη και 2η ψηλότερη κορυφή τού Κορακοβουνίου από νότια (το «Σπηλαιοβάραθρο Κορακοβουνίου» βρίσκεται νοτιοδυτικά της, προς την Αθήνα, ψηλά στην πλαγιά της, περί τα 180 μ. από αυτήν):

Η νοτιότερη και ψηλότερη κορυφή τού Κορακοβουνίου, από το μονοπάτι καθόδου προς το  «Σπηλαιοβάραθρο Κορακοβουνίου» (το σπηλαιοβάραθρο «Αποστολικό» βρίσκεται βορειοδυτικά της περί τα 190 μ. από αυτήν, λίγες δεκάδες μέτρα κάτω από την προεξοχή βράχου, η οποία διακρίνεται δίπλα στην ψηλότερη κορυφή τού Κορακοβουνίου):

Όταν ο γλύπτης είναι ο αέρας και το νερό:

H είσοδος τού «Σπηλαιοβάραθρου Κορακοβουνίου»:

Τέλος λίγες εικόνες από το άλλο μονοπάτι, σηματοδοτημένο με κούκους, το οποίο ανεβαίνει βόρεια προς το μονοπάτι στην κορυφογραμμή:

  

*Να θυμίσουμε πως στον Υμηττό έχουνε μέχρι σήμερα ανακαλυφθεί πάνω από 130 σπήλαια και σπηλαιοβάραρθα, αριθμός πολύ μεγάλος δεδομένων των διαστάσεών του, εξ ου και το παρατσούκλι «Τρύπιος».