(χωρίς)

Ούτε την αυγή
ούτε στη δύση.
Στου δρόμου του τις στάχτες.

27.06.2019

Δυο ποιήματα του ΦΚ

ΘΕΡΙΝΗ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΑΝΑΠΟΔΙΑ

Θα μας πλήγωνε άραγε η δόξα του ήλιου
Κάποια μέρα, αν δεν τον νιώθαμε να μας δείχνει
Τον τόπο, όπου αφέθηκε να ξεχαστεί μονάχα
Για μια νύχτα;


ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΩ ΣΤΑ ΣΥΝΝΕΦΑ

Δεν υπάρχω στα σύννεφα, έχω ρίζες στο χώμα.
Έχω σχέσεις με τό άγνωστο του πλανήτη το σώμα.
Ένας γέρος με γέννησε και με πάει το κατόπι.
Φίλοι ή ξένοι με ξέχασαν, με διχάσαν οι τόποι.

Όμως χάμω σαν κάθομαι κι ανασαίνω την αύρα,
Λέω καλύτερα ξέγνοιαστος στων ποιητών την ανάβρα.
Μάνα έχω την τέχνη μου και γυναίκα τη ζάλη
Κι απ' τις στάχτες των στίχων μου ξεπετιέμαι και πάλι.

Immortals [Sun Ra]

Immortals

Yesterdays
      and
            tomorrow
                     are
              different
When they exist in their own spheres
           but when every tomorrow is the
                     same as every
yesterday
        Then, that every tomorrow is not
                     the real tomorrow
        Because it is only a copy of
all the yesterdays gone by.


Αιώνια

Τα χθες
       και
             το αύριο
                   είναι
       διαφορετικά
Όταν στις δικές τους σφαίρες υπάρχουν
      αλλά όταν κάθε αύριο είναι
                  το ίδιο με κάθε
χθες
         Τότε, πως κάθε αύριο δεν είναι
                     πραγματικό αύριο
         Γιατί ένα μονάχα αντίγραφο είναι
Όλων των χθες που περάσανε πια. 


Από την ποιητική του συλλογή: The Immeasurable Equation.

Κριτική και, οπωσδήποτε, ευαισθησία

Κριτική και, οπωσδήποτε, ευαισθησία

Ξαπλωμένη στο χορτάρι

ερέμβαζε.

Εγώ, πλάι της, 

κρυφά την παρατηρούσα 

και ένα χέρι 

μου ‘σφιγγε την καρδιά

γιατί το ‘βλεπα, 

φαινόταν αλίμονο καθαρά, 

πως ποτέ

δε θα γινόταν ολότελα δική μου 

έτσι που ρέμβαζε.

X. Λάσκαρης

Υπάρχουν πολλοί ποιητές γύρω μας, που δεν έχουν γράφει ποτέ ποιήματα. Είναι όσοι παρατηρούν τα μικρά πράγματα, εκείνα που στους περισσότερους περνούν απαρατήρητα. Είναι ακόμη οι οραματιστές, που δεν θεωρούν όσα βλέπουν γύρω τους δεδομένα και παγιωμένα, αλλά μπορούν να υποπτεύονται και να φαντάζονται τις διαφορετικές μορφές τους μέσα στο χρόνο. Ασφαλώς, μιλούμε για την τόσο απαραίτητη καλλιέργεια της ανθρώπινης ευαισθησίας, μέσα από την ουσιαστική συμμετοχή, και σε καμία περίπτωση για μια παθητική συσσώρευση θεωρητικών γνώσεων ή πρακτικών δεξιοτήτων, που αποτελεί κοινό τόπο στον καπιταλισμό.

Στη λογοτεχνία, όπως και στο θάνατο, ο καθένας είναι μόνος του. Μάλιστα, το ποιητικό υποκείμενο αναζητά αυτήν την πολύτιμη μοναχικότητα, ως απαραίτητη συνθήκη για δημιουργία. Όμως, το ποίημα έχει κιόλας αρχίσει να πλάθεται μέσα στον κόσμο, πρωτίστως ως ένα παιχνίδι, ένα συνταίριασμα λέξεων όχι πάντοτε ηθελημένο, αλλά ενστικτώδες και συνειρμικό, όπου το τελικό αποτέλεσμα μπορεί να εκφράζει πολύ περισσότερα (ή και -συνηθέστερα- λιγότερα) από την αρχική πρόθεση.

Κανένας, βέβαια, κριτικός ή φιλόλογος, δεν θα ήταν σε θέση να μας πει πώς γράφεται ένα "καλό ποίημα", όπως εύστοχα σημειώνει ο Δ. Μαρωνίτης (1), παρά ίσως να εξηγήσει την υποδοχή ενός συγκεκριμένου ποιητικού έργου από ένα συγκεκριμένο αναγνωστικό κοινό. Το βιβλίο σου λέει: "Είμαι εδώ. Δες με! Άνοιξέ με, διάβασέ με. Συγκινήσου ή μείνε αδιάφορος. Και, εν τέλει, κρίνε με! Κρίνε με, όμως, έντιμα και -κατά το δυνατόν- αντικειμενικά. Είναι, άραγε, κάτι τέτοιο εφικτό;

Η κριτική πράξη είναι ένα παράδοξο, επισημαίνει ο Ν. Βαγενάς (2). Δεν πραγματώνεται χωρίς το υποκειμενικό στοιχείο, αλλά και χωρίς την απομάκρυνση, ως ένα βαθμό, από αυτό. Βρίσκεται εκεί για να βοηθήσει τον αναγνώστη να καταλάβει, για ποιους ακριβώς λόγους ένα έργο μπορεί να είναι σημαντικό για αυτόν. Άρα, βασίζεται στην τεκμηρίωση της άποψης, στην ιδιαίτερη οπτική του κριτικού, που δεν μπορεί να μην εμπεριέχει το στοιχείο της ατομικής ευαισθησίας, της συμμετοχικής παρατήρησης, της ενσυναίσθησης, εκτός από τον στέρεο θεωρητικό εξοπλισμό.

Όσο κι αν η ιδέα περί ποίησης φαντάζει αόριστη, όσο κι αν αρκετοί συγχέουν -πόσο βολικό, αλήθεια, για ορισμένους- αυτήν την αοριστία με την ποίηση, όπως πνευματωδώς αναφέρει ο Ρ. Valery, χρέος του κριτικού είναι να επεξηγεί και να ξεδιαλύνει. Μόνον δια αυτής της δύσβατης, απαιτητικής οδού μπορεί, πράγματι, να δικαιώσει τον καθοριστικό του ρόλο. Και σήμερα, στον καιρό του διαδικτύου, των blogs, των εύπεπτων λογοτεχνιζόντων κειμένων και του facebook, περισσότερο ίσως παρά ποτέ, κάτι τέτοιο φαίνεται επιβεβλημένο.

27-10-2016

(1) Δ.Ν. Μαρωνίτης, Η διδασκαλία της ποίησης, Πρακτικά εβδόμου συμποσίου ποίησης, Πανεπιστήμιο Πατρών, 3-5 Ιουλίου 1987, Γνώση.

(2) Νόσος Βαγενάς, Θεωρία ή κριτική;, Ό.π.

Το παρόν κείμενο τού Ντέμη Κωνσταντινίδη, από το περιοδικό λογοτεχνικό φυλλάδιο "Ονειρο+πόλος", τεύχος 1, Φλεβάρης 2019. Τα κείμενα και τα ποιήματα, που περιέχονται στο υπόψη περιοδικό, το οποίο διανέμει ιδιωτικά και από το οποίο μέχρι σήμερα έχουν κυκλοφορήσει τρία τεύχη, υπάρχουν δημοσιευμένα και στο προσωπικό του blog. 

τέσσερα ολιγόλεξα τού ΦΚ

Βοά η αθανασία των αθώων θυμάτων. Θα ζουν να θυμίζουν στη μνήμη το χρέος.

Στιχοποιοί, τούτοι οι επίμονοι αχθοφόροι των νοημάτων.

Τοίχος ο στίχος, παράξενος ήχος.

Σαν το κοχύλι που γεννάει η θάλασσα,
Η ηχώ του εντός θα φτάσει ευθύς μες απ' τα σπλάχνα.

Στον κύριο χώρο των λατομείων Πεντέλης

Με το Πεντελικό όρος είχαμε ασχοληθεί φωτογραφικά και στο παρελθόν (: pribas.blogspot.com και time-chronos.blogspot.com) αλλά όχι με τον κυριότερο χώρο εξόρυξης μαρμάρου, που βρίσκεται στο μέσο τού ορεινού όγκου, λίγες εκατοντάδες μέτρα ανατολικά από την κορυφή του, και απλώνεται στη νότια και στη βόρεια πλευρά του. Η εξόρυξη, που ξεκίνησε ήδη από τα αρχαία χρόνια, και συνεχίστηκε, στο νεότερο ελληνικό κράτος, από τις πολλές εταιρίες που είχανε δραστηριοποιηθεί ανά καιρούς, έχει πλέον σταματήσει εδώ και δεκαετίες, αλλά η έκταση και το βάθος της είναι τέτοια που τα σημάδια θα παραμένουν εμφανή για πολλές χιλιάδες χρόνια μέχρις σταδιακά η πανίδα, ο άνεμος και το νερό, ο χρόνος γενικότερα, να τα σβήσουν.

Οι φωτογραφίες τού παρόντος (εδώ όλες οι φωτογραφίες σε αρχείο σε μορφή pdf), τής 22.06.2019, μια ταπεινή προσπάθεια αποτύπωσης ελάχιστου μέρους τής υπέροχης θέας προς το λεκανοπέδιο τής Αθήνας, τα γύρω της βουνά, την ανατολική, βορειοανατολική και νότια αττική και ενός ανοίκειου τοπίου διαμόρφωσε η ανάγκη για καλό μάρμαρο, από χώρους των λατομείων, όπως έχουνε σημειωθεί στον τρισδιάστατο χάρτη από το Goggle maps με κίτρινο χρώμα.

Στον ίδιο χάρτη με κόκκινο χρώμα ο δρόμος που οδηγεί από την Κηφισιά ή τη Νέα Πεντέλη προς την Ι.Μ. Αγ. Παντελεήμονος ή την κορυφή τής Πεντέλης. Επίσης με πορτοκαλί χρώμα μια εξαιρετική κυκλική διαδρομή, η οποία πραγματοποιείται μόνο πεζή και είναι διάρκειας περίπου τεσσάρων ωρών ή ανάλογα με τις στάσεις, με αφετηρία το τέρμα της οδού Αγ. Ασωμάτων στην Παλιά Πεντέλη, άνοδο προς τους Αγίους Ασωμάτους και τον κύριο χώρο εξόρυξης μαρμάρου κοντά στην κορυφογραμμή, και επιστροφή με πέρασμα από το Σπήλαιο Νταβέλη. Υπόψη ότι η εν λόγω διαδρομή δεν συνίσταται για τους καλοκαιρινούς μήνες ενώ ένας χάρτης ή το GPS βοηθούν το μη γνώστη της διαδρομής, ιδίως εκεί που διασταυρώνονται δασικοί δρόμοι με μονοπάτια και τους παλιούς δρόμους μεταφοράς τού μαρμάρου.

Αξίζει να σταθούμε στις επόμενες δύο. Προέρχονται από την βαθιά τάφρο, που έχει σχηματιστεί στο μέσο τής περιοχής εξόρυξης (βλέπε στο χάρτη) και διατρέχει κάθετα προς τα κάτω, σε μήκος ενός χιλιομέτρου, τη νότια πλευρά τής Πεντέλης.  

       

Ηλιοδρέπανο ... [Θανάσης Αθανάσιος]

Ηλιοδρέπανο
Ο Sun Ra κ' η Arkestra
Λάμψη αστραπής

ένα ποίημα του Pino Mariano σε μετάφραση Λέντας Μπιάνκο

θεία ιερά κείμενα
ανθρώπινες παγανιστικές γραφές

θα σε εμποδίσω
να θανατώσεις τον υιό σου

θα σε αφήσω
να θανατώσεις τον Δικό μου

θείες παγανιστικές γραφές
ιερά κείμενα απάνθρωπα


από την εξαιρετική ποιητική συλλογή

στην οποία θα επανέλθουμε σύντομα.

Δυο ποιήματα του Αντώνη Θ. Παπαδόπουλου

ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΟΛΛΟΥΣ

Τον άκουγε να μιλά
για κόπους και προσπάθειες, 
γι’ αγώνες να πετύχουν πλειοψηφία. 
Απογοητευμένος έφυγε αθόρυβα, 
αφού αυτός το γνώριζε καλά 
πόσο είναι απλό και εύκολο 
με τους πολλούς να είσαι.


ΠΛΗΓΕΣ ΧΩΡΙΣ ΑΙΜΑ

Όσο περνάει, ο καιρός η μνήμη κυρτώνει, 
ο χρόνος δεν τη σέβεται 
κι εμείς αδειάζουμε, ολοένα αδειάζουμε
— μικρά πύλινα αγγεία που ράγισαν,
λιγνά δάχτυλα που ανάμεσά τους ξεγλιστράει το νερό.

Θα μου μιλήσεις πάλι για κάποια απόβραδα επώδυνα, 
κοφτερές λόγχες που κεντρίζουν την καρδιά, 
σφιχτές αγχόνες που συγκρατούν το γυάλινο πύργο μας.
Σκαλίζοντας τότε σκονισμένα χαρτιά, 
παλιές φωτογραφίες κοιτώντας αφηρημένα 
προσκυνούμε τ’ αθάνατο νερό των ματιών μας, 
καθώς μας εξομολογεί η ντροπή.

Ξέρω πως τούτα τα χαρτιά
είναι τεκμήρια για αφελείς που δεν υπάρχουν,
έργα ανώφελα στοιβαγμένα από χρόνια στα συρτάρια
- εκείνα ακριβώς τα χρόνια, 
που κάναμε τη φωνή μας ψίθυρο, 
γεμίζοντας πληγές χωρίς αίμα
και πήζοντας τον πόνο στην καρδιά 
σαν άνθρωποι κι εμείς μικροί, 
φτωχοί, βασανισμένοι.


Από την ποιητική συλλογή:

(χωρίς)

Δεκάξι Γιούνη.
Χιόνια στη Ζήρεια.
Του χειμώνα σαρίδια.

16.06.2019

[στον αρχαιολογικό χώρο τού Ραμνούντα 15.06.2019]

Αν θεωρήσουμε, και δικαιολογημένα, πως η Ακρόπολη τής Αθήνας και ο αρχαιολογικός χώρος στο ακρωτήρι τού Σουνίου είναι οι δύο σημαντικότεροι αρχαιολογικοί χώροι τής Αττικής, τότε μια επίσκεψη σε αυτόν του Ραμνούντα, στη βορειοανατολική αττική, λαμβανομένου υπόψη και του τοπίου, θα μπορούσε να σε πείσει ότι κατέχει την τρίτη θέση.

Βρίσκεται βόρεια, βορειοανατολικά τού Μαραθώνα, περί τα 5 χλμ. από το Κάτω Σούλι, στη νότια πλευρά, προς τη θάλασσα, καταπράσινου λόφου, με μαγευτική θέα προς το νότιο ευβοϊκό κόλπο, που καταλήγει σε απόκρημνες ακτές.

Οι φωτογραφίες τού γράφοντα (στο παρόν μέρος τού φωτογραφικού αφιερώματος - εδώ όλο το φωτογραφικό αφιέρωμα σε μορφή pdf), τής 15.06.2019, ενώ το κείμενο με το ιστορικό και την περιγραφή τού χώρου, που ακολουθεί, από το odysseus.culture.gr, της αρχαιολόγου Μαρίας Οικονομάκου.

Ιστορικό

Στην κοιλάδα του Λιμικού στο βορειοανατολικό άκρο της Αττικής δίπλα από τον Ευβοϊκό κόλπο σώζονται τα ερείπια του αρχαίου δήμου του Ραμνούντος που ανήκε στην Αιαντίδα φυλή ενώ αποτελούνταν από πολλούς συνοικισμούς. Στην περιοχή αυτή βρίσκεται το περίφημο ιερό της Νεμέσεως που αποτελεί το σημαντικότερο ιερό της θεότητος στον ελλαδικό χώρο. Η θεά μοιάζει πολύ με την Άρτεμη και ίσως να αντιπροσώπευε μια τοπική της μορφή. Για να την κάνει δική του ο Δίας μεταμορφώθηκε σε κύκνο ενώ εκείνη είχε πάρει τη μορφή χήνας. Μετά την ένωση τους η Νέμεσις γέννησε ένα αυγό το οποίο δόθηκε στη Λήδα η οποία εκκολάπτει μέσα από αυτό την Ωραία Ελένη και τους Διόσκουρους. Το ιερό προς τιμή της Νεμέσεως πρέπει να ιδρύθηκε στις αρχές του 6ου αι. π.Χ. Η ακμή του τοποθετείται στον 4ο και 5ο αι. π.Χ. 

Η περιοχή του Ραμνούντα κατοικείται συνεχώς από τη νεολιθική περίοδο. Ο Ραμνούς αναφέρεται από τον γεωγράφο Σκύλακα ως σημαντικό οχυρό. Το ιερό του είχε αποκτήσει μεγάλη φήμη. Ο αρχαϊκός ναός της Νεμέσεως καταστράφηκε από τους Πέρσες κατά την εισβολή του 480/479 π.Χ. όπως και τόσα άλλα κτίσματα της Αττικής. Το άγαλμα της θεότητας το είχε φιλοτεχνήσει ο Φειδίας. Το μάρμαρο είχαν φέρει οι Πέρσες και το προόριζαν για να φτιάξουν τρόπαιο ύστερα από την κατάληψη της Αθήνας. Βέβαια οι Πέρσες δεν κατέλαβαν ποτέ την Αθήνα. Το ιερό της Νέμεσης του Ραμνούντα είχε υποκινήσει τον αθηναϊκό στρατό να πολεμήσει στον Μαραθώνα. Το φρούριο του Ραμνούντα, όπως και αυτό του Σουνίου στη νότια άκτη της Αττικής, πιστεύεται πως κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου για τον έλεγχο των πλοίων που μετέφεραν σιτηρά προς την Αθήνα. 

Το 322 π.Χ. ο ναύαρχος του Μακεδονικού στρατού Κλείτος αποβίβασε στρατό στο Ραμνούντα. Από εκεί τον εκδίωξε ο Φωκίων που κατέλαβε το φρούριο. Το 296 π.Χ. το φρούριο το κατέλαβε ο Δημήτριος ο Πολιορκητής. Στους ελληνιστικούς χρόνους αρχίζει η παρακμή. Ο Πλίνιος αναφέρει ότι επισκέφτηκε το Δήμο του Ραμνούντα στα μέσα του 1ου αι. μ.Χ. Για το ναό του Ραμνούντα ενδιαφέρθηκε και ο Ηρώδης ο Αττικός που ίσως χρηματοδότησε την επισκευή του. Ο τόπος εγκαταλείπεται σταδιακά, αλλά μέχρι τον 4ο αι. μ.Χ. οι ναοί της Νέμεσης εξακολουθούν να διατηρούνται. Στα τέλη του 4ου αι. μ.Χ. τοποθετείται η καταστροφή του αγάλματος της θεάς από τους χριστιανούς. 

Οι πρώτες ανασκαφές στο Ραμνούντα έγιναν από τους Dilettanti το 1813 και από τον Δημ. Φίλιο το 1880. Στο διάστημα ανάμεσα στο 1890 και το 1892 διενεργήθηκαν ανασκαφές στο χώρο από τον Β. Στάη κατά τη διάρκεια των οποίων ήρθαν στο φως το ιερό, το φρούριο και πολλοί ταφικοί περίβολοι. Το 1958 πραγματοποιήθηκε μια σύντομη έρευνα από τον Ε. Μαστροκώστα. Από το 1975 ως σήμερα ο αρχαιολογικός χώρος του Ραμνούντα ανασκάπτεται και μελετάται συστηματικά με χρηματοδότηση της Αρχαιολογικής Εταιρείας υπό τη διεύθυνση του Β. Πετράκου.

Περιγραφή

Ο επισκέπτης βλέπει τα ερείπια του αρχαίου δήμου του Ραμνούντος. Σώζεται το φρούριο με το τείχος που περιβάλλει τον οικισμό, μικρά ιερά, το θέατρο και το γυμνάσιο της πόλης. 

Ο χώρος του ιερού διαμορφώθηκε με την κατασκευή ισχυρών ισοδομικών αναλημματικών τοίχων στα βόρεια και τα ανατολικά για τη στήριξη των χωμάτων. Εκεί κτίστηκε στις αρχές του 6ου αι. π.Χ. ένας μικρός ναός που δε σώζεται σήμερα αλλά η ύπαρξη του διαπιστώθηκε από τις λακωνικές κεραμίδες της στέγης που έχουν διασωθεί. Ο μικρός ναός ξανακτίστηκε στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ. με πολυγωνική τοιχοδομία και έχει διαστάσεις 10 Χ 6μ. Αξιόλογα αγάλματα βρέθηκαν στο εσωτερικό του. Σήμερα είναι ορατά τα ερείπια του. 

Στον ίδιο χώρο άρχισε να οικοδομείται και ο πώρινος δωρικός ναός που καταστράφηκε από τους Πέρσες το 480 π.Χ. Νέος μεγαλύτερος ναός κτίστηκε μετά τα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ., βόρεια του προηγούμενου και πολύ κοντά σε αυτόν. Είναι δωρικός περίπτερος με 6 κίονες στις στενές και 12 κίονες στις μακρές πλευρές. Αποτελείται από πρόναο και οπισθόδομο με δύο κίονες ανάμεσα σε παραστάδες και έχει διαστάσεις 21,40 x 10,05μ. Στις μέρες μας δε σώζονται παρά μόνο ερείπια του ναού αυτού. Στο εσωτερικό του ναού φυλασσόταν το περίφημο άγαλμα της θεάς , έργο του μαθητή του Φειδία Αγοράκριτου. Το άγαλμα ήταν κατασκευασμένο από παριανό μάρμαρο ενώ η βάση του που έφερε ανάγλυφη διακόσμηση από μάρμαρο του Διονύσου. Η βάση αυτή έχει αποκατασταθεί από μία πληθώρα θραυσμάτων που βρέθηκαν διασκορπισμένα. Απεικονίζει την παρουσίαση της Ελένης στην μητέρα της Νέμεση από τη Λήδα και χρονολογείται περί το 420 π.Χ. Ανατολικά του ναού σώζονται τα θεμέλια του βωμού, διαστάσεων 3,25 x 7,80μ. Μία στοά κατά μήκος της βόρεια πλευράς του τεμένους και μία μικρή κρήνη μπροστά της συμπληρώνουν το χώρο. 

Και τα δύο πρώιμα κτίσματα των ναών που περιγράφτηκαν, προϋπήρχαν του ανδήρου, αλλά είχαν ήδη καταστραφεί όταν αυτό κτίστηκε τον 5ο αιώνα π.Χ. 

Το φρούριο που περιβάλλει τον οικισμό αποτελείται από έναν εξωτερικό περίβολο μήκους 800 μ. και ένα μικρότερο εσωτερικό, που περικλείει την κορυφή του λόφου. Η κύρια είσοδος του εξωτερικού περιβόλου βρίσκεται στα νότια και προστατεύεται από ορθογώνιους πύργους εκατέρωθεν της πύλης. Ορθογώνιοι πύργοι έχουν κατασκευαστεί και σε άλλα σημεία του τείχους. Στο εσωτερικό του περιβόλου έχουν βρεθεί ιδιωτικά και δημόσια κτήρια. Ανάμεσα τους ξεχωρίζουν το θέατρο και το γυμνάσιο. Στον ίδιο χώρο βρίσκεται και η αγορά του δήμου. Στην κορυφή του λόφου - εντός του εσωτερικού οχυρωματικού περιβόλου - υπήρχαν οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Δύο μικρά λιμάνια στην παραλία κάτω από το φρούριο - το ανατολικό και το δυτικό - χρησίμευαν για τα πλοία που ήλεγχαν το πέρασμα του Ευβοϊκού. 

Οι ανασκαφές έφεραν στο φως και τμήμα της αρχαίας οδού που οδηγούσε στο δήμο του Ραμνούντα, περνούσε μπροστά από το ιερό της Νεμέσεως και κατέληγε στο φρούριο. Κατά μήκος της οδού βρέθηκαν και πολλοί πολυτελείς ταφικοί περίβολοι των κλασικών χρόνων, που έφεραν αξιόλογα επιτύμβια ανάγλυφα, ναΐσκους και στήλες. Αρκετοί από τους περιβόλους αυτούς έχουν αναστηλωθεί.

--------------------------

Οι πρώτοι ταφικοί περίβολοι, αμέσως μετά την είσοδο στον αρχαιολογικό χώρο.

Οι ναοί της  Νέμεσης και Θέμιδας. Αριστερά ο παλαιότερος, δεξιά ο νεότερος.

Ο παλαιότερος ναός τής  Νέμεσης και Θέμιδας.

Ο νεότερος ναός τής  Νέμεσης και Θέμιδας.

Αρχαία κρήνη. Βρίσκεται δίπλα στο χώρο των ναών Νέμεσης και Θέμιδας.

Ταφικοί περίβολοι, αμέσως μετά το χώρο των ναών Νέμεσης και Θέμιδας , στο δρόμο προς την αρχαία πόλη τού Ραμνούντα.

Οι πρώτες εικόνες τής αρχαίας πόλης τού Ραμνούντα από το δρόμο προς αυτήν.

Μετά από διαδρομή μήκους 1.000 περίπου μ. , από την είσοδό μας στον αρχαιολογικό χώρο, συναντάμε το νότιο αμυντικό τείχος και την κύρια είσοδο  / πύλη στην αρχαία πόλη τού Ραμνούντα. 

Περνώντας τη νότια είσοδο / πύλη, διακρίνεται μια κύρια λεωφόρος.  Αριστερά υπάρχουν οχυρωματικές εγκαταστάσεις και ένα κυκλικό κτίσμα.

Κατόπιν του κυκλικού κτίσματος, βρίσκεται ο χώρος τού γυμνασίου και των εγκαταστάσεών του (στο ανατολικό του άκρο).

Στη συνέχεια ο χώρος τού Θεάτρου.

Οι επόμενες φωτογραφίες από το δεξί, το ανατολικό μέρος τού αρχαιολογικού χώρου, όπως εισέρχεται ο επισκέπτης από την κύρια, τη νότια είσοδο / πύλη, όπου βρισκόντουσαν οι κατοικίες, τα εργαστήρια και οι εμπορικοί χώροι τής  αρχαίας πόλης.  

Στο βορειότερο μέρος τής αρχαίας πόλης βρισκόταν η ακρόπολή της και μια μικρή πύλη που βλέπει στο χώρο που εκβάλει ρέμα, δίπλα στο οποίο σήμερα βρίσκεται μικρός ναός της Αγίας Μαρίνας. 

Τέσσερα χαϊκού του Θανάση Αθανάσιου

Κανονική μαγεία 
Το μέσα και το έξω 
Ένα και τ'αυτό 


Σ'ένα minimoog 
Σαν αυτοσχεδιασμός
Ξανά και ξανά 


Μες στο άπειρο 
Άσπρο τριαντάφυλλο 
Θα λουλουδιάσει


Άγγελοι πέφτουν 
Σπάνε σαν τα κρύσταλλα 
Αφουγκράζεσαι;

Blues.

[Βραχάτι, 16.06.2019 21.30]

Να ο καμβάς!
Να μιλήσει κόκκινες η ψυχή συγχορδίες.

Ανασφάλεια... [Κώστας Σφενδουράκης]

Ανασφάλεια... 

Φοβάμαι μη ξυπνήσω ένα πρωί
χωρίς στα χείλη να ’χω ένα στίχο
και δίχως πια να ακούω αυτόν τον ήχο
σαν φύλλο της καρδιάς μου που θροεί.

Φοβάμαι μήπως έρθει μια στιγμή
και νιώσω ότι τα μάτια έχουν στεγνώσει...
ανώφελη, ξερή του πόνου γνώση
θα γίνουν δίχως δάκρυ οι στεναγμοί.

Φοβάμαι αν ξημερώσει μιαν αυγή
κι η νότα της ζωής μου αλλοιωμένη
να φτάνει στη φωνή μου και να βγαίνει

σαν ράθυμη κι ανώφελη κραυγή.
Φοβάμαι μη με βρει εκείνη η μέρα
να ψάχνω τη ψυχή μου στον αέρα...


Από την ποιητική συλλογή: "Νίκη των Τετριμμένων"

[στον πύργο τής Λιάδας 13.06.2019]

Ο Πύργος τής Λιάδας χτίστηκε την ίδια εποχή με τον φράγκικο πύργο στη Βραυρώνα, με τον οποίο είναι ίδιος κατασκευαστικά και ενταγμένοι, ως φρυκτωρίες, στο σύστημα επιτήρησης και έγκαιρης προειδοποίησης, σε περιπτώσεις εισβολών, στην ανατολική αττική επί φραγκοκρατίας, αλλά σε αυτόν της Λιάδας δεν σώζονται ο τρίτος όροφος και οι επάλξεις λόγω αφαίρεσης των υλικών από κατοίκους τής περιοχής παλαιότερα, για να τα χρησιμοποιήσουν ως οικοδομικά υλικά.
Βρίσκεται στο λόφο τής Λιάδας, στο Μαρκόπουλο Μεσογαίας, στο δρόμο προς τον ιππόδρομο Μαρκοπούλου, 600 περίπου μ. από τη διασταύρωσή του με τη λεωφόρο Λαυρίου, λίγες δεκάδες μέτρα ανατολικά τού Ι.Ν. Παμμέγιστων Ταξιαρχών. Επίσης περί τα 35 με 40 μ. βόρεια τού Ι.Ν. Παμμέγιστων Ταξιαρχών σώζονται ερείπια αρχαίου ναού.
Σημειώνεται ότι όχι μόνο στον πύργο τής Λιάδας, αλλά και στον Ι.Ν. Παμμέγιστων Ταξιαρχών, στην τοιχοποιία τους, έχουν ενσωματωθεί υλικά από αρχαία κτίσματα και ναό που προϋπήρχανε στο λόφο.