Ιερά – σπήλαια προς τιμήν τού Πανός υπάρχουνε παντού στον ελλαδικό χώρο, αλλά στην αττική έχω την εντύπωση ότι βρίσκονται/βρισκόντουσαν παντού. Αναμφίβολα το πιο εντυπωσιακό είναι της Πάρνηθας. Στο τέλος τής μικρής αυτής παρουσίασης για το Ιερό – σπηλιά τού Πανός στον Αρδηττό, υπάρχουν όλα τα link με τα Ιερά, προς τιμήν τού Πανός, εικόνες από τα οποία έχουνε παρουσιαστεί ανά καιρούς στο παρόν ιστολόγιο. Στο παρόν παρουσιάζονται εικόνες από το Ιερό – σπηλιά τού Πανός, στις παρυφές τού λόφου τού Αρδηττού, δίπλα στον Ι.Ν. Αγίας Φωτεινής, και τη λεωφόρο Αρδηττού, λίγα μέτρα πάνω από την ανοιχτή κοίτη τού Ιλισού ποταμού, στο ύψος της σκεπασμένης γέφυρας τού Όθωνα.
Η σπηλιά έχει χαμηλή είσοδο με μικρό βάθος και μόνο έρποντας μπαίνει κάποιος μέσα. Τα βράχια στην είσοδο έχουνε διαμορφωθεί σχηματίζοντας δύο κάθετα μεταξύ τους επίπεδα. Διαμορφώσεις από σμίλευση τού βράχου εξωτερικά παρατηρούνται και σε άλλα σημεία. Όπως τα σκαλοπάτια / εξώστης ακριβώς πάνω από την είσοδο τής σπηλιάς, μια τετράγωνη τρύπα (υποθέτω για να στηρίζεται κάποιο ξύλινο δοκάρι) και προς το δρόμο (ίσως για διευκόλυνση των επισκεπτών ή των τελετών λατρείας). Πάνω από την είσοδο, στον κάθετο βράχο, οριακά, όταν πέφτει πλάγια το φως μετά το μεσημέρι, ιδίως τους χειμερινούς μήνες, διακρίνεται σμιλευμένος ο Θεός Πάνας. Ίσως τη νύχτα, με φακό σε κατάλληλη γωνία, να φαίνεται πολύ καλύτερα. Το περίγραμμα του πάντως το έχω σχηματίσει, στο περίπου, στην ΑΜ εικόνα. Στην ιστοσελίδα urbanspeleology διακρίνεται πολύ καλύτερα.
---
Σπήλαιο – Ιερό Πανός στο Δαφνί (Αιγάλεω)
Σπήλαιο – Ιερό Πανός στην οδ. Απ. Παύλου στο Θησείο
Σπήλαιο – Ιερό Πανός στον Ιερό βράχο τής Ακρόπολης
Σπήλαιο - Ιερό Νυμφολήπτου ή Πανός ή Αρχέδημου στη Βούλα
Ενώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι το Σπήλαιο Αμώμων, στην Πεντέλη κατά πάσα πιθανότητα ποτέ δεν χρησιμοποιήθηκε ως λατρευτικός χώρος τού Θεού Πάνα.
Τέλος να αναφερθούν οι πολύ γνωστοί, στην αττική, λατρευτικοί χώροι προς τιμήν τού Πανός: το σπήλαιο Λόρδου Βύρωνα στο Πάνειο όρος και στην Οινόη Μαραθώνα.
