Ευάγγελος Ι. Τζάνος - Μελέτες

Διαβάστε ή κατεβάστε (σε μορφή pdf), ακολουθώντας το σύνδεσμο εδώ, το εκατοστό ενενηκοστό έβδομο βιβλίο της σειράς "εν καινώ" των 24Γραμμάτων, τις Μελέτες τού Ευάγγελου Ι. Τζάνου (περιόδου 2004-2017).

Στενές Σχέσεις [Χρήστος Ι. Βατούσιος]

ΣΤΕΝΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

...Θα συνεχίσω να στέλνω γράμματα σε απόντες. Έτσι, για μια παρηγοριά, ένα λόγο, μια επαφή, εις μνήμην...Ποιος τους θυμάται άραγε...

Να, προχθές, έστειλα μια παραγγελία στην κυρία Όουεν - ένα μεταξωτό φουλάρι από την Νέα Υόρκη.

Φυσικά! Εννοείται! Μη γελιέστε, δεν περιμένω καμία απάντηση. Μου φτάνει ότι το έλαβε και στην πρώτη ευκαιρία θα το φροντίσει. Καταλαβαίνω ότι μπορεί να είναι απασχολημένη, αλλά είμαι σίγουρος ότι θα το λάβει σοβαρά υπόψιν της.

Με εκτιμούσε πολύ - το ξέρω - αν και το έκρυβε επιμελώς. Έτσι πήρα το θάρρος να διατηρήσω μια στενή σχέση μαζί της. Άλλωστε εγώ φρόντισα για την τελετή της. Α, ήταν υπέροχα, νομίζω ότι το άξιζε. Βέβαια πήρα κάποιες πρωτοβουλίες - απουσίας άλλων - πάντα όμως με γνώμονα την αισθητική και το όφελός της. Δέχτηκα με ευγένεια τα συλλυπητήρια και λυπήθηκα ειλικρινά που δεν ήταν παρούσα να εγκρίνει τις επιλογές μου.

Τώρα περιμένουμε την κυρία Μάγιερ. Α, είναι πολύ άρρωστη η καημένη. Ελπίζουμε σε ένα ήσυχο και ανώδυνο τέλος, σαν αρχή μιας σταθερής σχέσης.

Πηγή πρωτότυπου: drasivrilissia.gr.

A galopar [Rafael Alberti, μετ. ΦΚ]

A galopar

Las tierras, las tierras, las tierras de España,
las grandes, las solas, desiertas llanuras.
Galopa, caballo cuatralbo,
jinete del pueblo,
al sol y a la luna.
¡A galopar,
a galopar,
hasta enterrarlos en el mar!
A corazón suenan, resuenan, resuenan,
las tierras de España, en las herraduras.
Galopa, jinete del pueblo
caballo de espuma
¡A galopar,
a galopar,
hasta enterrarlos en el mar!
Nadie, nadie, nadie, que enfrente no hay nadie;
que es nadie la muerte si va en tu montura.
Galopa, caballo cuatralbo,
jinete del pueblo
que la tierra es tuya.
¡A galopar,
a galopar,
hasta enterrarlos en el mar!

Rafael Alberti Merello (1902-1999) fue un escritor español, especialmente reconocido como poeta, miembro de la generación del 27. Está considerado uno de los mayores literatos de la llamada Edad de Plata de la literatura española. Cuenta en su haber con numerosos premios y reconocimientos. 

Ο Ραφαέλ Αλμπέρτι Μερέγιο (1902-1999) ήταν Iσπανός συγγραφέας, ιδιαίτερα αναγνωρισμένος σαν ποιητής, μέλος της γενιάς του ‘27. Θεωρείται σαν ένας από τους μεγαλύτερους ανθρώπους των γραμμάτων της λεγόμενης Χρυσής Εποχής της ισπανικής λογοτεχνίας. Στο ενεργητικό του μετρά πάρα πολλά βραβεία και τίτλους.

Πηγή πρωτότυπου: zendalibros.com/5-poemas-rafael-alberti.

ΚΑΛΠΑΣΕ!

Τα χώματα, τα χώματα, τα χώματα της Ισπανίας,
Οι απέραντοι, οι μοναχικοί, οι έρημοι κάμποι.
Κάλπασε, λευκοπόδαρο άλογο,
Και συ λαϊκέ καβαλλάρη,
Με ήλιο και με φεγγάρι.

Κάλπασε,
Κάλπασε,
Ώσπου  να σε σκεπάσει η θάλασσα!
Στις καρδιές ηχούν, αντηχούν, αντηχούν,
Τα χώματα της Ισπανίας, στα πέταλα του αλόγου.

Κάλπασε, λαϊκέ καβαλλάρη
Άλογο του αφρού
Κάλπασε,
Κάλπασε,
Ώσπου  να σε σκεπάσει η θάλασσα!

Δεν υπάρχει αντίπαλος, κανείς, κανείς, κανείς.
Ο θάνατος δεν είναι τίποτε, όταν είσαι πάνω στη σέλλα.
Κάλπασε, λευκοπόδαρο άλογο,
Και συ λαϊκέ καβαλλάρη,
Η γη είναι δική σου.

Κάλπασε,
Κάλπασε,
Ώσπου  να σε σκεπάσει η θάλασσα!

A un olmo seco [Antonio Machado, μετ. ΦΚ]

A un olmo seco

Al olmo viejo, hendido por el rayo
y en su mitad podrido,
con las lluvias de abril y el sol de mayo
algunas hojas verdes le han salido.
¡El olmo centenario en la colina
que lame el Duero! Un musgo amarillento
le mancha la corteza blanquecina
al tronco carcomido y polvoriento.
No será, cual los álamos cantores
que guardan el camino y la ribera,
habitado de pardos ruiseñores.
Ejército de hormigas en hilera
va trepando por él, y en sus entrañas
urden sus telas grises las arañas.
Antes que te derribe, olmo del Duero,
con su hacha el leñador, y el carpintero
te convierta en melena de campana,
lanza de carro o yugo de carreta;
antes que rojo en el hogar, mañana,
ardas de alguna mísera caseta,
al borde de un camino;
antes que te descuaje un torbellino
y tronche el soplo de las sierras blancas;
antes que el río hasta la mar te empuje
por valles y barrancas,
olmo, quiero anotar en mi cartera
la gracia de tu rama verdecida.
Mi corazón espera
también, hacia la luz y hacia la vida,
otro milagro de la primavera.

Antonio Machado: Ισπανός ποιητής, γεννημένος στη Σεβίλλη (1875 –1939). Το πρώιμο έργο του εντάσσεται στο κίνημα του μοντερνισμού και αποτελεί μια από τις δεσπόζουσες μορφές του ισπανικού λογοτεχνικού κινήματος γνωστού ως η «Γενιά του '98» (1898).

Πηγή πρωτότυπου: zendalibros.com/poemas-de-campos-de-castilla.

ΦΤΕΛΙΑ Η ΞΕΡΑΜΕΝΗ

Στην ξεραμένη τη φτελιά, σχισμένη απ’ την αχτίδα,
Στη μέση σαπισμένη,
Με τις βροχές του Απριλιού, τον ήλιο του Μαΐου
Να που φυτρώσαν στα κλαριά πράσινα φυλλαράκια.
Φτελιά εκατό σχεδόν χρονών στο λόφο, που 
Όλο γέρνει πάνω απ’ το Δούρο ποταμό,
Τις όχθες του όλο γλείφει!
Τα βρύα τα κιτρινωπά λεκιάζουνε τη φλούδα
Την ασπρισμένη στον κορμό
Τον καταφαγωμένο και κατασκονισμένο.
Σε κείνες τις τραγουδιστές λεύκες
Δεν θα στοιχειώσουν, εκεί στις όχθες
Που κρατούν, αγρίμια αηδόνια,
Του δρόμου χρόνια.
Στρατός από μερμήγκια σε κλωστές
Παραταγμένα,
Πώς σκαρφαλώνει πάνω της και 
Τα εντόσθιά της
Πώς σαν να υφαίνει στους φαιούς
Ιστούς της γριάς αράχνης.
Πριν σε γκρεμίσει, αχ! φτελιά του ποταμού του Δούρου,
Με το μπαλτά του ο ξυλοκόπος,
Κι ο μαραγκός σε κάνει 
Γλωσσίδι της καμπάνας,
Καρότσι ή βαγόνι.
Προτού καείς στο τζάκι, αύριο,
Κόκκινη απ’ τη φλόγα, που
Θα ζεστάνει κάποιο φτωχικό,
Στην άκρη εκεί του δρόμου.
Προτού σε στροβιλίσει ένας τυφώνας
Σε φέρει κάτω σαν πνοή
Απ’ τις λευκές οροσειρές.
Προτού ο ποταμός σε παρασύρει
Ως τη θάλασσα μέσα από λαγκαδιές,
φαράγγια,
Αχ! για σε φτελιά, θάθελα 
Στο ποίημά μου να εξυμνήσω,
Τη χάρη των πρασινωπών κλαριών σου.
Η ψυχή μου ελπίζει αντάμα
Ώσμε το φως και τη ζωή
Της άνοιξης ένα άλλο θαύμα.

H Εισαγωγή τού "Η Καταγωγή των Ειδών" τού Charles Darwin σε μετ. Ανδρέα Πάγκαλου.

Στο παρόν παρουσιάζουμε, με κάποιες γραμματικές επικαιροποιήσεις, την Εισαγωγή τού βιβλίου "Η  Καταγωγή των Ειδών" τού Charles Darwin (της πρώτης έκδοσης του), του σημαντικότερου, ίσως, έργου στην ιστορία τής επιστήμης, ως προς τους δρόμους που άνοιξε, σε μετ. Ανδρέα Πάγκαλου. Η μετάφραση τού συγκεκριμένου έργου είχε κυκλοφορήσει από τον εκδοτικό οίκο Γκοβόστη παλαιότερα, επανακυκλοφόρησε και κυκλοφορεί και σήμερα (τελευταία επανέκδοση είναι του 2007).

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Όταν ταξίδευα σαν φυσιοδίφης με το σκάφος «Μπιγκλ», μου έκαναν εξαιρετικά ζωηρή εντύπωση ορισμένα περιστατικά σχετικά με την κατανομή των ενόργανων όντων της Ν. Αμερικής, και με τις γεωλογικές αντιστοιχίες του παρόντος με τους προγενέστερους οργανισμούς που υπήρχαν στην Ήπειρο αυτή.

Τα περιστατικά αυτά, όπως θα δει ο αναγνώστης στα κατοπινά κεφάλαια του βιβλίου τούτου, μου φάνηκαν πως έριχναν κάποιο φως στο ζήτημα της καταγωγής των Ειδών, σ’ αυτό τα μυστήριο των μυστηρίων, όπως τ’ ονόμασε ένας απ’ τους μεγαλύτερους φιλοσόφους μας. Στα 1837, όταν πια είχα γυρίσει στην πατρίδα, σκέφτηκα πως κάτι θα μπορούσε να γίνει πάνω σ’ αυτό το ζήτημα, αν συγκέντρωνα υπομονετικά και μελετούσα κάθε λογής στοιχεία, που θα μπορούσαν ίσως νάχουν κάποια σχέση με το θέμα μου.

Αφού εργάστηκα έτσι πέντε ολόκληρα χρόνια, έκρινα πως μπορούσα πια να εμβαθύνω στο ζήτημα και κράτησα μερικές σύντομες σημειώσεις. Στα 1844, ανέπτυξα περισσότερο τις σημειώσεις αυτές κ’ έφτιαξα ένα σχεδίασμα των συμπερασμάτων που τότε μου φαίνονταν πιθανά. Απ’ την εποχή εκείνη ως τα σήμερα, εργάστηκα σταθερά προσηλωμένος στον ίδιο σκοπό. Ελπίζω πως θα με συγχωρέσετε που αναφέρω τέτοιες προσωπικές λεπτομέρειες, γιατί μ’ αυτές θέλω να δείξω πως δε βιάστηκα να καταλήξω σε συμπεράσματα.

Τα έργο μου έχει τώρα (1859) σχεδόν συμπληρωθεί. Επειδή όμως θα μου χρειαστούν πολλά χρόνια για να το ολοκληρώσω κ’ επειδή η υγεία μου είναι κάθε άλλο παρά καλή, με παρακινήσανε να δημοσιεύσω σε βιβλίο αυτή την Περίληψη του έργου μου. Εκείνο που περισσότερο μ’ έκανε να πάρω αυτή την απόφαση, είναι πως κι ο κ. Γουάλας, που βρίσκεται τώρα στο Μαλαϊκό αρχιπέλαγος και μελετάει τη φυσική ιστορία του τόπου, έχει καταλήξει στα ίδια ακριβώς γενικά συμπεράσματα σχετικά με το θέμα της καταγωγής των Ειδών. Στα 1858 μού έστειλε ένα υπόμνημα πάνω σ’ αυτό το θέμα, με την παράκληση να το διαβιβάσω στον σερ Τσάρλς Λάυελ. Εκείνος πάλι το έστειλε στη Λινναία Εταιρία και δημοσιεύτηκε στον τρίτο τόμο του δελτίου της. Ο σερ Τσαρλς Λάυελ κι ο δρ. Χούκερ, που κ’ οι δυο ήταν κάπως πληροφορημένοι για το έργο μου — ο δεύτερος μάλιστα είχε διαβάσει το σχεδίασμα του 1844 — μου έκαναν την τιμή να θεωρήσουν πως θάταν σκόπιμο να δημοσιευτούν μαζί με το εξαίρετο υπόμνημα του κ. Γουάλας και μερικά σύντομα αποσπάσματα Απ’ τα χειρόγραφά μου.

Η περίληψη, που αποτελεί την ύλη του βιβλίου τούτου όπως δημοσιεύεται τώρα, θάχει αναγκαστικά ατέλειες. Μου είναι αδύνατο να παραπέμψω σ’ όλες τις πηγές και τις αυθεντίες που πάνω σ’ αυτές στήριξα μερικούς ισχυρισμούς μου. Είμαι λοιπόν υποχρεωμένος να προχωρήσω ελπίζοντας πως ο Αναγνώστης θάχει κάποια εμπιστοσύνη στην ακρίβεια των όσων λέω. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως θάχουν παρεισφρήσει και λάθη, αν κ’ ελπίζω πως φρόντισα πάντα και πρόσεξα νάναι έγκυρες οι πηγές μου. Εδώ μπορώ να δώσω μονάχα τα γενικά συμπεράσματα και ν’ αναφέρω σαν παραδείγματα μερικά γεγονότα που ελπίζω πως θάναι αρκετά στις περισσότερες περιπτώσεις. Κανείς δεν μπορεί να νιώσει περισσότερο από μένα την ανάγκη να δημοσιευτούν αργότερα, ντοκουμενταρισμένα και λεπτομερειακά, όλα τα γεγονότα με τις παραπομπές τους, που πάνω σ’ αυτά στήριξα τα συμπεράσματα μου. Ελπίζω ν’ ανταποκριθώ στην ανάγκη αυτή μ’ ένα μελλοντικό έργο μου. Γιατί ξέρω πολύ καλά πώς σχεδόν δεν υπάρχει ούτε ένα σημείο του βιβλίου μου όπου δε θα μπορούσαν ν’ αναφερθούν γεγονότα που συχνά φαίνεται να οδηγούν σε συμπεράσματα φαινομενικά αντίθετα από κείνα όπου κατέληξα εγώ. Ικανοποιητική κρίση μπορεί να βγάλει κανείς μονάχα αφού έχει μελετήσει εξονυχιστικά και ζυγίσει τα γεγονότα και τα επιχειρήματα και των δυο πλευρών για κάθε ζήτημα. Μα τούτο είναι αδύνατο να γίνει εδώ.

Λυπάμαι πολύ γιατί η έλλειψη χώρου μου στερεί την ικανοποίηση ν’ αναφέρω τη γενναιόφρονη συμπαράσταση που βρήκα σε πάρα πολλούς φυσιοδίφες. Μερικοί μάλιστα μου ήταν ολότελα άγνωστοι. Ωστόσο δεν μπορώ ν’ αφήσω ανεκμετάλλευτη την ευκαιρία και να μην εκφράσω τη βαθιά μου ευγνωμοσύνη στον δρ. Χούκερ που με βοήθησε με κάθε δυνατό τρόπο τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, τόσο με τους θησαυρούς των γνώσεών του όσο και με την έξοχη κρίση του.

Ένας φυσιοδίφης που μελετάει την Καταγωγή των Ειδών παίρνοντας υπόψη του τις αμοιβαίες συγγένειες των ενόργανων όντων, τις εμβρυολογικές αναλογίες τους, τη γεωγραφική τους κατανομή, τη γεωλογική διαδοχή τους κι άλλα τέτοια γεγονότα, είναι πολύ φυσικό να καταλήξει στο συμπέρασμα πως τα Είδη δε δημιουργήθηκαν ανεξάρτητα τόνα απ’ τ’ άλλο, αλλά όπως οι ποικιλίες, έτσι κι αυτά κατάγονται από άλλα Είδη. Ωστόσο ένα τέτοιο συμπέρασμα, κι αν ακόμα στηρίζεται σε γερές βάσεις, δε θάναι ικανοποιητικό, παρά μονάχα απ’ τη στιγμή που θα μπορούσε να δειχτεί και το πως τ’ αναρίθμητα Είδη, που κατοικούν σ’ αυτό τον κόσμο, διαφοροποιήθηκαν με τέτοιον τρόπο, ώστε ν’ αποχτήσουν αυτή την τελειότητα κατασκευής κι αλληλοπροσαρμογής, που δίκαια προκαλεί το θαυμασμό μας. Οι φυσιοδίφες συνεχώς αναφέρουν, σαν μοναδικά δυνατά αίτια παραλλαγής, τις εξωτερικές συνθήκες, όπως είναι το κλίμα, η τροφή κ.λ.π. Από μια περιορισμένη άποψη, όπως θα δούμε αργότερα, αυτό μπορεί νάναι αληθινό. Αλλά είναι παράτολμο να ζητάμε μονάχα στις εξωτερικές συνθήκες την εξήγηση της κατασκευής λ. χ. του δρυοκολάπτη που τα πόδια κ’ η ουρά και το ράμφος κ’ η γλώσσα του είναι τόσο τέλεια προσαρμοσμένα για το κυνήγι των εντόμων κάτω απ’ τη φλούδα των δέντρων. Ή, ας πάρουμε την περίπτωση τής ιξίας (γκυ) που τρέφεται παρασιτικά από ορισμένα δέντρα. Το φυτό αυτό πολλαπλασιάζεται με σπόρους που πρέπει να μεταφερθούν από ορισμένα πουλιά· και βγάζει μόνοικα άνθη που έχουν απόλυτη ανάγκη απ’ τη μεσολάβηση ορισμένων εντόμων για τη μεταφορά της γύρης απ’ το αρσενικό άνθος στο θηλυκό. Στην περίπτωση αυτή, όπως και στην περίπτωση του δρυοκολάπτη, είναι το ίδιο παράτολμο να θέλουμε να εξηγήσουμε τη μορφολογία του φυτού αυτού και τις σχέσεις του με τόσα διαφορετικά ενόργανα όντα, σαν αποτέλεσμα των εξωτερικών συνθηκών ή της έξης ή ακόμα και της βούλησης του ίδιου του φυτού.

Έχει λοιπόν σπουδαιότατη σημασία ν’ αποχτήσουμε μια καθαρή και βαθύτερη γνώση για τα μέσα που επιφέρουν τις μεταβολές και τις αλληλοπροσαρμογές. Όταν ακόμα βρισκόμουν στην αρχή των παρατηρήσεών μου, θεώρησα πιθανό ότι η προσεχτική μελέτη των κατοικίδιων ζώων και των καλλιεργούμενων φυτών, θα μπορούσε να μας δώσει την καλύτερη ευκαιρία να ξεδιαλύνουμε αυτό το σκοτεινό πρόβλημα. Κ’ οι ελπίδες μου δε διαψεύστηκαν. Τόσο σ’ αυτή όσο και σέ κάθε άλλη δύσκολη περίσταση, είδα πάντοτε πως όσο ατελείς κι αν είναι οι γνώσεις μας για τη μεταβλητότητα των όντων σέ εξημερωμένη κατάσταση, αποτελούν πάντα το καλύτερο κι ασφαλέστερο κλειδί για τη λύση. Τολμώ ακόμα να εκφράσω την πεποίθηση ότι παρόμοιες μελέτες έχουν πολύ μεγάλη αξία, μ’ όλο που συνήθως οι φυσιοδίφες τις παραμελούν.

Αυτές οι σκέψεις μ’ έκαναν ν’ αφιερώσω το πρώτο κεφάλαιο αυτού του βιβλίου στο θέμα: Η μεταβλητότητα σε εξημερωμένη κατάσταση. Έτσι θα δούμε πως είναι τουλάχιστο δυνατόν ένα μεγάλο ποσοστό μεταβολών να μεταβιβαστεί κληρονομικά. Θα δούμε ακόμα κάτι εξίσου σπουδαίο, αν όχι σημαντικότερο, δηλαδή το πόσο μεγάλη είναι η δύναμη του ανθρώπου να επισωρεύει με την Επιλογή τις αλλεπάλληλες ελαφρές μεταβολές. Ύστερα θα περάσω στο θέμα: Η μεταβλητότητα των Ειδών σε φυσική κατάσταση. Δυστυχώς εδώ είμαι αναγκασμένος να πραγματευτώ το θέμα μου με υπερβολική συντομία. Ο σωστός χειρισμός του θ’ απαιτούσε την παράθεση μακρών καταλόγων με γεγονότα και περιστατικά. Ωστόσο θα μας δοθεί και δω η δυνατότητα να συζητήσουμε για το ποιες περιστάσεις ευνοούν περισσότερο τη μεταβλητότητα. Στο επόμενο κεφάλαιο θα εξετάσουμε τον αγώνα για την ύπαρξη που, σ’ όλο τον κόσμο, διεξάγουν μεταξύ τους τα ενόργανα όντα. Αυτός ο αγώνας για την ύπαρξη είναι αναπόφευχτη συνέπεια του μεγάλου λόγου της γεωμετρικής προόδου του πολλαπλασιασμού των Ειδών. Πρόκειται για τη θεωρία του Μάλθου, εφαρμοσμένη σ’ ολόκληρο το ζωικό και φυτικό βασίλειο. Επειδή από κάθε Είδος γεννιούνται πολύ περισσότερα άτομα απ’ όσα έχουν τη δυνατότητα να επιζήσουν, κ’ επειδή αυτό έχει σαν συνέπεια να καταφεύγουν συχνά στον αγώνα για την ύπαρξη, επόμενο είναι πως αν ένα ον παρουσιάζει μιαν έστω κ’ ελάχιστη παραλλαγή, τέτοια που να το ευνοεί μέσα στις πολύπλοκες και συχνά μεταβαλλόμενες συνθήκες της ζωής, το ον αυτό θάχει περισσότερες πιθανότητες να επιζήσει κ’ έτσι θα επιλεγεί φυσικά. Χάρη στην πανίσχυρη αοχή της κληρονομικότητας, κάθε επιλεγμένη ποικιλία θα τείνει να διαδώσει την καινούργια παραλλαγμένη της μορφή.

Το βασικό αυτό θέμα τής Φυσικής Επιλογής θα το πραγματευτώ» κάπως διεξοδικά στο τέταρτο κεφάλαιο. Εκεί θα δούμε πώς η Φυσική Επιλογή προκαλεί σχεδόν αναπόφευκτα την εξόντωση ενός μεγάλου μέρους των λιγότερο βελτιωμένων μορφών ζωής, κ’ έτσι οδηγεί σ’ αυτό που ονόμασα Απόκλιση των Χαραχτηριστικών.

Στο επόμενο κεφάλαιο θα συζητήσω τους πολύπλοκους κι όχι αρκετά, γνωστούς νόμους που διέπουν τη μεταβλητότητα. Στα πέντε ακόλουθα κεφάλαια θα εκθέσω τις πιο φανερές και σοβαρότερες δυσκολίες για την παραδοχή της θεωρίας μου, δηλαδή: α) Τις δυσκολίες των μεταβατικών σταδίων ή το πώς ένας απλός οργανισμός ή ένα απλό όργανο μπορεί ν’ αλλάξει και να τελειοποιηθεί τόσο, που να γίνει ένας εξαιρετικά εξελιγμένος οργανισμός ή ένα πολύπλοκα συγκροτημένο όργανο, β) το θέμα : Ένστιχτο· μ’ άλλα λόγια τις διανοητικές ικανότητες των ζώων, γ) τη Νοθογένεια, δηλαδή το γιατί η διασταύρωση ανάμεσα σε διαφορετικές ποικιλίες είναι γόνιμη ενώ ανάμεσα σέ διαφορετικά Είδη είναι άγονη, δ) την ανεπάρκεια των Γεωλογικών Χρονικών.

Στο κατοπινό κεφάλαιο θα εξετάσω τη γεωλογική διαδοχή των ενόργανων όντων μέσα στο χρόνο. Στο δωδέκατο και δέκατο τρίτο τη γεωγραφική κατανομή τους μέσα στο χώρο.

Στο δέκατο τέταρτο κεφάλαιο θ’ ασχοληθώ με την ταξινόμηση των Ειδών, δηλαδή με τις αμοιβαίες τους συγγένειες τόσο στην ολότελα αναπτυγμένη μορφή τους όσο και στην εμβρυακή κατάσταση. Στο τελευταίο κεφάλαιο θα κάνω μια σύντομη ανακεφαλαίωση του όλου έργου και θα εκθέσω μερικές συμπερασματικές παρατηρήσεις.

Αν λάβουμε υπόψη όσο πρέπει τη βαθιά μας άγνοια σχετικά με τις αμοιβαίες σχέσεις των απειράριθμων όντων που ζουν ολόγυρά μας, δεν πρέπει να παραξενευόμαστε επειδή πολλά ζητήματα σχετικά με την καταγωγή των Ειδών και των ποικιλιών, μένουν ακόμα ανεξήγητα.

Ποιος μπορεί να εξηγήσει γιατί ένα Είδος είναι πολυάριθμο κ’ έχει απλωθεί σε πολλές περιοχές και γιατί ένα άλλο συγγενικό του είναι σπάνιο και περιορισμένο τοπικά; Κι όμως αυτές οι σχέσεις έχουν πολύ μεγάλη σημασία, γιατί αυτές καθορίζουν τη σημερινή ευημερία και θα καθορίσουν — όπως πιστεύω — τις μελλοντικές επιτυχίες και τη διαφοροποίηση κάθε οργανισμού που κατοικεί σ’ αυτό τον κόσμο. Ακόμα μικρότερες είναι οι γνώσεις μας γύρω απ’ τις αμοιβαίες σχέσεις των αναρίθμητων κατοίκων του κόσμου στο διάστημα τόσων και τόσων γεωλογικών εποχών. Ωστόσο, αν και πολλά μένουν ακόμα — και θα μένουν για πολύν καιρό — σκοτεινά, εγώ, ύστερ’ από προσεχτικότατη μελέτη και κρίνοντας τα πράγματα όσο πιο αντικειμενικά μπορώ, δηλώνω πως δεν έχω καμιάν αμφιβολία ότι είναι λαθεμένη η άποψη — που ως πριν από λίγον καιρό παραδέχονταν οι περισσότεροι φυσιοδίφες και που την παραδεχόμουν και γω — ότι δηλαδή κάθε Είδος δημιουργήθηκε ανεξάρτητα απ’ τ’ άλλα. Έχω ολότελα πεισθεί ότι τα Είδη δεν είναι αμετάβλητα, κι ότι όσα ανήκουν σ’ αυτό που λέμε ίδιο γένος είναι κατευθείαν απόγονοι κάποιου άλλου Είδους που συνήθως έχει εκλείψει όπως ακριβώς οι αναγνωρισμένες ποικιλίες οποιουδήποτε Είδους προέρχονται απ’ το Είδος αυτό. Κοντά σ’ αυτά, έχω την πεποίθηση πως η Φυσική Επιλογή υπήρξε το πιο σπουδαίο άλλα όχι και το αποκλειστικό μέσο μεταβολής.

Με μυαλό ή χωρίς;

Με μυαλό ή χωρίς;

Αν και προσωπικά απέχω από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (fb, Instagram, twitter κ.α.), όμως, από διάφορα κείμενα που ανά καιρούς έχουν πέσει στην αντίληψή μου, σε blog ή ενημερωτικές ιστοσελίδες, νομίζω ότι είναι εκεί, σε αυτά τα μέσα, που κάποιοι θα βγάλουνε τα πιο αρρωστημένα ένστικτα μπορεί να έχει ένας άνθρωπος. Το ότι αυτά τα άτομα συνήθως (για να μην είμαστε απόλυτοι) σχετίζονται με το δεξιό (συντηρητικό γενικότερα) χώρο προς προβληματισμό.

Και βέβαια δεν είναι ότι θα τα βγάλουν αλλά θα τα υπερασπιστούν, ως καλώς ειπωμένα, μέχρι τέλους!

Γενικότερα δεν αξίζει να ασχολείται κάποιος με ό,τι αρρωστημένο κυκλοφορεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και είναι πολλά, αλλά με κάποια, τα οποία δεν πιάνουνε τον πάτο αλλά τον πάνε παρακάτω. Τότε, όσο και να μη θέλεις, θα ασχοληθείς.

Αφορμή για το σημερινό έδωσε η ανάρτηση στο twitter, της 23ης Σεπτέμβρη 2019 στις 9.38 μμ, του κ. Σεραφείμ Σίλα για την παρουσία τής 16χρονης Γκρέτα Τούνμπεργκ, η οποία να σημειώσουμε πάσχει από το σύνδρομο Asperger, το οποίο συνάδει και με τον τρόπο έκφρασής της, στον ΟΗΕ, τη μέρα αυτή, και την ομιλία της / προβληματισμό της για τις συνέπειες των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στο μέλλον τού πλανήτη.

Η δήλωση Σίλα - γιατί αυτή και μόνο αφορά το παρόν, ακολούθησε ως απάντηση μιαν άλλη, απλά ανόητη, δήλωση χρήστη με το ψευδώνυμο Georgy Zhykov, προφανώς μέλους πολιτιστικών συλλόγων με έδρα το Κολωνάκι, «ψυχιάτρου» και «κριτικού θεάτρου» - ήταν: «Δε θα ‘θελα να τη δω ούτε με μαγιό».

Ο κ. Σεραφείμ Σίλας, γεννημένος το 1968 και πατέρας δυο παιδιών, όπως διαβάσαμε στο βιογραφικό του στο διαδίκτυο, βλέπει μια 16χρονη έφηβη, ένα παιδί (ίσως όχι παιδί με το γράμμα τού νόμου αλλά σωματικά και ψυχικά παιδί) και αδιαφορώντας για το περιεχόμενο τού λόγου του, αυτό που αισθάνεται να πει αυθόρμητα και λέει και γράφει και δεν κατεβάζει, μετά από μια δεύτερη ανάγνωση, είναι πως δεν θα ήθελε να τη δει ούτε με μαγιό. Γιατί; Μήπως τελικά τα 16χρονα παιδιά που βλέπουμε γύρω μας, ο κ. Σεραφείμ Σίλας τα θέλει βουβά και άβουλα και το μόνο που ενδιαφέρεται είναι να τα κατατάξει σε αυτά που θα ήθελε να δει με μαγιό και σε αυτά που δε θα ήθελε να δει με μαγιό;

Ξέρετε κάτι χρήστη Georgy Zhykov, αν κάποιος χρειάζεται ψυχολογική υποστήριξη, σίγουρα δεν είναι η Γκρέτα Τούνμπεργκ.

25.09.2019

(χωρίς)

Βροχή στην πόλη.
Πρωτοβρόχι στο άλσος.
Τόσο πετριχώρ!

24.09.2019

A death poem from Hakuin Ekaku (白隠 慧鶴, 19.01.1686 – 18.01.1769)

Oh young folk —
if you fear death,
die now!
Having died once
you won't die again.

Ω! νεαρέ άνθρωπε–
αν το θάνατο φοβάσαι,
πέθανε τώρα!
Έχοντας μια φορά πεθάνει
δε θα πεθάνεις ξανά.

Πηγή αγγλικού πρωτότυπου: wikipedia.org/wiki/Death_poem.
Για τον Hakuin Ekaku: wikipedia.org/wiki/Hakuin_Ekaku.

[στο νοτιότερο από τα δύο παλιά πέτρινα γεφύρια, πάνω από τον Ελισσώνα ποταμό, στο Κρυονέρι Κορινθίας 20.09.2019]

Στο παρόν παρουσιάζουμε εικόνες (με χάρτη από το wikimapia, στον οποίο σημειώνονται τα σημεία που βρίσκονται τα γεφύρια και οι διαδρομές πρόσβασης) από το νοτιότερο από τα δύο πέτρινα γεφύρια συνέδεαν, από τα χρόνια τής τουρκοκρατίας, όταν κατασκευάστηκαν, μέχρι πριν λίγες δεκαετίες, προτού την κατασκευή τού σημερινού οδικού δικτύου, το Κρυονέρι με τα χωριά ανατολικά τού Ελισσώνα ποταμού. Από το συγκεκριμένο, όπως μάς είπε ο κ. Θανάσης Μυλωνάς, αγρότης και ιδιοκτήτης καφενείου στο Κρυονέρι, η βοήθεια τού οποίου με την υπόδειξη του μονοπατιού προς το γεφύρι ήτανε καταλυτική, υπήρχανε μέρες που περνούσανε και 400 με 500 ζώα φορτωμένα αγροτικά προϊόντα (σ.σ. κυρίως σταφύλια) από το Κρυονέρι προς γειτονικούς προορισμούς.

Is that not the moon? ... [Ariwara no Narihira (在原 業平, 825–880 μ.Χ.)]

Is that not the moon?
And is the spring not the spring
Of a year ago?
This body of mine alone
Remains as it was before.


Είναι άλλο το φεγγάρι;
Και είναι η άνοιξη από την άνοιξη άλλη
Μιας χρονιάς πίσω;
Αυτό το σώμα, το δικό μου, μονάχα
Όπως ήτανε πριν παραμένει.


Πηγή αγγλικής μετάφρασης wiki/Ariwara_no_Narihira

Τρία ποιήματα του Gabriel José García Márquez σε μετάφραση ΦΚ

La muerte de la rosa

Murió de mal aroma.
Rosa idéntica, exacta.
Subsistió a su belleza,
Sucumbió a su fragancia.
No tuvo nombre: acaso
la llamarían Rosaura,
O Rosa-fina, o Rosa
del amor, o Rosalba;
o simplemente Rosa,
como la nombra el agua.
Más le hubiera valido
ser siempreviva, Dalia,
pensamiento con luna
como un ramo de acacia.
Pero ella será eterna:
fue rosa; y eso basta;
Dios la guarde en su reino
a la diestra del alba.

Ο θάνατος τού Ρόδου

Πέθανε απ’ το μαράζι του μύρου.
Γνήσιο ρόδο, αρχετυπικό.
Άντεξε στην εμορφιά του,
Υπέκυψε στο άρωμά του.
Δεν είχε ένα όνομα: άλλοτε
Το λέγαν Ροδαύρα,
Ροδαφίνα, Ρόδο του έρωτα,
Ή Ροδαυγή.
Ή απλά Ρόδο,
Όπως το λένε τα νερά.
Συχνότερο όνομά του
Όπου για πάντα κρατούσε,
Ντάλια, σκέψη του φεγγαριού
Σαν το κλωνάρι της ακακίας.
Μα ήτανε παντοτινό:
Ήταν το ρόδο κι αυτό αρκεί.
Ο Κύριος ας το καθίσει
Στα δεξιά της αυγής στη
Βασιλεία του.


Si alguien llama a tu puerta

Si alguien llama a tu puerta, amiga mía,
y algo en tu sangre late y no reposa
y en tu tallo de agua, temblorosa,
la fuente es una líquida de armonía.
Si alguien llama a tu puerta y todavía
te sobra tiempo para ser hermosa
y cabe todo abril en una rosa
y por la rosa desangra el día
Si alguien llama a tu puerta una mañana
sonora de palomas y campanas
y aún crees en el dolor y en la poesía
Si aún la vida es verdad y el verso existe.
Si alguien llama a tu puerta y estás triste,
abre, que es el amor, amiga mía.

Αν κάποιος σού χτυπάει την πόρτα

Αν κάποιος σου χτυπάει την πόρτα, φιλενάδα μου,
Και το αίμα σου χτυπάει για κάτι και δεν αναπαύεται
Και στο μίσχο του νερού, η κρήνη
Ορμητική βγάζει νερά σε αρμονία.
Αν κάποιος σού χτυπάει την πόρτα κι ακόμη
Σού δίνει άπλετο χρόνο για νάσαι ακόμη όμορφη
Και κάθε Απρίλη σου ταιριάζει ένα ρόδο
Και με το ρόδο αιμορραγεί η μέρα
Αν κάποιος σού χτυπάει την πόρτα ένα πρωί
Γεμάτο πέταγμα περιστεριών και κωδωνοκρουσίες
Κι ακόμα πιστεύεις στον καημό και την ποιητική
Αν ακόμα η ζωή είναι αλήθεια κι ο στίχος υπάρχει.
Αν κάποιος σού χτυπάει την πόρτα κι εσύ
Λυπάσαι, άνοιξέ του, φιλενάδα μου,
Γιατί είναι ο έρωτας.


Soneto matinal a una colegiala ingrávida

Al pasar me saluda y tras el viento
que da al aliento de su voz temprana
en la cuadrada luz de una ventana
se empaña, no el cristal, sino el aliento
Es tempranera como una campana.
Cabe en lo inverosímil, como un cuento
y cuando corta el hilo del momento
vierte su sangre blanca la mañana.
Si se viste de azul y va a la escuela,
no se distingue si camina o vuela
porque es como la brisa, tan liviana
que en la mañana azul no se precisa
cuál de las tres que pasan es la brisa,
cuál es la niña y cuál es la mañana.

Πρωινό σονέτο σε μια αιθέρια μαθήτρια

Περνώντας με χαιρετάει και μετά ο αγέρας
Που σκορπάει την ανάσα της πρωινής φωνής
Στο τετράγωνο φως ενός παραθύρου
Θολώνει, όχι το κρύσταλλο, αλλά η ανάσα
Είναι εωθινή σαν την καμπάνα.
Περνάει στο απίθανο, σαν ιστορία
Και σαν κόψει την κλωστή της στιγμής
Αδειάζει το λευκό της αίμα με την αυγή.
Αν φορέσει τα μπλε και πάει σχολείο,
Δεν φαίνεται καθαρά αν περπατάει ή πετάει
Αφού είναι σαν την αύρα, τόσο φωτεινή
Που το γαλάζιο πρωινό δεν προσδιορίζει
Ποια απ’ τις τρεις που περνάνε είναι η αύρα,
Ποια η κοπέλα και ποια η αυγή.


Πηγή πρωτότυπων: zendalibros.com/5-poemas-gabriel-garcia-marquez/

(χωρίς)

Τα λυσίπονα
Γεράνεια όρη, Ω!
Γεμάτα πόνο.

17.09.2019

Αυτοβιογραφία ενός ξεδιάντροπου [Μπάμπης Χαραλαμπόπουλος]

ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΝΟΣ ΞΕΔΙΑΝΤΡΟΠΟΥ

                    Στη μνήμη Νάνου Βαλαωρίτη

Τη σιωπή της νύχτας υπηρετώ
καθώς τριζόνι βραχνιασμένο

Ένδοξος σαν Ιησούς
στο φεγγάρι απαγορεύω
τη σκοτεινή πλευρά του

Άθεος σωστός στις ανάγκες μου
υπερβάλλω και τον θάνατο

Μοιάζω περισσότερο με άνθρωπο
παρά με γεγονός

Ούτε χρόνος στον κόρφο μου!

[σε ένα πέτρινο παλιό γεφύρι στο Κρυονέρι Κορινθίας 15.09.2019]

Πρόκειται για το βορειότερο, βορειοανατολικότερο από τα δύο παλιά πέτρινα γεφύρια (χτίστηκαν επί οθωμανικής κυριαρχίας), στην περιοχή τού Κρυονερίου Κορινθίας, πάνω από τον Ελισσώνα ποταμό (ο οποίος κινείται δυτικά τού Ασωπού ποταμού και εκβάλει στην παραλία τής πόλης τού Κιάτου, δυτικά τού λιμανιού), τα οποία συνέδεαν, προτού την κατασκευή του σημερινού οδικού δικτύου, το Κρυονέρι με τα χωριά ανατολικά τού ποταμού Ελισσώνα.

Για να φτάσουμε σε αυτό ακολουθούμε πεζή τον χωματόδρομο / δασικό δρόμο σήμερα δεξιά του νεκροταφείου τού Κρυονερίου. Βρίσκεται κοντά στο τέρμα τού χωματόδρομου, μετά από 1.000 περίπου μ. κατηφορική διαδρομή, χωμένο μες σε πυκνή βλάστηση.

Δύο ποιήματα του Gabriel José García Márquez σε μετάφραση ΦΚ

Canción
Llueve en este poema
Eduardo Carranza.

Llueve. La tarde es una
hoja de niebla. Llueve.
La tarde está mojada
de tu misma tristeza.
A veces viene el aire
con su canción. A veces
Siento el alma apretada
contra tu voz ausente.
Llueve. Y estoy pensando
en ti. Y estoy soñando.
Nadie vendrá esta tarde
a mi dolor cerrado.
Nadie. Solo tu ausencia
que me duele en las horas.
Mañana tu presencia regresará en la rosa.
Yo pienso cae la lluvia
nunca como las frutas.
Niña como las frutas,
grata como una fiesta
hoy está atardeciendo
tu nombre en mi poema.
A veces viene el agua
a mirar la ventana
Y tú no estás
A veces te presiento cercana.
Humildemente vuelve
tu despedida triste.
Humildemente y todo
humilde: los jazmines
los rosales del huerto
y mi llanto en declive.
Oh, corazón ausente:
qué grande es ser humilde

Τραγούδι
Βρέχει σε τούτο το ποίημα
Εντουάρντο Καρράνσα

Βρέχει. Τούτο τ’ απόβραδο
Είναι ένα φύλλο στην ομίχλη. Βρέχει.
Υγρό τ’ απόβραδο, στην ίδια του
Τη θλίψη.
Κάπου-κάπου φτάνει η μελωδία
Του τραγουδιού. Κάπου-κάπου
Νιώθω την ψυχή μου σφιγμένη
Στην απούσα φωνή σου.

Βρέχει. Κι εγώ σε στοχάζομαι.
Κι ύστερα ονειρεύομαι.
Κανείς δεν θάρθει απόψε
Στον κλειδωμένο μου καημό.
Κανείς.  Μονάχα η απουσία σου
Που με πονάει στις ώρες.
Αύριο η παρουσία σου θα γυρίσει στα ρόδα.

Και λέω μέσα μου, νάτη! η βροχή που πέφτει
Μα ποτέ σαν τα φρούτα.
Κοριτσάκι σαν τα φρούτα,
Ποθητό σαν τη γιορτή
Απόψε τ’ όνομά σου βασιλεύει
Στο ποίημά μου.

Πού και πού το νερό τρέχει
Πάνω στο παράθυρο
Αλλά εσύ δεν είσαι εδώ
Κι όμως σε νιώθω πού και πού κοντά.

Δειλά-δειλά γυρνάει
Το θλιμμένο σου αντίο.
Δειλά-δειλά και τόσο
Αδύναμα: τα γιασεμιά
Και οι τριανταφυλλιές του κήπου

Κι εγώ θρηνώ δίχως αίγλη.
Αχ! απούσα καρδιά:
Πόσο μεγάλο είναι να είσαι ταπεινή.


Poema desde un caracol

Yo he visto el mar. Pero no era
el mar retórico con mástiles
y marineros amarrados
a una leyenda de cantares.
Ni el verde mar cosmopolita
-mar de Babel- de las ciudades,
que nunca tuvo unas ventanas
para el lucero de la tarde.
Ni el mar de Ulises que tenía
siete sirenas musicales cual siete islas rodeadas
de música por todas partes.
Ni el mar inútil que regresa
con una carga de paisajes
para que siempre sea octubre
en el sueño de los alcatraces.
Ni el mar bohemio con un puerto
y un marinero delirante
que perdiera su corazón
en una partida de naipes.
Ni el mar que rompe contra el muelle
una canción irremediable
que llega al pecho de los días
sin emoción, como un tatuaje.
Ni el mar puntual que siempre tiene
un puerto para cada viaje
donde el amor se vuelve vida
como en el vientre de una madre.
Que era mi mar el mar eterno,
mar de la infancia, inolvidable,
suspendido de nuestro sueño
como una Paloma en el aire.
Era el mar de la geografía,
de los pequeños estudiantes,
que aprendíamos a navegar
en los mapas elementales.
En el mar de los caracoles,
mar prisionero, mar distante,
que llevábamos en el bolsillo
como un juguete a todas partes.
El mar azul que nos miraba,
cuando era nuestra edad tan frágil
que se doblaba bajo el
peso de los castillos en el aire.
Y era el mar del primer amor
en unos ojos otoñales.
Un día quise ver el mar
-mar de la infancia- y ya era tarde.

Ποίηση από ένα κάστρο

Είδα τη θάλασσα. Μα δεν ήταν
Η θάλασσα η ρητορική με τα κατάρτια
Και τους δεμένους ναύτες
Σ’ ένα μύθο τραγουδιών.
Μήτε κι η πράσινη θάλασσα η 
Κοσμοπολίτικη – θάλασσα της Βαβέλ-
Των πόλεων,
Που ποτέ δεν είχε παράθυρα
Για τον έσπερο του απόβραδου.
Ούτε η θάλασσα του Οδυσσέα που είχε
Εφτά σειρήνες τραγουδίστριες ή εφτά
Νησιά από παντού κυκλωμένα απ’ τη μουσική.
Ούτε το ασύμφορο πέλαγο που επιστρέφει
Κατάφορτο από τοπία
Για νάναι πάντα Οχτώβρης
Στον ύπνο των πελεκάνων.
Μήτε η τσιγγάνικη θάλασσα με το λιμάνι
Και το ναύτη που παραμιλάει
Χάνοντας την ψυχή του σε χαρτοπαίγνιο.

Μήτε κι η θάλασσα που σκάει στην αποβάθρα
Ένα τραγούδι αγιάτρευτο
Που φτάνει στο στέρνο των ημερών
Χωρίς συναίσθημα, σαν τατουάζ.
Μήτε κι η θάλασσα στην ώρα της, που πάντα έχει
Ένα λιμάνι για κάθε ταξίδι
Όπου ο έρωτας γίνεται ζωή
Όπως μέσα στην κοιλιά μιας μάνας.
Αχ! τί ήταν θάλασσά μου, θάλασσα αιώνια,
Θάλασσα της παιδικής μου ηλικίας, αξέχαστη,
Αιωρούμενη μες το όνειρό μας,
Σαν ένα περιστέρι στον αέρα.
Ήταν η θάλασσα της γεωγραφίας,
Των μικρών φοιτητών,
Που πάνω της, σε κείνους τους χάρτες πάνω
Μάθαμε να αρμενίζουμε.
Στη θάλασσα των κάστρων, 
Τη θάλασσα των φυλακών, τη μακρινή θάλασσα,
Που φέραμε στην τσέπη
Σαν παιχνιδάκι παντού.
Η θάλασσα η γαλάζια που μας έβλεπε,
Τότε που ήμαστε μικρά παιδάκια
Σε μια ηλικία τόσο εύθραυστη
Και που όλο λύγιζε κάτω απ’ το βάρος
Των φρουρίων στον αέρα.
Κι ήταν η θάλασσα της πρώτης αγάπης
Σε κείνα τα φθινοπωρινά μάτια.
Μια μέρα θέλησα να δω τη θάλασσα
-θάλασσα από τα παιδικά μου χρόνια-
Μα ήταν ήδη αργά.


Πηγή πρωτότυπων: zendalibros.com/5-poemas-gabriel-garcia-marquez/

Ζώα με σφαιρικό σχήμα [Jorge Francisco Isidoro Luis Borges Acevedo (σντμ. Jorge Luis Borges), μετ. Γιώργος Βέης]

Η σφαίρα είναι το πιο ομοιογενές από τα στερεά σώματα, γιατί κάθε σημείο της επιφάνειάς της απέχει εξίσου απ’ το κέντρο της. Εξαιτίας του φαινομένου αυτού και λόγω της ικανότητάς της να στρέφεται γύρω από έναν άξονα χωρίς να εκτρέπεται από ένα σταθερό σημείο, ο Πλάτων (Τιμαίος, 33) επιδοκίμασε την κρίση του Δημιουργού, που έδωσε στον κόσμο σφαιρικό σχήμα. Ο Πλάτων θεωρούσε ότι ο κόσμος ήταν ένα ζωντανό πλάσμα και στους Νόμους (898) διατύπωσε την άποψη ότι οι πλανήτες και τ’ αστέρια ήταν, επίσης, ζωντανοί οργανισμοί. Έτσι, εμπλούτισε τη φανταστική ζωολογία με κολοσσιαία σφαιρικά ζώα και επέκρινε τους αργόστροφους αστρονόμους, που δεν μπόρεσαν να καταλάβουν ότι η κυκλική τροχιά των θεϊκών σωμάτων γινόταν με τη θέλησή τους.

Στην Αλεξάνδρεια, ύστερα από πέντε και παραπάνω αιώνες, ο Ωριγένης, ένας από τους Πατέρες της Εκκλησίας, δίδασκε ότι οι ευλογημένοι θα ξαναγυρίσουν στη ζωή με σφαιρικό σχήμα και θα μπουν στον Παράδεισο περιστρεφόμενοι.

Στην Αναγέννηση η έννοια του Ουρανού, σαν ζώου, έκανε ξανά την εμφάνισή της στο έργο του Λουτσίλο Βανίνι. Ο νεοπλατωνικός Μαρτσίλιο Φιτσίνο μίλησε για το τρίχωμα, τα δόντια και τα οστά της γης κι ο Τζιορντάνο Μπρούνο πίστευε ότι οι πλανήτες ήταν μεγάλα φιλήσυχα ζώα, θερμόαιμα, με φυσιολογικές συνήθειες και προικισμένα με λογική. Στην αρχή του δέκατου έβδομου αιώνα ο Γερμανός αστρονόμος Γιοχάνες Κέπλερ ήρθε σε σύγκρουση με τον Άγγλο μυστικιστή Ρόμπερτ Φλαντ, για το ποιος από τους δυο είχε συλλάβει πρώτος την έννοια της γης σαν ζωντανού τέρατος «που η ανάσα του, που μοιάζει με την ανάσα της φάλαινας και που αλλάζει μεταξύ ύπνου και ξύπνιου, δημιουργεί την άμπωτη και την παλίρροια της θάλασσας». Η ανατομία, ο τρόπος που γίνεται η θρέψη, το χρώμα, η μνήμη κι οι φανταστικές ιδιότητες του σχήματος του τέρατος μελετήθηκαν επιστημονικά απ’ τον Κέπλερ.

Το δέκατο ένατο αιώνα, ο Γερμανός ψυχολόγος Γκούσταβ Τέοντορ Φέσνερ (πρόσωπο που εγκωμίασε ο Ουίλλιαμ Τζέιμς στο έργο του «Πολυαρχικό Σύμπαν») επανεξέτασε τις προηγούμενες θεωρίες με τη ζέση ενός παιδιού. Όποιος δεν υποτιμά την υπόθεσή του ότι η Γη, η μάνα μας, είναι ένας οργανισμός — ένας οργανισμός ανώτερος από φυτά, ζώα κι ανθρώπους — μπορεί ν’ ανατρέξει στις ευλαβικές σελίδες του έργου του Φέσνερ Zend-Avesta. Εκεί διαβάζουμε, π.χ., ότι το σφαιρικό σχήμα της γης είναι το σχήμα του ανθρώπινου ματιού, που είναι το ευγενέστερο όργανο του σώματός μας. Επίσης, ότι «αν ο ουρανός είναι πράγματι η κατοικία των αγγέλων, οι άγγελοι αυτοί είναι ολοφάνερο πώς είναι τ’ άστρα μια κι ο Ουρανός δεν έχει άλλους κατοίκους».

Από το εξαιρετικό βιβλίο: El libro de los seres imaginarios (Το Βιβλίο των φανταστικών όντων) σε μετάφραση Γιώργου Βέη, 1983 - επανέκδοση 1991, εκδόσεις LIBRO και το 2016 από τις εκδόσεις Πατάκη.

Όπου βέβαια αναδεικνύεται πως η υπόθεση τής Γαίας (James Lovelock, Ελισάβετ Σαχτούρη κ.α.) που αναπτύχθηκε στη δεκαετία τού 1970, έχει τελικά πολύ βαθιές ρίζες.

(ρουμπαγιάτ)

Έτσι όπως όλοι, φεύγουνε μόνοι
Όπως ακριβώς και το αηδόνι
- που τι καιροί!, και πιο σπανίζει όλο -
Ως τη ζωή του στο κλαδί τελειώνει.

10.09.2019

Μέλλων ο υποτακτικός [ΦΚ]

ΜΕΛΛΩΝ Ο ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΟΣ

Πιασμένος στο δίχτυ της ευφράδειας, πεσμένος
Στην παγίδα της υστεροφημίας, ο ρήτορας δεν ήτανε
Ποτέ γραφτό να γίνει ποιητής.

[στον πρώην Σ.Σ. Λεονταρίου 05.09.2019]

Ήταν ο τελευταίος Σ.Σ. προτού αυτόν στο Λεύκτρο Αρκαδίας, μετά τον οποίο η παλιά σιδηροδρομική διακλαδιζότανε αφενός σε αυτήν που πήγαινε στη Μεγαλόπολη αφετέρου σε αυτήν που διέτρεχε τη Μεσσηνία και κατέληγε στην Καλαμάτα. Τα ερειπωμένα με γκρεμισμένες τις σκεπές κτίρια συνιστούνε μια φωτογραφική πρόκληση.

Σημείωση: φωτογραφικό αφιέρωμα για τους πρώην Σ.Σ. Ρουτσίου, Λεονταρίου, Λεύκτρου και Μεγαλόπολης θα δημοσιευθεί στις "φωτογραφίες ακολουθίας" μόλις θα είναι έτοιμο.

    

Το γυάλινο ποίημα [ΦΚ]

ΤΟ ΓΥΑΛΙΝΟ ΠΟΙΗΜΑ

Άνθος κρυστάλλου, γυάλινο ποίημα,

Σαν νάναι η ρίμα πολύ στρυφνή.

Χρόνια γραφιάδες, με μιας χαλκιάδες

Γίναμε όλοι οι στιχοποιοί.

[στις τέσσερις παλιές πέτρινες γέφυρες στη θέση Γκα 07.09.2019]

Πρόκειται για 4 μικρά πέτρινα γεφύρια. Βρίσκονται στη διασταύρωση της Π.Ε.Ο Κορίνθου Άργους προς τα Αθίκια. Το βορειότερο (βλέπε τις 4 πρώτες φωτογραφίες) είναι στην ευθεία τού ρέματος Ξεριάς και, όπως φαίνεται στην 4η από αυτές, στην οποία διακρίνεται και μια χελιδονοφωλιά, σε μελλοντικό τής κατασκευής χρόνο τού έγινε τσιμεντένια επέκταση στο πλάτος του.

Επειδή όμως ήτανε μικρό για τη ροή τού νερού σε περιπτώσεις έντονων βροχοπτώσεων (εξάλλου η κοίτη κάτω από το γεφύρι έχει διαβρωθεί σε μεγάλο βαθμό), κατασκευαστήκανε την ίδια εποχή με το πρώτο και άλλα 3 αντίστοιχα πέτρινα γεφύρια, τα οποία διακρίνονται στην 5η φωτογραφία (οι 6η, 7η και 8η αφορούν το πλησιέστερο από τα τρία στο πρώτο) με ταυτόχρονη διαμόρφωση / διαπλάτυνση τής κοίτης για να διευκολύνουνε τη ροή.

[τρεις παλιές παραδοσιακές ασβεστοκάμινες στην ευρύτερη περιοχή Αθικίων και Αλαμάνου 08.09.2019]

Όπως είχαμε αναφέρει και παλαιότερα, στην ευρύτερη περιοχή τού Αλαμάνου και των Αθικίων λειτουργούσανε παλαιότερα πολλές παλιές παραδοσιακές ασβεστοκάμινες. Στο παρόν παρουσιάζουμε εικόνες από τρεις παλιές παραδοσιακές ασβεστοκάμινες στην ευρύτερη περιοχή τών Αθικίων, τις οποίες μας υπέδειξε ο κ. Αναστάσιος Μαρινός, πρόεδρος τών Αθικίων, τον οποίο και ευχαριστώ ιδιαίτερα. Όλες είναι εγκαταλελειμμένες. 

Οι θέσεις υποδεικνύονται με τις συντεταγμένες και χάρτες από τη wikimapia.

Η πρώτη βρίσκεται στα όρια τού χωριού τών Αθικίων (37°49'2"N 22°56'2"E):

Η δεύτερη στη θέση: 37°50'7"N 22°56'5"E. Για να φτάσουμε σε αυτήν, καθώς ερχόμαστε από Κόρινθο, στο ύψος τού Πνευματικού Κέντρου Αθικίων, παίρνουμε το δρόμο προς Γαλατάκι και στα 2,5 περίπου χλμ. συναντάμε το εκκλησάκι τής πρώτης από τις φωτογραφίες που ακολουθούν. Λίγες δεκάδες μέτρα ενωρίτερα, στις ρίζες σήμερα ενός κυπαρισσιού, βρίσκεται (παραχωμένη λόγω των έργων κατασκευής τού δρόμου που έγινε σε μελλοντικό χρόνο από τη λειτουργία της) η ασβεστοκάμινος:  

Η τρίτη στη θέση: 37°50'45"N 22°56'13"E. Για να φτάσουμε σε αυτήν, συνεχίζουμε το δρόμο μας από την προηγούμενη και στα 1.600 περίπου μ. συναντάμε το εκκλησάκι τής πρώτης από τις φωτογραφίες που ακολουθούν. Στρίβουμε αριστερά και στα 1.400 περίπου μ. συναντάμε προς τα δεξιά διασταύρωση με χωματόδρομο. Τον ακολουθούμε (πεζή) και σε λίγες δεκάδες μέτρα συναντάμε την ασβεστοκάμινο: